Vào “sào huyệt” của những công nghệ điều khiển bằng mắt

Công nghệ điều khiển bằng mắt và theo dõi mắt được đánh giá là một trong những sáng tạo xuất sắc nhất của Thụy Điển của thời hiện đại. Theo ông Jan Sandred, Giám đốc chương trình của VINNOVA (Cơ quan các Hệ thống Đổi mới chính phủ Thụy Điển), sáng tạo, đổi mới là những gì gặt hái được thành công với tốc độ nhanh ngoài mức mong đợi. Ví dụ như, 10 năm trước, chúng ta chưa hề biết đến YouTube, Facebook, Twitter…nhưng ngày nay, có lẽ là ai cũng biết đến chúng.

Một khu sản xuất thiết bị theo dõi mắt của Tobii ở Thụy Điển.

Cũng như vậy, cái tên Tobii mới chỉ xuất hiện trên thị trường được 13 năm nay, nhưng họ đã là nhà phát triển công nghệ điều khiển bằng mắt và theo dõi mắt hàng đầu thế giới. Và phải tới trụ sở công ty này ở bên ngoài Stockholm, Thụy Điển, mới thấy hết được những đóng góp tuyệt vời của họ đối với cuộc sống.

Theo Oskar Fajerson, Phó Giám đốc Phân tích bán hàng, bộ phận Giải pháp Phân tích của công ty Tobii, thì những công nghệ của họ dựa trên việc phân tích mắt của con người, để từ đó biết được mắt đang tập trung vào cái gì và nhìn cái gì. Từ hai phân tích này, họ phát triển công nghệ ứng dụng trên hai lĩnh vực, thứ nhất là dùng mắt để điều khiển máy tính hay điều khiển phần mềm chỉ bằng “cái nhìn”. Thứ hai là họ phát triển công nghệ để giúp hiểu được hành vi của con người, từ đó có những ứng dụng vô cùng rộng lớn trong cuộc sống, như trong y học, trong nghiên cứu thị trường…

Máy tính điều khiển bằng mắt

Các thế hệ eye tracker Tobii đã phát triển.

Sản phẩm trung tâm của Tobii là thiết bị theo dõi mắt (eye tracker). Theo Oskar Fajerson, Tobii đã phát triển nhiều loại thiết bị theo dõi mắt, có giá từ hàng chục ngàn USD đến vài trăm USD, phụ thuộc vào mục đích nghiên cứu cũng như khách hàng khác nhau.

Còn theo Fredrik Ruben, Giám đốc mảng Công nghệ Hỗ trợ của Tobii, thiết bị eye tracker ngày càng được thu nhỏ và ngày một hướng tới mục tiêu thương mại hóa. Từ những thiết bị eye tracker cồng kềnh có giá hàng chục ngàn USD, tháng 12 năm ngoái, Tobii đã tung ra sản phẩm theo dõi mắt thế hệ thứ năm EyeX controller, có thể gắn vào máy tính, máy tính bảng, với giá chỉ khoảng 200USD.

Giám đốc Hỗ trợ công nghệ của Tobiii, Fredrik Ruben, giới thiệu máy tính điều khiển bằng mắt phiên bản mới nhất do Tobii phát triển theo đơn đặt hàng.

Một trong những người dùng thiết bị eye tracker của Tobii là Stephen Hawking. Nhà vật lý thiên tài này đã sử dụng cánh tay robot kết hợp với thiết bị eye tracker để hỗ trợ cho hoạt động hàng ngày của ông.

Từ thiết bị eye tracker, Tobii đã phát triển một loạt các sản phẩm ứng dụng cùng nó mà nổi bật nhất là máy tính điều khiển bằng mắt PCEye Go, dành cho những người tàn tật, như mất tay, bị liệt, hội chứng Rett …

Fredrik Ruben gõ máy tính bằng mắt.

Máy tính chạy bằng trình duyệt Windows, cho phép người dùng làm việc bằng mắt trên bất kỳ ứng dụng nào đối một máy tính thông thường. Sau khi cài đặt phần mềm tương tác nhìn Tobii, mắt người dùng sẽ được nhận dạng và sau đó người dùng có thể lướt web, kết nối bạn bè trên mạng, chơi games…

Phiên bản mới nhất của máy tính điều khiển bằng mắt có 2 loại màn hình, 15 inch và 12 inch, được thiết kế với kết cấu vững chắc, nhẹ, chịu được nước và máy không bị đóng trong thời gian thay pin.

Ngoài ra, thiết bị theo dõi mắt (eye tracker) được gắn trên PCEye Go có thể tháo ra để lắp trên máy tính thông thường.

Đặc biệt, ông cho biết, với người sử dụng chuyên nghiệp, tốc độ gõ bằng mắt tương tự như tốc độ gõ bằng bàn phím của người bình thường. Ông lấy ví dụ khi ông “chat” với một khách hàng ở Đức bị liệt vào năm 2001, người này đã trả lời ngay lập tức.

Ông khẳng định “máy tính điều khiển bằng mắt không chỉ có ý nghĩa đặc biệt với người bị tàn tật, như bị liệt, mất khả năng đôi tay mà còn mang lại sự tự do, cho phép người dùng có thể làm những gì mình muốn mà không cần đến sự giúp đỡ của người thân.”

Oskar Fajerson cho biết Tobii “có tham vọng mọi máy tính trong tương lai sẽ có công nghệ điều khiển bằng mắt để hỗ trợ/phụ thêm cho chuột và bàn phí”. Ông cũng nhấn mạnh, đối với người bình thường các nghiên cứu của họ cho thấy mắt chỉ hỗ trợ/phụ thêm cho chuột và bàn phím chứ không hoàn toàn thay thế được. “Đôi khi việc dùng mắt đơn giản, nhưng đôi khi dùng chuột đơn giản hơn”, ông giải thích.

Nghiên cứu hành vi con người bằng eye tracking

Từ thiết bị eye tracker, Tobii đưa ra nhiều giải pháp và dịch vụ nhằm phục vụ cho các nghiên cứu tâm lý và khả năng nhìn, cho các cuộc khảo sát đối khách hàng và cho nghiên cứu thị trường.

Sản phẩm nổi bật nhất của họ hiện nay là Kính Tobii, có thể thu giữ hành vi của khách hàng/người để dùng cho mục đích nghiên cứu.

Oskar Fajerson và sản phẩm Kính Tobii dùng cho nghiên cứu thị trường.

Theo Oskar Fajerson, khi người đeo kính Tobii vào siêu thị mua hàng, họ có thể biết được khách hàng tập trung để ý đến sản phẩm nào, thời gian tập trung trong bao lâu, trình tự “xem” hàng của họ ra sao…từ đó hỗ trợ cho các nghiên cứu về cách bài trí của siêu thị. Và trên các trang web, báo điện tửng có thể nghiên cứu về màu sắc, chất lượng , vị trí đặt tin hoặc quảng cáo ở đâu để bắt mắt người đọc.

Ngoài ra, Tobii cũng giúp nghiên cứu trong thể thao để giúp hiểu hơn về hành vi của các cầu thủ giỏi qua nghiên cứu “cái nhìn” của họ, từ đó có thể thấy được điều gì làm nên một cầu thủ giỏi. Họ cũng hỗ trợ nghiên cứu hành vi của phi công trong các tình huống khẩn cấp. Hoặc trong y học, qua việc chớp mắt của bệnh nhân bị chấn thương sọ não, họ có thể hỗ trợ chẩn đoán việc chấn thương đó xảy ra ở bán cầu não trái hay phải.

Fredrik Ruben khẳng định những nghiên cứu của họ liên quan đến eye tracking không có giới hạn và trong tương lai họ sẽ kết hợp nghiên cứu tiếp việc theo dõi mắt với theo dõi trí não (mind tracking), như trường hợp với Stephen Hawking.

Vũ Quý