Vì sao Mỹ gửi nhầm vi khuẩn bệnh than ra nước ngoài?

Vừa qua, quân đội Mỹ thừa nhận đã vô tình gửi các mẫu phẩm bệnh than sống tới các phòng thí nghiệm tại 17 bang và 3 nước khác gồm Hàn Quốc, Canada và Úc. Các mẫu bệnh phẩm này được gửi rải rác trong suốt một năm, từ tháng 3/2014 đến 3/2015.

Ngay sau khi xuất hiện thông tin trên, Thứ trưởng Quốc Phòng Mỹ Bob Work đã ra lệnh rà soát lại toàn bộ các thủ tục, quy trình và giao thức phòng thí nghiệm để tìm ra lỗ hổng chết người này.

Ông cũng lập tức đình chỉ các hoạt động liên quan đến các mẫu phẩm cho đến khi có thông báo mới.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) là đơn vị được giao trách nhiệm điều tra với thời hạn trong vòng một tháng phải đề trình báo cáo đầy đủ về vụ việc.

Sự kiện trên đã làm dấy lên nhiều nghi vấn về việc liệu có xảy ra các sai sót trong thủ tục của CDC, có lỗ hổng trong việc dò tìm chất nguy hiểm trong các gói hàng vận chuyển, hay tại sao Bộ Quốc phòng Mỹ lại tự gửi vi khuẩn bệnh than cho chính các phòng thí nghiệm của mình.

Để làm dịu các nghi vấn, Tham mưu trưởng Lục quân Mỹ, Tướng Raymond Odierno, đã khẳng định với báo giới “đây không phải lỗi của con người” mà nhiều khả năng là do lỗi quy trình trong khâu vận chuyển mẫu phẩm bệnh than.

Đây cũng là nhận định của một số chuyên gia tại Mỹ.

“Quy trình xử lý bằng chiếu xạ có thể là nguyên nhân lớn nhất. Theo đó, việc chiếu xạ theo tiêu chuẩn không kéo dài đủ lâu để đảm bảo tiêu diệt 100% số lượng lớn vi khuẩn”, ông Stephen Goldstein - một chuyên gia về vi trùng, virus, ký sinh trùng tại Đại học Y khoa Pennsylvania - nhận định.

Tuy nhiên, ông Goldstein không loại trừ khả năng ai đó đã cắt ngắn thời gian chiếu xạ do tin tưởng tuyệt đối vào khả năng vô hiệu hóa vi khuẩn của phương pháp truyền thống này.

Vậy đâu là nguyên nhân chính?

Theo chuyên gia Justin Taylor của Trung tâm Y khoa thuộc Đại học Pittsburgh, “có thể nguyên nhân là sự kết hợp” của cả hai yêu tố: sai sót trong quy trình xử lý của CDC và lỗi của con người.

Cách đây 14 năm, tại Mỹ cũng xảy ra một trường hợp tương tự khi mẫu phẩm bệnh than đã được gửi qua đường bưu điện làm 5 người thiệt mạng. Kết quả điều tra sau đó cho thấy đây là hành động cố ý của con người, khác với bản chất của vụ việc lần này.

“Mẫu phẩm bệnh than được đóng gói cẩn thận để tránh việc vô tình phát tán”, chuyên gia Justin Taylor cho biết.

“Kể cả khi những gói hàng này được vận chuyển qua hệ thống bưu điện thì việc dò tìm hầu như là không thể”, ông nói thêm.

Nhận định của ông Justin Taylor đang đặt nghi vấn lớn về hiệu quả dò tìm các chất sinh học nguy hiểm của hệ thống bưu điện Mỹ và nó cũng cho thấy, hệ thống bưu điện của Mỹ hiện nay không hề an toàn hơn cách đây 14 năm.