Hòn đảo có hồ chứa trên miệng núi lửa và 2.100 giếng vẫn… thiếu nước

Đặc khu Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, được hình thành từ quá trình phun trào của núi lửa. Đảo Lý Sơn cách đất liền 15 hải lý, diện tích tự nhiên hơn 10km2, dân số khoảng 24.000 người. 

Toàn đảo hiện có 2.100 giếng nước phục vụ cho sản xuất nông nghiệp, sinh hoạt. Nhiều năm qua, việc khai thác nước ngầm quá mức dẫn đến nguy cơ xâm nhập mặn.

Bên cạnh đó, tình trạng biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt, nắng nóng kéo dài khiến nguồn nước ngọt tại đảo Lý Sơn giảm sút nghiêm trọng.

Một khảo sát vào năm 2017 của tỉnh Quảng Ngãi cho thấy, giai đoạn 2012-2017, bề dày tầng nước ngầm trên đảo Lý Sơn đã giảm 12m, nguồn nước mặn xâm lấn sâu vào đất liền 800m. Trữ lượng nước có thể khai thác từ 15.600 m3/ngày đêm giảm xuống chỉ còn 3.200m3/ngày đêm.

Những năm gần đây, du lịch ở Lý Sơn phát triển nhanh chóng, cơ cấu kinh tế từng bước được dịch chuyển sang du lịch, dịch vụ. Thế nhưng, tình trạng thiếu nước ngọt trên đảo đang ngày một trầm trọng gây khó khăn cho địa phương này.

Trước thực trạng đó, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường khảo sát, lập phương án trữ và cấp nước cho đặc khu.

Ngày 18/9, Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết, trên cơ sở chỉ đạo của UBND tỉnh, sở đã khảo sát, nghiên cứu, lập báo cáo đề xuất phương án tạo nguồn cung cấp nước phục vụ sinh hoạt, du lịch và sản xuất nông nghiệp một cách ổn định, lâu dài cho đặc khu Lý Sơn.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi, đối với khai thác nước mặt, từ năm 2012, tỉnh đã đầu tư xây dựng, đưa vào khai thác hồ Thới Lới với dung tích trên 270.000m3. Bên cạnh đó còn một số công trình khác có nhiệm vụ trữ và bổ sung nguồn nước ngầm cho đặc khu.

Đối với khai thác nước ngầm, trên địa bàn đặc khu hiện có hệ thống khai thác nguồn nước ngầm từ các giếng khoan để cấp cho những hộ dân khu vực trung tâm. Ngoài ra, tại đặc khu còn 2.100 giếng khoan, giếng đào của người dân đang khai thác nguồn nước ngầm.

Việc khai thác nước ngầm từ các giếng khoan, giếng đào quá mức dẫn đến mực nước ngầm giảm, nhiễm mặn. Do đó cần thay thế việc khai thác nước ngầm tại đặc khu Lý Sơn bằng nguồn nước mặt.

Trên cơ sở đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã nghiên cứu, đề xuất UBND tỉnh Quảng Ngãi đầu tư dự án xây dựng hệ thống thu gom, trữ và cấp nước tại đặc khu.

Hệ thống này có mục tiêu tạo nguồn cung cấp nước tưới tiết kiệm cho 32ha đất sản xuất nông nghiệp, cung cấp nước sinh hoạt với lưu lượng 1.150m3 mỗi ngày cho người dân.

Hệ thống sẽ có một bể chứa nước ngầm nhằm thu gom nước mưa, nhà máy xử lý nước và hệ thống ống dẫn. Tổng kinh phí đầu tư của hệ thống khoảng 250 tỷ đồng. Dự án dự kiến sẽ được thực hiện từ năm 2026 đến năm 2029.