El Clasico, trận cầu Siêu kinh điển Barcelona đấu với Real Madrid chất chứa vô vàn mối hận thù và ẩn ức bên ngoài vấn đề chuyên môn, yếu tố làm nên sự kình địch có một không hai trong lịch sử túc cầu.

Real Madrid lần đầu chạm trán Barcelona vào năm 1902. Trận đấu kết thúc với chiến thắng 3-1 cho đội bóng xứ Catalonia. 30 năm kế tiếp, hai đội thường xuyên chạm trán tại giải quốc nội, song chưa hề xuất hiện dấu vết kình định. Thời điểm đó, đối thủ lớn nhất của Real Madrid là Athletic Bilbao.

Sau Nội chiến Tây Ban Nha, lòng hận thù mới in hằn lên hai CLB. Ngọn lửa bất hòa thực sự khơi mào từ thời điểm bộ phận quân đội Tây Ban Nha nỗ lực đảo chính chống lại chính phủ Cộng hòa Tây Ban Nha đệ nhị, kéo dài từ năm 1936 đến năm 1939, kết thúc bằng thắng lợi của phe nổi dậy và thiết lập nên chế độ độc tài của tướng Franco.

Trong cuộc nội chiến, Barcelona, thủ phủ xứ Catalonia là thành trì của Đảng Cộng hòa, trong khi Madrid là căn cứ địa của quân nổi dậy. Đó là dấu mốc quan trọng đầu tiên cho sự kình địch vượt lên trên mọi cuộc đối đầu nào khác trong lịch sử bóng đá giữa đại diện ưu tú của hai xứ sở.

Một chi tiết thú vị khác, thực tế sau chiến tranh, Atletico Aviacion, đội bóng không quân là tiền thân của Atletico Madrid mới nhận được nhiều hậu thuẫn từ Chính phủ Franco hơn là Real Madrid.

Dấu mốc thứ hai tạo ra hố sâu ngăn cách ngày càng to lớn giữa Real và Barca là cuộc chạm trán tại bán kết cúp Thống chế. Trận lượt đi, Barca giành chiến thắng 3-1 trên sân nhà Les Cort, khi các vị khách từ Madrid phải bước vào sân trong cơn mưa vật thể lạ và những tiếng la ó… đòi độc lập.

Nhưng đến trận lượt về, Real Madrid phục hận bằng chiến thắng 11-1, trận đấu có tỷ số cách biệt nhất lịch sử El Clasico. Người Madrid hãnh diện gọi trận đấu là màn trình diễn hoành tráng còn những cầu thủ áo trắng được xưng tụng là "anh hùng".

Thất bại, cule (biệt danh của cổ động viên Barca) căm phẫn một, những gì diễn ra trong hậu trường khiến người Catalonia căm phẫn mười. Có nhiều dị bản về giai thoại này, nhưng điểm chung là đã có một Giám đốc An ninh của chính quyền Franco tiến vào phòng thay đồ của Barca và nhắc nhở rằng họ được chơi bóng chính nhờ sự hào phóng của chế độ.

Trong khi đó, chứng nhân lịch sử Francesc Calvet, cầu thủ Barca tham gia trận đấu thuật lại trong buổi phỏng vấn vào năm 2000: "Khi chúng tôi ngồi trong phòng thay đồ, một viên đại tá bước vào và nói "ra sân hoặc vào tù". Chúng tôi lẳng lặng vào sân tiếp tục cuộc hành xác".

Đối với nhiều người Tây Ban Nha, cuộc "nội chiến" đó chưa hề kết thúc, 80 năm qua nội chiến vẫn diễn ra từng mùa mỗi khi Barca và Real đụng độ. Hai đội bóng này vô hình trung đã khoác áo bào để đại diện cho hai xứ sở trên chiến tuyến túc cầu.

Chẳng cần dẫn chứng đâu xa, chỉ mới cách đây 5 năm, khi xứ Catalonia thực hiện cuộc trưng cầu dân ý ly khai khỏi Tây Ban Nha, Barca và Real trở thành tâm điểm tranh đấu. Thời điểm đó, trung vệ Pique hô hào: "Chúng ta hãy thể hiện quan điểm cá nhân một cách ôn hòa. Họ không cho chúng ta đi bỏ phiếu, chúng ta sẽ thể hiện sự đoàn kết và vẫn tham gia bỏ phiếu".

HLV Pep Guardiola cũng đứng lên kêu gọi: "Hôm nay là ngày của dân chủ. Hy vọng người dân quê tôi có thể sử dụng công cụ mạnh nhất họ có trong tay, đó là những lá phiếu để kiến tạo một ngày mai tốt đẹp hơn cho quê hương".

Trong khi đó, cổ động viên (CĐV) Real Madrid nhuộm đỏ khán đài bằng lá quốc kỳ Tây Ban Nha và đồng thành hô vang "Catalan là của Tây Ban Nha". 

Đối với các cule, bản sắc Barca bị nhăm nhe "thiêu rụi" bởi Madrid. Suốt 40 năm dưới chế độ Franco, xứ Catalonia bị đàn áp, ngôn ngữ và văn hóa của xứ sở bị đặt ngoài vòng pháp luật. Trong thời kỳ đen tối ấy, Barca trở thành hiện thân của tinh thần và hy vọng của người Catalonia. Đã có một Chủ tịch CLB Barca bị hành quyết bởi quân đội Franco.

Một dấu mốc khác khiến hận thù thêm sâu sắc và minh chứng cho sự thiên vị của chính quyền Tướng Franco là vụ chuyển nhượng Alfredo Di Stefano.

Barca đạt thỏa thuận chuyển nhượng ngôi sao người Argentina từ River Plate, đội bóng chủ quản của Di Stefano vào năm 1953. Sau đó, Real Madrid mới nhập cuộc và ký hợp đồng với Millonarios de Bogotá, đội bóng Di Stefano đang thi đấu theo dạng cho mượn.

Tranh cãi nổ ra và thể theo yêu cầu của Đội bóng Hoàng gia, Liên đoàn bóng đá Tây Ban Nha và tướng Moscardo, thuộc cấp của Franco, thông qua luật cấm chiêu mộ cầu thủ ngoại quốc. Barca buộc phải từ bỏ thương vụ cho đến khi ông Moscardo môi giới một thỏa thuận để hai đội bóng chia sẻ Di Stefano. Cụ thể "Mũi tên bạch kim" sẽ luân phiên khoác áo mỗi CLB một mùa giải.

Bức xúc vì bị chèn ép, Barca rút lui và Di Stefano trở thành huyền thoại vĩ đại bậc nhất lịch sử đội bóng Hoàng gia. Với Di Stefano, Real Madrid vô địch La Liga lần đầu tiên sau 21 năm rồi vô địch cúp C1 5 mùa liên tiếp, trở thành biểu tượng của chế độ trên địa hạt thể thao.

Nửa thế kỷ sau thương vụ bước ngoặt của lịch sử bóng đá này, những tài liệu liên quan mới được phát hiện khi tưởng chừng đã chìm vào quên lãng trong văn phòng River Plate. Theo đó, tờ El Pais vào năm 2017 đã công bố 30 trang tài liệu cho thấy thỏa thuận chuyển nhượng giữa River Plate và Barcelona, trong đó có xác nhận Di Stefano sẽ trở thành cầu thủ của Barca với mức phí 2 triệu peso (tương đương 87.000 USD), một nửa trả bằng tiền mặt trước ngày 10/8 và nửa còn lại trả làm 3 đợt cho đến cuối năm 1954.

"Chúng tôi rất hài lòng với thỏa thuận dành cho Di Stefano", tài liệu có ghi. "Toàn bộ thương vụ tùy thuộc thực tế vào ngày 26/7, Di Stefano gia nhập Barca hoàn toàn hợp pháp. Nếu điều kiện không được thực thi, hợp đồng mới bị hủy". "Điều kiện" ở đây là một nửa phí chuyển nhượng Barca phải trả cho River Plate trước ngày 10/8.

Đến thời điểm này Real Madrid mới tiến hành đàm phán với Millonarios. CLB của Colombia đã thông báo với River Plate về việc đạt thỏa thuận chuyển nhượng với Real Madrid để "Di Stefano ra đi vào tháng 10/1954" và gã khổng lồ của bóng đá Argentina đáp lại là "đã đạt thỏa thuận với Barca". Đồng thời, River cho biết hợp đồng của Real Madrid chỉ có hiệu lực nếu Barca chưa thanh toán nửa phí chuyển nhượng. Tuy nhiên, thực tế Barca đã chi đủ số tiền 1 triệu peso.

"Kính thưa quý lãnh đạo CLB Barcelona, chúng tôi vui mừng thông báo rằng chúng tôi thừa nhận thỏa thuận chuyển nhượng Di Stefano", River Plate cũng thông báo cho Barca về việc hoàn tất chuyển nhượng. Nhưng, như đã đề cập, Real Madrid đã cầu viện sự can thiệp từ cấp cao hơn để "cướp" lấy Di Stefano. Thù hận từ đó càng dâng cao.

Thời điểm lịch sử đó, sân Les Corts, sau đó đến Camp Nou, trở thành thánh địa cho chủ nghĩa dân tộc Catalonia, phương tiện duy nhất để người dân xứ sở này thể hiện tình đoàn kết. Hay đơn giản hơn, sân nhà của Barca là nơi duy nhất người Catalonia có thể thoải mái nói tiếng mẹ đẻ mà không sợ bị đàn áp.

Như cây bút Eduardo Galeano viết trong cuốn Football in Sun and Shadow (Tạm dịch: Bóng đá dưới bóng mặt trời): "Sân Camp Nou của Barca trở nên linh thiêng bởi phần hồn. Tại đấy, người ta có thể lắng nghe tiếng rên xiết còn vọng lại từ thời Franco qua những bậc thềm sân bóng".

Hoặc như ngài Bobby Robson, cựu HLV Barca sau này đúc kết: "Catalonia là một quốc gia và FC Barcelona là đội quân của họ. Dưới sự soi chiếu của lịch sử, di sản kiêu hãnh và phẫn uất, phương châm 'Hơn cả một CLB' không hề cường điệu".

El Clasico là trận cầu tâm điểm của bóng đá Tây Ban Nha trong hơn nửa thế kỷ và từ những năm 2000, trở thành cuộc đụng độ vĩ đại nhất thế giới. Dấu mốc quan trọng là ngày 24/7/2000, Luis Figo rời Barcelona để gia nhập Real Madrid. Trăm năm trước và trăm năm sau nữa sẽ không có thương vụ nào đạt tới tầm vóc như vậy. Không tin hãy hỏi… cái đầu lợn.

Mùa giải 1997/98, Real Madrid như gã khổng lồ thức tỉnh sau giấc ngủ dài. Sau 32 năm chờ đợi, đội bóng Hoàng gia Tây Ban Nha lại bước lên đỉnh châu Âu, lần thứ 7 trong lịch sử (La Septima) và là chức vô địch Champions League đầu tiên.

2 năm sau, mùa giải 1999/2000, Real Madrid vô địch Champions League thêm lần nữa. Tuy nhiên, tại La Liga, đội bóng Hoàng gia chỉ kết thúc ở vị trí thứ 5. Mùa trước nữa, Los Blancos về nhì và kém đại kình địch Barcelona tới tận 11 điểm. Madridista không thể không ê chề với thành tích như vậy.

Đó là lúc Florentino Perez bước ra tranh cử chức Chủ tịch Real Madrid. Đối đầu với Lorenzo Sanz vừa có 2 chiếc cúp châu Âu, tưởng chừng doanh nhân ngành xây dựng không thể có cơ hội. Tuy nhiên, Perez đã biết cách chạm vào trái tim người hâm mộ đội bóng Hoàng gia.

Trước thời điểm thuyết trình, người đàn ông có ánh mắt khác thường này đưa ra cuộc trưng cầu: CĐV Real Madrid muốn chiêu mộ cầu thủ nào nhất? Luis Figo, ngôi sao của Barca, thắng áp đảo. Và Perez đưa ra lời hứa hẹn nghe thật hão huyền nhưng đáng sợ: Figo sẽ gia nhập Real Madrid nếu Perez thắng cử, bằng không, ông sẽ trả toàn bộ chi phí hội viên trong một năm.

Lorenzo Sanz, đối thủ của Perez châm biếm: "Có lẽ ở tuyên bố tiếp theo, anh ta sẽ thông báo ký hợp đồng với siêu mẫu Claudia Schiffer". Về phía nhân vật chính, Figo phủ nhận thông tin trước công chúng, với đồng đội thân thiết Pep Guardiola.

Tuy nhiên, nội tình lại là câu chuyện khác. Perez đưa ra đề nghị 2 triệu USD cho Jose Veiga, người đại diện của Figo, với điều kiện ngôi sao người Bồ Đào Nha sẽ phải gia nhập Real Madrid nếu Perez thắng cử. Nếu không, phía Figo phải đền bù 34 triệu USD. Veiga nghĩ kiếm tiền quá dễ vì cho rằng Perez không có cơ hội chiến thắng.

Bên cạnh đó, Figo đang cảm thấy khó chịu với Ban lãnh đạo Barca vì đề nghị ký mới hợp đồng, đồng nghĩa tăng lương của anh không được phản hồi. Như một sự xếp đặt tréo ngoe của số phận, thời điểm đó đội bóng xứ Catalonia cũng tiến hành bầu cử Chủ tịch. Bộ sậu tại Camp Nou, đặc biệt là Phó Chủ tịch Joan Gaspart, ứng cử viên sáng giá nhất còn bận đi vận động và hứa hẹn bầu cử xong xuôi sẽ "nói chuyện".

Đáng tiếc, chờ bầu cử xong thì quá muộn, ngày 16/7/2000, Florentino Perez đắc cử Chủ tịch Real Madrid như một cơn địa chấn. Và chưa đầy 10 ngày sau, 24/7/2000, Figo ra mắt đội bóng Hoàng gia, anh giơ chiếc áo số 10 màu trắng bên cạnh Perez và Di Stefano.

Trần tình về diễn biến thương vụ lịch sử, nhân vật chính Figo sau này cho biết: "Tôi đã có 5 năm tuyệt vời ở Barcelona cả trong cuộc sống lẫn sự nghiệp. Vào thời điểm đó (mùa hè năm 2000), ứng cử viên cho cuộc bầu cử Chủ tịch Barca là ông Gaspart sắp giành chiến thắng nhưng tôi không tin tưởng vào lão chút nào. Lão ta đưa ra những hứa hẹn trên trời và hoàn toàn vô nghĩa đối với tôi".

"Mọi chuyện trở nên nghiêm trọng khi tôi nhận được đề nghị từ Italy và đã đạt thỏa thuận với một trong những ứng cử viên Chủ tịch Real Madrid, ông Florentino Perez. Tôi không tận mắt nhìn thấy bản thỏa thuận ấy nhưng họ nói với tôi: Trong trường hợp tôi không đến Madrid, tôi phải nộp tiền phạt cả năm. Nhưng người đại diện của tôi đã ký bản hợp đồng ấy, không phải tôi. Tôi chẳng ký kết gì với bất cứ ai. Họ nói với tôi rằng: Ở Barca thông báo hãy mang tiền đến và tôi có thể đi. Sau đó là diễn biến các cuộc bầu cử ở cả hai câu lạc bộ. Lúc ấy tôi chưa hề biết Florentino".

"Tôi đang nghỉ mát ở Sardinia và Florentino thắng cử. Các bên liên quan, người đại diện và luật sư của tôi, cùng bay đến Sardinia để thuyết phục tôi. Chúng tôi quay về Lisbon và ở đó, tôi gặp Florentino và nói chuyện trong nhiều giờ đồng hồ, đến tận đêm về sáng. Và rồi tôi gọi điện cho vợ để nói với cô ấy rằng tôi quyết định ký hợp đồng với Real Madrid".

Sau khoảnh khắc ấy, sự thù hận của cule dồn hết vào Figo. Những biểu ngữ đầy tính kích động như "tên lính đánh thuê", "Judas", "đồ cặn bã" được CĐV Barca giăng kín cầu trường mỗi khi El Clasico diễn ra. Khủng khiếp hơn là những tiếng la ó từ gần 10 vạn khán giả đổ về phía cầu thủ người Bồ Đào Nha mà thanh âm đo được lên tới 111 decibel, tương đương tiếng ồn của chiếc máy bay hạ cánh tạo ra. Một cảnh tượng kinh khủng.

Và biểu trưng lớn nhất cho sự thù hận và thương vụ Figo là cái đầu lợn, được ném xuống sân Camp Nou vào ngày 23/11/2002, cách đây gần tròn 20 năm.

Tóm lại, từ thương vụ Figo, sự hận thù giữa Barca và Real đã nâng lên tầng bậc cao hơn nữa. Nơi CĐV hai đội vĩnh viễn không đội trời chung.

Nội dung: Khải Hưng

Thiết kế: Đỗ Diệp