Đề nghị có quy định mở hơn cho hoạt động kinh tế báo chí

Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) được Ủy ban Thường vụ Quốc hội bàn thảo trong phiên họp thứ 50, khai mạc chiều 8/10.

Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho biết, dự thảo luật quy định rõ 4 loại hình báo chí gồm: báo chí in, báo chí nói, báo chí hình, báo chí điện tử; đồng thời phân định rõ loại hình báo chí in gồm báo in và tạp chí in.

Bên cạnh đó, dự thảo lược bỏ khái niệm trang thông tin điện tử tổng hợp, không coi thông tin điện tử tổng hợp là sản phẩm thông tin có tính chất báo chí.

Một nội dung quan trọng khác được bổ sung trong dự thảo luận lần này, quy định cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện có nhiều loại hình báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc, có cơ chế đặc thù về tài chính theo quy định của Chính phủ.

Việc hoạt động cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, theo dự thảo luật, phải phù hợp với quy hoạch phát triển mạng lưới cơ sở báo chí, phát thanh, truyền hình, thông tin điện tử, cơ sở xuất bản được Thủ tướng phê duyệt.

Người đứng đầu cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện (Tổng giám đốc) có vai trò lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện về quản lý tài sản, tài chính đối với trường hợp Nhà nước giao tài sản; cơ quan báo chí trực thuộc được giao quản lý tài sản, tài chính như đại diện sở hữu vốn nhà nước.

Dự thảo luật sửa đổi lần này cũng bổ sung nội dung “Thủ trưởng Cơ quan điều tra Bộ Công an, Thủ trưởng Cơ quan điều tra Công an cấp tỉnh” có quyền yêu cầu bằng văn bản với cơ quan báo chí, nhà báo cung cấp thông tin về “người cung cấp thông tin”, để phục vụ công tác điều tra, truy tố, xét xử tội phạm.

Cụ thể, dự thảo Luật Báo chí sửa đổi quy định: “Cơ quan báo chí và nhà báo có quyền và nghĩa vụ không tiết lộ người cung cấp thông tin, trừ trường hợp có yêu cầu bằng văn bản của Viện trưởng VKSND, Chánh án TAND cấp tỉnh và tương đương trở lên, Thủ trưởng Cơ quan điều tra Bộ Công an, Thủ trưởng Cơ quan điều tra Công an cấp tỉnh phục vụ cho công tác điều tra, truy tố, xét xử tội phạm”.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết hiện có 6 cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, tuy nhiên mỗi cơ quan đều có mô hình tổ chức, cấp quản lý và cơ chế tài chính khác nhau, nên cũng có cách tiếp cận khác nhau khi xây dựng mô hình cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện.

Có ý kiến cho rằng ngoài 6 cơ quan trên, cần cân nhắc bổ sung cơ quan báo chí truyền thông chủ lực đa phương tiện ở một số địa phương hoặc một số đơn vị đã xây dựng được uy tín, thương hiệu từ lâu, đã có vị trí nhất định trong hoạt động báo chí.

Ngoài ra, Thường trực cơ quan thẩm tra cho rằng dự thảo luật còn thiếu khái niệm “kinh tế báo chí” để có hệ thống chính sách đồng bộ, toàn diện về vấn đề này. Một số quy định chưa cụ thể, chưa thực sự tạo thay đổi lớn về “kinh tế báo chí”, chưa giải quyết được những vướng mắc, khó khăn đặt ra với cơ quan báo chí, còn thiếu quy định cụ thể liên quan đến đầu tư công và cơ chế tự chủ.

Cho biết so với luật hiện hành, dự thảo đã bổ sung quy định về hoạt động báo chí trên không gian mạng, cập nhật kịp thời yêu cầu quản lý Nhà nước trong bối cảnh truyền thông số, song cơ quan thẩm tra đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm của các nền tảng xuyên biên giới trong việc phối hợp với các cơ quan báo chí ngăn chặn, gỡ bỏ các thông tin xấu, độc.

Góp ý về nội dung liên quan kinh tế báo chí, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh Tế và Tài chính Phan Văn Mãi nhấn mạnh đây là vấn đề rất quan trọng với các cơ quan báo chí. Cùng với yêu cầu tự chủ tài chính, ông Mãi đề nghị cần có những quy định mở nhiều hơn cho hoạt động kinh tế báo chí.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng đề nghị lưu ý đến vấn đề nguồn thu và hỗ trợ, khuyến khích kinh tế báo chí, giảm phụ thuộc vào ngân sách.

Về cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện và cơ chế đặc thù về tài chính, Chủ tịch Quốc hội đề nghị nghiên cứu, xem xét kỹ lưỡng, đảm bảo đầy đủ cơ sở về các nội dung liên quan tới kinh tế báo chí.

Cùng với đó, theo Chủ tịch Quốc hội, phải đảm bảo yêu cầu tăng cường quản lý và phát triển các loại hình truyền thông trên nền tảng số, có cơ chế phù hợp để phát triển báo chí cách mạng, tăng cường sự hiện diện của báo chí cách mạng trên các nền tảng mạng xã hội, giữ vững mặt trận thông tin tuyên truyền trước sự phát triển của các nền tảng xuyên biên giới.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý tiếp tục sắp xếp hệ thống báo chí truyền thông theo hướng tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả đúng theo tinh thần Nghị quyết 18 và cuộc cách mạng sắp xếp về tổ chức bộ máy.