Arsene Wenger: “Bóng đá đỉnh cao là vấn đề sinh tử”

Trong tác phẩm: Arsene Wenger: ‘I try to read everything that helps me understand human beings’, có những chia sẻ của Wenger về nhiều vấn đề xung quanh bóng đá, thời gian gian làm việc của Arsenal…. Và những câu trả lời của cựu chiến lược gia người Pháp đối với nhân vật nổi tiếng và cả huấn luyện viên Mourinho. 

Chúng tôi xin dịch lại bài viết trên của tác giả Tim Lewis đăng tải trên tờ Guardian: 

Arsene Wenger thường tưởng tượng những gì ông sẽ nói với Chúa khi qua đời. Trong hầu hết các cuộc phỏng vấn này, Chúa yêu cầu Wenger giải thích về thời gian của ông trên trái đất, cách ông đã mang lại ý nghĩa cho cuộc sống của chính mình và cho những người khác. “Tôi đã cố gắng giành chiến thắng trong các trận đấu bóng đá”, Wenger sẽ giải thích. Chúa nhìn ông hoài nghi: “Chỉ thế thôi à?”. Wenger tiếp tục: “Chiến thắng các trận đấu thực sự khó thực hiện. Nếu bạn làm tốt công việc của mình, bạn sẽ mang lại niềm vui cho hàng triệu người, một sự hưng phấn và xúc động tập thể. Và nếu bạn không…”, Nói đến đây, Wenger bất ngờ quay trở lại thực tại. 

Năm nay đã 70 tuổi, Wenger nói trong cuộc gọi điện video từ Zurich: “Đôi khi tôi cảm thấy mình sợ hãi vì cả đời chỉ làm bóng đá. Vì vậy, khi tôi nói chuyện với Chúa, tôi hơi tự phụ. Chỉ là nếu Chúa tồn tại và họ có một bài kiểm tra để xem bạn xuống địa ngục hay lên thiên đường, thì việc bạn chỉ dành cả đời để chiến thắng trong các trận bóng đá có thể trông thật nực cười. Đó là lý do tại sao tôi nảy ra ý tưởng như vậy. Tôi cảm thấy đôi khi có thể cảm thấy vô nghĩa khi bạn dành cả cuộc đời mình cho một điều đó”.

Wenger sinh năm 1949, ông lớn lên tại một ngôi làng ở Alsace, miền đông nước Pháp và có cái nhìn sâu sắc từ rất sớm về tâm lý con người khi theo dõi những khách hàng quen của quán rượu mà cha mẹ ông điều hành. “Rượu, ẩu đả, bạo lực, mọi thứ từng khiến tôi sợ hãi hoặc ghê tởm khi còn nhỏ”, ông anh nhớ lại trong My Life in Red and White, cuốn tự truyện mới nhất của mình. Wenger trở thành một tiền vệ chăm chỉ, cuối cùng chơi cho Strasbourg ở giải hạng cao nhất của Pháp, nhưng ông luôn suy nghĩ sâu sắc, thậm chí ám ảnh về các trận đấu. Vì vậy ở những năm đầu của tuổi 30, Wenger chuyển sang làm huấn luyện viên, đầu tiên là ở Cannes và Nancy sau đó là Monaco, rồi Nagoya Grampus Eight ở Nhật Bản.

Năm 1996, Wenger với dáng người cao và gầy trong bộ vest như một cựu sinh viên đại học đã đi vào tâm trí người Anh khi ông được Arsenal công bố là huấn luyện viên nước ngoài thứ tư trong lịch sử câu lạc bộ (ba người trước đó đều không thành công). Wenger giữ vị trí này trong 22 năm cho đến năm 2018, trong quãng thời gian ấy Arsenal đã giành được ba chức vô địch Premier League và bảy FA Cup. 

Trong khi đại kình địch của ông tại Manchester United, Alex Ferguson, thúc đẩy các cầu thủ theo kiểu “điều trị bằng máy sấy tóc” nổi tiếng, thì Wenger lại nổi tiếng với phương pháp huấn luyện “vô hình”: Một phương pháp tiếp cận toàn diện vượt ra ngoài thể lực và kỹ năng chơi bóng, đồng thời cải tổ lối sống và dinh dưỡng của toàn đội. Cầu thủ được hướng dẫn cách nhai thức ăn; trong quãng thời gian nghỉ giữa hiệp trong các trận đấu, đồ uống có ga và thanh socola quen thuộc được thay thế bằng một cục đường với những giọt cafein bên trên.

Nền tảng của mọi thứ là khát vọng chiến thắng sâu sắc, hết mình của Wenger, ông chiến thắng bằng phong cách của riêng mình. Trong My Life in Red and White, Wenger mô tả bóng đá và Arsenal là “vấn đề sinh tử” không phải một lần mà là ba lần. Có phải ông thực sự có ý đó? Wenger trả lời: “Tôi muốn nói rằng bóng đá ở một trải nghiệm đỉnh cao là như vậy. Bởi vì nếu đó không phải là vấn đề sống chết, nó không có ý nghĩa đủ với bạn và bạn sẽ không tồn tại được lâu trong công việc”.

Đôi khi, khả năng cạnh tranh của Wenger vượt lên trên cả bản thân ông. Đáng chú ý là trong những cuộc đụng độ hoành tráng, gay cấn của ông với Alex Ferguson và sau đó là Jose Mourinho. Nhưng bất cứ ai kỳ vọng về những chuyện “thâm cung bí sử” trong cuốn tự truyện đều đã hiểu sai về Wenger.

Wegner đề cập đến “uy quyền nghiền nát” của Ferguson đối với bóng đá Anh, nhưng ông né tránh hoàn toàn việc công kích người đồng nghiệp cũ, thậm chí Mourinho còn không được nhắc đến. “Tôi không muốn nó là một cuốn sách trả thù, thể hiện sự thất vọng hay phản đối bất công”, Wenger nói. “Tôi không muốn thể hiện rằng: “Ồ, hắn đã làm điều xấu với mình”, những thứ kiểu như vậy. Bạn biết điều gì đã xảy ra trong cuộc đời mình và phải vượt lên trên điều đó. Tôi muốn mọi việc trở thành trải nghiệm tích cực trong cuộc sống. Bạn không thể có cuộc sống mà tôi đã có cho đến bây giờ nếu suy nghĩ tiêu cực”.

Hơn thế nữa, Wenger muốn nói rõ rằng mọi ồn ào lắng xuống thì luôn có sự tôn trọng ở lại. “Mọi nhà quản lý đều trải qua những giai đoạn tốt và xấu. Họ là những con người”, ông nói. “Rất khó để đo lường chất lượng công việc của chúng tôi. Ví dụ, mùa trước, Liverpool đã vô địch và Jurgen Klopp đã được ca ngợi bởi thành tích tấy. Đúng như vậy. Nhưng bạn phải nói rằng huấn luyện viên của Sheffield United  - Chris Wilder, đội đứng thứ 9, cũng đã làm rất tốt. Ai đã hoàn thành công việc tốt hơn? Bạn không biết rõ được”.

Wenger không trở lại đường pitch kể từ khi rời Arsenal, nhưng kể từ tháng 11 năm ngoái, ông tái xuất sự nghiêm khắc đặc trưng của mình trong vai trò người đứng đầu Bộ phận phát triển bóng đá toàn cầu của FIFA. Wenger ly thân với vợ, bà Annie Brosterhous, vào năm 2015. Con gái của họ là Léa đang hoàn thành bằng tiến sĩ khoa học thần kinh tại Đại học Cambridge. 

Wenger chia thời gian của mình giữa London, Paris và trụ sở của FIFA ở Zurich. Ông thường ở trong các khách sạn và Wenger thừa nhận rằng đối với ông khó khăn lớn nhất mà đại dịch Covid-19 gây ra là hầu hết các giải đấu bóng đá trên khắp thế giới bị tạm hoãn. “Tôi không biết tại sao nhưng các trận bóng đá là cuộc sống của tôi và tôi không nghĩ rằng điều đó sẽ thay đổi. Vì vậy, tôi đã bỏ lỡ rất nhiều trận đấu”, ông nói.

Tuy nhiên, có một sự nhẹ nhàng đối với Wenger trong buổi chiều diễn ra cuộc phỏng vấn, kKhuôn mặt ông thường nhăn lại với nụ cười  he-he-he đặc trưng, bởi tất cả các câu hỏi đặt ra cho cựu huấn luyện viên người Pháp không có câu nào vượt ngoài giới hạn. Cảm xúc của Wenger trong buổi phỏng vấn hoàn toàn trái ngược với cảm giác trái ngược với những năm cuối cùng của ông ở Arsenal, khi ông thường xuyên khó chịu và liên tục phải giải thích tại sao chưa rời đội bóng, chán nản vì không được công nhận việc ông đã giúp Arsenal duy trì được vị thế trong nền tài chính eo hẹp của câu lạc bộ kể từ khi chuyển sang sân vận động Emirates.

Những thất vọng ấy chắc chắn vẫn tồn tại trong Wenger, nhưng chẳng thể làm ông từ bỏ điều mà một số người coi là tử huyệt của chiến lược gia người Pháp: Đó là niềm tin kiên định của ông về việc đã hoàn thành xây dựng bản sắc riêng trong lối chơi của Arsenal.

“Arsenal có phong cách thi đấu bị chỉ trích, nhưng đội bóng có phong cách thi đấu riêng biệt”, ông nói. “Tôi có thể hiểu rằng mọi người chỉ muốn chiến thắng, nhưng bạn cần phải có mong muốn biến cách thể hiện của đội thành nghệ thuật. Khi người hâm mộ thức dậy vào buổi sáng, họ phải nghĩ: “Ồ, có lẽ hôm nay mình sẽ có một trải nghiệm tuyệt vời”. Họ muốn thắng trận nhưng cũng muốn nhìn thấy một thứ gì đó đẹp đẽ”.

Phần 2: Wenger trả lời những câu hỏi của các nhân vật nổi tiếng và Jose Mourinho.