Đề xuất mới nhất gỡ vướng tính tiền chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất ở

Quan điểm được Bộ Tài chính nêu ra trong hồ sơ dự thảo Nghị quyết về việc tháo gỡ, xử lý vướng mắc liên quan đến tính tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở, đang được Bộ Tư pháp thẩm định.

Chỉ được xác định diện tích đất trong hạn mức giao đất ở một lần

Dự thảo mới nhất đề xuất, trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất từ đất có nguồn gốc là đất vườn, ao, đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có đất ở thuộc khu dân cư không được công nhận là đất ở sang làm đất ở; chuyển từ đất có nguồn gốc là đất vườn, ao gắn liền đất ở nhưng người sử dụng đất tách ra để chuyển quyền hoặc do đơn vị đo đạc khi đo vẽ bản đồ địa chính trước ngày 1/7/2004 đã tự đo đạc tách thành các thửa riêng sang đất ở thì UBND cấp tỉnh trình HĐND tỉnh quy định mức thu tiền sử dụng đất như sau:

- Đối với diện tích đất trong hạn mức giao đất ở địa phương thì mức thu tối thiểu là 30% tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở được tính theo quy định của Chính phủ quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

- Đối với diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở tại địa phương: mức thu tối thiểu là 50% tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở được tính theo quy định của Chính phủ về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất nhưng tối đa không quá 500m2.

Đối với diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở tại địa phương quá 500m2 thì mức thu là 100% tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở được tính theo quy định của Chính phủ quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

Mỗi hộ gia đình, cá nhân chỉ được hưởng mức thu tiền sử dụng đất theo quy định tại nghị quyết này một lần; lần chuyển đổi mục đích sau phải nộp 10% tiền sử dụng đất.

Trường hợp các hộ gia đình, cá nhân được cơ quan thẩm quyền cho phép tách thửa đất cho mỗi hộ thì việc xác định diện tích trong hạn mức để tính tiền được tính theo từng thửa đất khi làm thủ tục cấp giấy chứng nhận  và theo nguyên tắc "chỉ được xác định diện tích đất trong hạn mức giao đất ở một lần".

Đáng chú ý, dự thảo nghị quyết đưa ra hướng giải quyết áp dụng với những trường hợp đã được cơ quan thẩm quyền quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trước ngày nghị quyết này có hiệu lực.

Thứ nhất, trường hợp hộ gia đình, cá nhân chưa nộp tiền sử dụng đất theo thông báo của cơ quan thuế thì thực hiện tính lại khoản tiền sử dụng đất phải nộp theo nghị quyết này và điều chỉnh thông báo số tiền sử dụng đất phải nộp.

Hộ gia đình, cá nhân phải nộp khoản tiền chậm nộp tiền sử dụng đất (nếu có) theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.

Thứ hai, trường hợp đã nộp tiền sử dụng đất theo thông báo của cơ quan thuế thì không tính lại tiền sử dụng đất theo nghị quyết này.

Dự kiến, nghị quyết sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày ký đến hết ngày 28/2/2027.

Vấn đề cấp bách, cần sớm tháo gỡ

Điều 8 Nghị định 103/2024 quy định về tính tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân theo nguyên tắc quy định tại khoản 1 Điều 156 Luật Đất đai năm 2024.

Hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích từ đất nông nghiệp sang đất ở thì tính tiền sử dụng đất bằng mức chênh lệch giữa tiền sử dụng đất theo giá đất ở trừ tiền sử dụng đất theo giá đất nông nghiệp tại thời điểm có quyết định cho phép chuyển mục đích.

Thời gian qua, Bộ Tài chính nhận được nhiều kiến nghị, đề xuất của địa phương và thông tin phản ánh của báo chí về việc giá đất trong bảng giá đất tại một số địa phương xác định theo Luật Đất đai năm 2024 cao đột biến so với bảng giá đất cũ theo Luật Đất đai năm 2013. Giá đất ở tăng cao nhiều lần so với giá đất nông nghiệp.

Do đó, khi được Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở, hộ gia đình, cá nhân phải đóng tiền sử dụng đất cao gấp nhiều lần so với trước đây.

Việc điều chỉnh quy định để giảm nghĩa vụ tài chính cho người dân, theo Bộ Tài chính, là vấn đề cấp bách, quan trọng, liên quan trực tiếp đến an sinh xã hội và nhu cầu đất ở của người dân.

“Cần thiết phải sớm có chính sách tháo gỡ vướng mắc trước khi Luật Đất đai năm 2024 được Quốc hội sửa đổi và có hiệu lực thi hành”, Bộ Tài chính nêu quan điểm.