F1- Có thể bạn chưa biết...

Chắc hẳn với đa số khán giả hâm mộ thể thao nói chung và những người say mê các môn thể thao tốc độ nói riêng, những cái tên như Michael Schumacher, Fernando Alonso, Kimi Raikkonen… giờ đã trở nên rất quen thuộc.

Đó chính là những “người hùng tốc độ” mà tên tuổi gắn liền với các đội đua danh tiếng bậc nhất thế giới như Ferrari, Renault hay McLaren- Mercedes… trong những cuộc đua Công thức 1 (hay thường được biết đến dưới cái tên ngắn gọn: F1).

Giải đua nhanh nhất hành tinh được bắt đầu tổ chức từ năm 1950 với chặng đua đầu tiên diễn ra tại Silverstone (Anh) vào ngày 13/5 và kể từ đó, nó trở thành giải đua thường niên.

Hình ảnh từ buổi trưng bày mô hình chiếc xe F1 của McLaren-Mercedes.

Người đầu tiên giành chức vô địch thế giới là tay đua người Italia Giuseppe "Nino" Farina với chiếc xe Alfa Romeo 158. Farina đã giành chiến thắng tại các chặng đua ở Bỉ, Thụy Sỹ và Italia để kết thúc mùa giải với 3 điểm nhiều hơn đối thủ chính Juan Manuel Fangio (Argentina) và đăng quang ngôi vô địch.

Dưới đây Dân Trí xin giới thiệu một số luật cơ bản trong môn đua F1 và một vài hình ảnh về mô hình chiếc xe F1 được trưng bày tại Vincom City Tower (Hà Nội) từ ngày 7-9/9/2006. Sau đó, chiếc xe này sẽ tiếp tục được trưng bày tại các đại lý của hãng Mercedes ở miền Nam.

Một số luật cơ bản và cách tính điểm trong đua F1

Luật đua phân hạng

Trước mỗi vòng đua chính một ngày, các tay đua sẽ phải qua cuộc đua phân hạng để xác định vị trí xuất phát. Từ mùa giải 2006, Liên đoàn ôtô quốc tế (FIA) đã áp dụng luật đua phân hạng mới, phức tạp hơn so với luật cũ trước đây.

Cuộc đua phân hạng sẽ được chia làm 3 lượt, hai lượt đầu tiên kéo dài 15 phút còn lượt cuối cùng diễn ra trong 20 phút, cách mỗi lượt các tay đua có 5 phút nghỉ.

Theo đó, ở lượt đầu tiên, 22 xe được tùy ý xuất phát vào bất cứ thời gian nào trong khoảng thời gian quy định 15’ và không hạn chế về số vòng. Thành tích của mỗi tay đua được tính là thành tích vòng nhanh nhất của tay đua đó. 6 xe có thành tích kém nhất sẽ bị loại và xếp ở 6 vị trí xuất phát cuối cùng (từ 17- 22) trong ngày đua chính thức.

Lượt thứ 2 diễn ra cũng với cách thức tương tự sau khi 16 tay đua còn lại có 5 phút nghỉ ngơi. 6 người tiếp tục có thành tích kém nhất bị loại và xếp ở vị trí xuất phát từ 11- 16 trong ngày đua chính thức.

Cuối cùng là lượt đua quyết định, cũng với cách thức đó những diễn ra trong 20 phút dành cho 10 tay đua còn lại. Căn cứ vào thành tích của mỗi tay đua mà BTC sẽ sắp xếp các vị trí xuất phát từ 1- 10. Tay đua nào giành pole tức là được xuất phát ở vị trí đầu tiên ở ngày đua chính thức.

Quy định về lốp xe

Trong đua xe F1, lốp xe có vai trò quan trọng và được đánh giá là có ảnh hưởng lớn tới thành tích của mỗi tay đua. Trong khi đua, lực ma sát tác dụng lên lốp xe là cực kỳ lớn (có thể tới 125⁰C) nên các nhà sản xuất luôn chú trọng làm sao để lốp hoạt động tối ưu trong điều kiện lực tác động lớn và nhiệt độ cao.

Chiếc lốp của hãng Michelin.

Luật cũ về sử dụng lốp xe là các đội đua chỉ được sử dụng một bộ lốp đã đăng ký cho cả chặng đua. Tuy nhiên, sau khi nhận được kiến nghị từ các đội đua, FIA đã quyết định áp dụng quy định linh hoạt hơn kể từ mùa giải năm nay nhằm giảm thiểu tai nạn và sự cố. Theo đó, các đội có thể thay lốp không hạn chế trong quá trình diễn ra một chặng đua.

(Ví dụ rõ nhất về điều này là tại “trò hề Indianapolis” năm ngoái, do các đội sử dụng lốp Michelin không được phép thay thế bộ lốp bị lỗi trong cuộc đua phân hạng trước đó nên trong ngày đua chính thức, chỉ có 3 đội (gồm cả Ferrari) sử dụng lốp Bridgestone tham gia còn các đội dùng lốp Michelin đồng loạt “tẩy chay”).

Hiện nay, tất cả các đội đua F1 đều chỉ dùng lốp của 2 nhà sản xuất lốp danh tiếng là Michelin (gồm Renautl và McLaren…) và Bridgestone (có Ferrari…).

Quy định về động cơ

Động cơ chính là thành phần phức tạp nhất trên mỗi chiếc xe F1. Công suất của một chiếc động cơ F1 đạt tối đa là 1.000 mã lực và tốc độ quay có thể lên tới 19.000 vòng/phút. Trung bình mỗi động cơ này tiêu hao hết 75 lít nhiên liệu sau khi chạy quãng đường 100 km nên thông thường, để hoàn thành một chặng đua (thường có chiều dài khoảng hơn 300 km) mỗi tay đua phải vào tiếp nhiên liệu 2 hoặc 3 lần (tùy theo chiến thuật của đội đó).

Gầm xe.

Mùa giải 2006 này, quy định về động cơ cũng có thay đổi. Các đội đua được yêu cầu sử dụng động cơ 2,4 lít V8 thay cho động cơ 3 lít V10 mùa trước. Tuy nhiên, các đội vẫn có thể lựa chọn sử dụng động cơ V10 nhưng với số vòng quay trung bình/phút ít hơn. Yêu cầu này thực chất là nhằm hạn chế tốc độ tối đa và gia tốc của xe để tăng độ an toàn trong các cuộc đua.

Cách tính điểm

Ở mỗi chặng đua F1, 8 tay đua về đầu sẽ giành điểm lần lượt theo thứ tự từ trên xuống. Người về đầu được 10 điểm, thứ nhì được 8 điểm và thứ 3 có 6 điểm. Ba tay đua cán đích đầu tiên ở mỗi chặng sẽ được bước lên bục podium (bục nhận giải). Các tay đua về đích từ thứ 4 đến thứ 8 sẽ lần lượt được cộng vào thành tích của mình lần lượt 5-1 điểm.

Thân xe.

Theo đó, thành tích chung cuộc của mỗi tay đua trong một mùa giải sẽ được cộng từ thành tích ở các chặng (số chặng đua mỗi năm không cố định, như mùa 2006 có tổng cộng 18 chặng đua). Ngoài nội dung cá nhân, thành tích của đội đua (mỗi đội có 2 tay đua tham dự ở mỗi chặng) cũng sẽ được tính dựa trên số điểm mà các tay đua đạt được.

Những kỷ lục của F1:

1. Dự nhiều GP nhất: Riccardo Patrese (Italia)- 256 lần.

2. Thắng chặng nhiều nhất: Michael Schumacher (Đức)- 89

3. Có số lần bước lên bục podium nhiều nhất: Michael Schumacher- 152

4. Có số lần giành điểm nhiều nhất: Michael Schumacher- 187

5. Giành pole nhiều nhất: Michael Schumacher- 68 lần

6. Lập nhiều fastest lap nhất: Michael Schumacher- 75

7. Giành nhiều điểm nhất: Michael Schumacher: 1.344 điểm

8. Giành pole và thắng chặng trong cùng một chặng đua nhiều nhất: Michael Schumacher- 40 lần

Các tay đua nổi tiếng trong lịch sử F1

1. Juan Manuel Fangio (Argentina)- thống trị các đường đua F1 trong thời kỳ đầu (thập niên 50s của thế kỷ trước) với 5 chức VĐTG vào các năm 1951, 54, 55, 56, 57. Fangio từng 24 lần về nhất tại các chặng đua.

Tay lái có bảng điều khiển được tích hợp.

2. Jim Clark (Anh): Giành 2 chức VĐTG (1963, 1965). Được coi là một trong những tay đua tài năng nhất trong lịch sử F1, Clark đã mở ra kỷ nguyên của các tay đua Anh trong môn thể thao tốc độ này.

3. Niki Lauda (Áo): Là tay đua gây ấn tượng nhất trong những năm cuối thập kỷ 70 đầu 80 của thế kỷ trước với 3 chức VĐTG (1975, 77, 84). Lauda từng 171 lần tham dự các cuộc đua F1 và có 25 chiến thắng.

4. Alain Prost (Pháp): Tay đua có biệt danh “giáo sư” này giành được 4 chức VĐTG trong sự nghiệp của mình, 3 trong số đó là vào giữa những năm 1980s. (1985, 86, 89, 93). Với 51 lần cán đích đầu tiên trong sự nghiệp, Alain Prost chỉ kém Michael Schumacher (với 89 lần) trong lịch sử F1.

5. Ayrton Senna (Brazil): Giành 3 chức VĐTG (1988, 90, 91), Senna được nhiều người coi là tay đua vĩ đại nhất mọi thời đại. Cái chết thương tâm của anh trong vụ tai nạn tại trường đua Imola (San Marino) năm 1994 khiến toàn thế giới tiếc thương cho một huyền thoại ra đi quá sớm (khi Senna mới 34 tuổi).

Khoang lái

6. Mika Hakkinen (Phần Lan): Tay đua đến từ Bắc Âu này chính là đối thủ đáng gờm nhất của Michael Schumacher trong thập kỷ 90. Hakkinen giành 2 chức VĐTG liên tiếp vào các năm 1998-1999 trong màu áo của đội McLaren- Mercedes.

7. Michael Schumacher (Đức): Có lẽ không cần phải nói thêm nhiều về cái tên nổi tiếng nhất trong lịch sử F1 này bởi “người khổng lồ đỏ” là tay lái đang thâu tóm vô số các kỷ lục của giải đua này. Trong sự nghiệp đầy vinh quang của mình, Schumi đã có 7 danh hiệu VĐTG (trong đó có 5 lần liên tiếp từ 2000-2004).

8. Fernando Alonso (TBN): “Ông vua” mới của làng đua xe F1. Alonso trở thành nhà VĐTG trẻ nhất trong lịch sử F1 khi đăng quang vào năm 2005 khi mới 24 tuổi. Mùa giải này, Alonso đang dẫn đầu BXH cá nhân và có cơ hội bảo vệ thành công chức vô địch dù M.Schumacher đang gây sức ép lớn.

M.Hải (Tổng hợp)

Ảnh: Thanh Hải