Hơn 108 tỷ đồng trùng tu trường đại học quốc gia triều Nguyễn
(Dân trí) - Di tích Quốc Tử Giám triều Nguyễn ở thành phố Huế là một cơ quan giáo dục cấp nhà nước, được tổ chức tương đối kỷ cương với những công trình kiến trúc bề thế mang giá trị nghệ thuật cao.
Ông Hoàng Việt Trung, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, cho biết UBND thành phố đã phê duyệt dự án đầu tư bảo tồn, tôn tạo thích nghi di tích Quốc Tử Giám - Kinh thành Huế (phường Phú Xuân, thành phố Huế).
Tổng mức đầu tư của dự án hơn 108 tỷ đồng, từ nguồn ngân sách thành phố Huế, thời gian thực hiện trong 4 năm.

Toàn cảnh khu di tích Quốc Tử Giám triều Nguyễn tại thành phố Huế (Ảnh: Vi Thảo).
Theo ông Trung, chủ đầu tư đang hoàn thiện các thủ tục, hồ sơ cần thiết để khởi công dự án vào cuối năm.
Sau khi được tu bổ, tôn tạo, di tích Quốc Tử Giám triều Nguyễn sẽ trở thành bảo tàng giáo dục khoa cử, nghệ thuật, lịch sử tiêu biểu cho cả nước, đồng thời là trung tâm giao lưu văn hóa mang tầm quốc tế.
Ông Trung cho biết, đơn vị đang nghiên cứu phương án xây dựng hệ thống mái che dọc tuyến đường Lê Trực, nằm giữa di tích Quốc Tử Giám và Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế hiện nay.
Ý tưởng của Trung tâm là tạo dựng một tuyến đường sách, đồng thời kết nối 3 không gian văn hóa độc đáo này lại với nhau, phục vụ nhu cầu tham quan, nghiên cứu, học tập của người dân và du khách.

Dãy nhà học bên trái bị hư hại nặng, không thể phục hồi sau trận hỏa hoạn xảy ra vào năm 2022 (Ảnh: Vi Thảo).
Theo các tư liệu lịch sử, trường Quốc Tử giám ở Huế được xây dựng từ thời Vua Gia Long, tại địa phận làng An Ninh Thượng (nay thuộc phường Kim Long). Đây là trường đại học quốc gia do triều đình mở ra để đào tạo nhân tài phục vụ đất nước.
Năm 1908, triều đình nhà Nguyễn cho dời trường Quốc Tử Giám về đặt ở góc Đông Nam Hoàng thành Huế như hiện nay.
Năm 1976, Bảo tàng Lịch sử Thừa Thiên Huế (nay là thành phố Huế) thành lập và sử dụng một phần di tích Quốc Tử Giám làm trụ sở chính cũng như trưng bày, lưu trữ các hiện vật.
Cuối năm 2024, Bảo tàng Lịch sử thành phố Huế đã chuyển toàn bộ hơn 32.000 hiện vật về trụ sở mới tại đường Điện Biên Phủ, phường Thuận Hóa, trả lại không gian Quốc Tử Giám cho Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế quản lý, phát huy giá trị.

Di Luân Đường, "trái tim" của trường đại học quốc gia dưới thời triều đình Huế (Ảnh: Vi Thảo).
Hiện nay, nhiều công trình kiến trúc bên trong di tích Quốc Tử Giám triều Nguyễn đã hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng do tác động của yếu tố tự nhiên và hỏa hoạn. Từ khi Bảo tàng Lịch sử thành phố Huế rời đi, khu vực này tạm thời đóng cửa, không tiếp đón người vào tham quan.
Theo kết quả kiểm định chất lượng của Sở Xây dựng thành phố Huế, kết cấu của công trình Di Luân Đường và các tòa nhà khác trong Quốc Tử Giám không thể đáp ứng được yêu cầu sử dụng bình thường, xuất hiện tình trạng nguy hiểm cục bộ.
Vì vậy, sở này kiến nghị chủ đầu tư hạ giải toàn bộ để tu bổ, gia cố phục hồi, nâng cấp nhằm đảm bảo an toàn chịu lực.