Tuần đột phá của Nga ở Nam Donetsk

Ukraine vỡ trận ở Nam Donetsk chỉ sau một cuộc đột kích

Việc pháo đài Ugledar sụp đổ vào cuối tháng 9 đã khiến lực lượng Kiev không những mất đi thành phố lớn nhất ở tiền tuyến Nam Donetsk, mà còn mở ra cánh cửa để quân đội Nga lợi dụng nhằm nhanh chóng phát triển tiến công về hướng Bắc và hướng Đông theo trục đường T-0524 từ Pavlivka đi Kurakhove.

Sau khi chiếm được Ugledar, nhóm cơ động thuộc Cụm quân phía Đông (gọi là nhóm Vostok) của quân đội Nga (RFAF) có khoảng 3 tuần nghỉ ngơi, củng cố lực lượng; sau đó tiếp tục bước vào chiến đấu.

Ngày 24/10, nhóm Vostok từ hướng Mỏ số 3 ở Vodyane, thuộc cánh Đông Ugledar, đã đột phá về hướng Bắc, làm giảm đáng kể vùng đệm của thị trấn Bohoyavlenka.

Vào ngày 26/10, một số đơn vị Nga, xuất phát từ hướng làng Zolota Niva, ở cánh Tây Ugledar, tổ chức đột kích về phía Bắc, thu hẹp đáng kể vùng đệm và mục tiêu trực tiếp là thị trấn Shakhtarske nằm trên đường cao tốc O-0510, cách làng Zolota Niva 9km.

Vào ngày 27/10, một đợt đột kích quy mô lớn đã được lực lượng Moscow phát động và không chỉ công phá vào một mục tiêu, thay vào đó, nhóm Vostok được chia thành ba mũi và đồng thời tiến hành đồng thời cuộc tấn công cùng lúc vào ba thị trấn Shakhtarske, Novoukrainka và Bohoyavlenka.

Rõ ràng, đây không phải là một hành động chiến thuật nhỏ lẻ mà là một kế hoạch chiến đấu ở cấp độ chiến dịch của quân đội Nga. Lực lượng Kiev ở Nam Donetsk đã kiệt sức sau những trận đánh kéo dài, nhanh chóng vỡ trận, để đối phương kiểm soát hàng trăm km2 lãnh thổ chỉ bằng một đòn.

Điều đáng nói là trong cuộc chiến giành Ugledar, RFAF phải mất hai năm và chịu thiệt hại rất lớn. Nhưng cuộc giao tranh ở 3 thị trấn trên, rất gần Ugledar, chỉ kéo dài vỏn vẹn trong 3 đến 4 ngày. Điều này không phải vì quân đội Ukraine (AFU) không kiên quyết chống trả, mà đó là sự sụp đổ liên hoàn, theo hiệu ứng domino.

Đến cuối tháng 10, nhóm Vostok không chỉ cơ bản kiểm soát 3 khu định cư này mà còn san bằng khoảng trống giữa các mũi xung kích, toàn bộ khu vực kiểm soát, đối phương bị đẩy về phía Bắc một cách đáng kể.

Bộ Tổng tham mưu Ukraine ban đầu hy vọng rằng, sau khi Ugledar thất thủ thì tuyến đường O-0510 có thể định hình lại tuyến phòng thủ đầu tiên ở hướng Nam Donetsk. Nhưng giờ đây, mặt trận thay đổi quá nhanh, đe dọa không chỉ mặt trận Nam Donetsk mà còn cả các hướng khác.

Tại các thị trấn có dân số hơn 1.000 người trước xung đột, quân đội Ukraine thường cầm cự được trong nhiều tháng. Tuy nhiên, ở 3 thị trấn ở Nam Donetsk, họ đã không thể cầm cự được quá một tuần.

Lực lượng Moscow không có ý định dừng lại

Sau khi nhóm Vostok chiếm được 3 khu định cư này, họ tiếp tục đẩy mạnh tiến công kiểm soát về phía Bắc. Rõ ràng là quân đội Nga không có ý định dừng lại ở đó.

Trong khi tấn công thị trấn Shakhtarske, một đơn vị thuộc nhóm Vostok, nhanh chóng phát triển tấn công xa hơn về phía Bắc, chiếm được Yasna Polyana và nắm quyền kiểm soát ngôi làng quan trọng trong khu vực rất thưa dân sinh sống này.

Trong trận đánh đầu tháng 11, nhóm Vostok trên hướng Đông Ugledar, cũng tích cực chiến đấu, phát triển về phía Bắc và chiếm làng Maxymivka, nằm ở phía Bắc thị trấn Novoukrainka.

Maxymivka và Yasna Polyana, mặc dù chỉ là những ngôi làng nhỏ, nhưng chúng còn có thể được dùng làm bàn đạp và là đầu cầu cho các cuộc tấn công tiếp theo của lực lượng Moscow lên hướng bắc. Điều quan trọng hơn, đó là việc RFAF đã vượt qua trục đường O-0510.

Như vậy chỉ trong khoảng 10 ngày, nhóm Vostok đã tiến hơn 10km về phía Bắc, tốc độ tương đối nhanh trong bối cảnh chiến tranh giành vị trí. Hiện tại, RFAF đã cắt đứt đường giao thông trực tiếp giữa thị trấn chiến lược Veliky Novosilka và thành phố Kulakhove, đẩy đối phương tại đây vào thế nguy ngập.

Chưa hết, sau khi chiếm làng Yasna Polyana, quân đội Nga nhanh chóng phát triển về phía Bắc. Hiện tại mũi thọc sâu đã tiến tới phía Nam làng Rozlyv. Như vậy, mũi xung kích thuộc nhóm Vostok, hiện chỉ cách tuyến đường cao tốc chiến lược H-15 khoảng 2km. Trực tiếp uy hiếp tuyến đường hậu cần duy nhất còn lại cho cụm cứ điểm Kurakhove.

Việc Nga tiến nhanh ở Nam Donetsk sẽ có 3 tác động lớn đến tình hình chiến trường.

Thứ nhất, quân đội Nga đã xuất hiện ở phía đông thị trấn Velyka Novosilka và thiết lập thế trận hoàn chỉnh, đặt một phần nền tảng cho trận chiến giải quyết thị trấn chiến lược này trong tương lai.

Thứ hai, quân đội Nga bất ngờ xuất hiện ở phía nam sông Sukhi Yali, khu vực hiện có hơn 10 ngôi làng nằm rải rác dọc sông. Việc hạ gục từng ngôi làng một khỏi mặt trận phòng thủ là điều hiển nhiên, nhưng hiện tại, nhóm Vostok rõ ràng làm tốt hơn, khi họ có thể giành quyền kiểm soát chỉ trong một đòn tấn công.

Thứ ba, pháo đài lớn nhất còn lại của AFU trong toàn vùng Nam Donetsk là thành phố Kulakhove, với dân số trước chiến tranh là 46.000 người. Tuyến phòng thủ chính nằm ở phía đông và đang đối đầu với Cụm quân phía Nam của lực lượng Moscow.

Phía Bắc Kurahove có hồ chứa Kurakhovskoye rất lớn và trên nữa là tuyến phòng thủ của quân đội Ukraine trên sông Vovcha. Hiện nay AFU đã mất tuyến phòng thủ trên sông.

Lực lượng Moscow đã dần dọn sạch bờ Bắc hồ chứa và tấn công về phía Tây Kurakhove, trực tiếp cắt thẳng vào đầu tuyến đường tiếp tế H-15 ở khu vực Stari Terny (rìa phía tây thành phố), đe dọa trực tiếp sự tồn vong của các đơn vị Ukraine ở cụm cứ điểm Kurakhove.

Vì vậy, trong thời gian tới, Kulakhove sẽ là nơi giao tranh sôi động nhất trên toàn chiến trường. Nếu quân đội Nga cắt được đường H-15 ở Razliv, cách thành phố 20km và mũi tấn công nữa từ Selidovo diễn ra đúng tiến độ, lực lượng Kiev sẽ bị nhốt trong một cái "túi" cực lớn và đối mặt với nguy cơ bị tiêu diệt hoàn toàn.