WHO thúc giục điều tra nguồn gốc Covid-19 bất chấp Trung Quốc phản đối

WHO trong tháng này đã đề xuất triển khai cuộc điều tra giai đoạn 2 về nguồn gốc virus gây đại dịch Covid-19, bao gồm việc điều tra các phòng thí nghiệm và chợ ở thành phố Vũ Hán - nơi ghi nhận các ca mắc Covid-19 đầu tiên. Đồng thời, WHO cũng kêu gọi giới chức Trung Quốc minh bạch hơn và cung cấp thêm dữ liệu thô về giai đoạn đầu bùng phát dịch.

Tuy nhiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc Zeng Yixin ngày 22/5 tuyên bố Bắc Kinh sẽ không chấp nhận đề xuất này.

"Chúng tôi sẽ không chấp nhận kế hoạch điều tra nguồn gốc Covid-19 (của WHO) như vậy, ở khía cạnh nào đó, nó thể hiện sự thiếu tôn trọng thực tế và phản khoa học", ông Zeng nói.

Khi được hỏi về sự từ chối của Trung Quốc, người phát ngôn WHO Tarik Jasarevic nói trong cuộc họp báo tại Geneva hôm nay 23/7 rằng: "Đây không phải về chính trị, cũng không phải một trò chơi đổ lỗi".

"Về cơ bản, đó là một yêu cầu mà tất cả chúng ta phải cố gắng tìm hiểu xem mầm bệnh đã xâm nhập vào con người như thế nào. Điều này đồng nghĩa với việc, các quốc gia thực sự có trách nhiệm làm việc cùng nhau và làm việc với WHO trên tinh thần hợp tác", ông Tarik cho biết.

Sau cuộc điều tra hồi đầu năm nay tại Vũ Hán, nhóm chuyên gia quốc tế do WHO dẫn đầu kết luận, giả thuyết virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm "rất khó xảy ra". Các chuyên gia cho rằng, giả thuyết nhiều khả năng nhất là virus lây từ động vật nhiễm bệnh sang người tại một khu chợ hay một nơi nào đó tương tự. 

Ông Zeng cho biết, ông cảm thấy "sốc" khi lần đầu tiên đọc bản kế hoạch của WHO, trong đó có nhắc đến giả thuyết virus bị rò rỉ do sai phạm tại một phòng thí nghiệm của Trung Quốc trong quá trình nghiên cứu.

Các quốc gia, trong đó có Mỹ, và một số nhà khoa học đã yêu cầu điều tra thêm về nguồn gốc Covid-19, đặc biệt là đối với Viện Virus học Vũ Hán, nơi đang tiến hành nghiên cứu về loài dơi.

Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho rằng cuộc điều tra đã bị cản trở do thiếu dữ liệu thô về những ngày đầu dịch bệnh lây lan ở Trung Quốc.

Các nhà ngoại giao cho biết, Trung Quốc đã ngay lập tức phát tín hiệu phản đối kế hoạch mà Tổng giám đốc WHO trình bày tại các cuộc họp kín với các quốc gia thành viên một tuần trước.

"Người Trung Quốc coi đó là sự phản đối báo cáo chung (của WHO)", một nhà ngoại giao nói.

Nhà Trắng ngày 22/7 cho biết Mỹ thất vọng vì Trung Quốc đã khước từ đề nghị của WHO về việc mở cuộc điều tra giai đoạn 2 về nguồn gốc Covid-19. Mỹ tuyên bố sẽ cùng các nước khác tiếp tục kêu gọi Trung Quốc cung cấp sự tiếp cận cần thiết với nguồn dữ liệu để tìm hiểu về nguồn gốc virus.

Ông Tedros tuần trước thông báo, ông đang thành lập một Nhóm Cố vấn Khoa học Quốc tế về Nguồn gốc Mầm bệnh Mới nhằm giúp thúc đẩy giai đoạn tiếp theo của các nghiên cứu về nguồn gốc của Sars-CoV-2. Các nhà ngoại giao cho biết, nhóm này bao gồm các chuyên gia độc lập nhằm giúp giảm bớt một số áp lực chính trị đối với WHO.