Từ đường băng trái phép tới máy bay dân sự rồi quân sự

... Để thực hiện ý đồ quân sự hóa khu vực, bất chấp phản đối của các nước láng giềng và cộng đồng quốc tế.

Bãi đá Chữ Thập trước và sau khi Trung Quốc bồi đắp trái phép. (Ảnh: Jeuneafrique.com)

Nói một cách cụ thể hơn là với sự hiện diện quân sự ngày càng tăng trong vùng biển mà chính Bắc Kinh gây tranh chấp, Trung Quốc có thể sẽ đơn phương áp đặt một vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) làm gia tăng căng thẳng với cả các bên bị gây tranh chấp cũng như với Hoa Kỳ, tại một trong những khu vực được dự báo sẽ tiếp diễn nguy cơ bất ổn nhất thế giới trong năm 2016.

Trung Quốc đã bắt đầu cho xây đường băng trên 3 trong số 7 đảo nhân tạo mà họ rốt ráo bồi đắp trái phép từ hơn một năm nay, sự kiện máy bay Trung Quốc hạ cánh trên bãi đá Chữ Thập ngày 2/01/2016 không có gì là bất ngờ. Đường băng trên bãi đá Chữ Thập dài hơn 3.000 mét, một chiều dài đủ để tiếp nhận các loại oanh tạc cơ tầm xa, máy bay vận tải và các máy bay chiến đấu được Trung Quốc khoe khoang là "hiện đại nhất".

Ý nghĩa chiến lược của đường băng và các cơ sở trên bãi đá Chữ Thập và các đảo nhân tạo khác mà Trung Quốc bồi đắp, xây dựng trái phép tại quần đảo Trường Sa, theo các chuyên gia là rất lớn vì có thể cho phép Bắc Kinh hiện diện ngay ở trung tâm vùng biển khu vực Đông Nam Á - điều mà từ trước đến nay Trung Quốc chưa làm được.

Và cũng như thường lệ, Bắc Kinh vẫn lớn tiếng nói “các công trình ở Trường Sa chủ yếu nhằm mục tiêu dân sự và hòa bình”, cũng như chuyến bay thử nghiệm của một máy bay dân sự đến bãi đá Chữ Thập mới đây chỉ nhằm “kiểm tra xem đường băng trên đó có đạt chuẩn mực của ngành hàng không dân dụng hay không (?)

Tuyên bố đó được người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh đưa ra cuối tuần qua, nhưng cũng như thường lệ, không lòe được ai.

Theo nhận định của ông Leszek Buszynski, nhà nghiên cứu thỉnh giảng tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc phòng của Đại học Quốc gia Úc, sau các chuyên bay dân sự chắc chắn sẽ là các chuyến bay quân sự.

“Một khi Trung Quốc đã thử nghiệm đường băng bằng máy bay dân sự, bước tiếp theo sẽ dùng đến các máy bay chiến đấu như SU-27 và SU-33. Và các máy bay này sẽ đặt căn cứ thường trực tại đó…” Hãng tin Anh Reuters dẫn lời cảnh báo của chuyên gia này.

Hình ảnh cho thấy Trung Quốc xây dựng trái phép ở bãi Vành Khăn từ chỗ chỉ là một đá nổi diện tích nhỏ (mũi tên trắng). (Ảnh: Rappler)

Ông Ian Storey, một chuyên gia về Biển Đông tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á Singapore mang tên Yusof Ishak, cũng dự báo là tình hình khu vực sẽ căng thẳng hơn nữa khi Bắc Kinh sử dụng các cơ sở mới để triển khai lực lượng sâu hơn vào vùng Biển Đông.

Kể cả khi không công khai tuyên bố một vùng nhận dạng phòng không, Bắc Kinh vẫn cần bảo vệ các sân bay mới và các cơ sở khác của họ trong vùng và như vậy sẽ mặc nhiên áp đặt một vùng phòng không.

Theo một số quan chức Mỹ và khu vực, Trung Quốc hiện đang hoàn tất trái phép một loạt cảng biển, nhà kho, nhà ở trên các đảo nhân tạo trái phép. Đồng thời ngay trên bãi đá Chữ Thập sẽ có những trạm radar cảnh báo sớm cũng như trạm thông tin liên lạc quân sự.

“Khi các cơ sở này đi vào hoạt động, những hành vi cảnh cáo máy bay quân sự và dân sự của các nước khác sẽ trở thành thói quen” và điều này sẽ là “tiền thân của một vùng nhận dạng phòng không, hoặc là một vùng phòng không không tuyên bố chính thức, nhưng được áp đặt trong thực tế” và dĩ nhiên tình hình sẽ trở nên căng thẳng hơn. Chuyên gia Storey nhấn mạnh.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 4/1 đã xác định rằng, trước mắt Bắc Kinh không có kế hoạch tuyên bố một vùng nhận dạng phòng không ở Biển Đông. Tuy nhiên, giới chức quân sự trong khu vực khẳng định: trong thời gian qua, máy bay của họ đã nhận được ngày càng nhiều thông điệp cảnh cáo từ phía Trung Quốc qua hệ thống vô tuyến, bao gồm cả những thông điệp phát đi từ các trạm đặt trên bãi đá Chữ Thập.

Trả lời phỏng vấn của RFI cuối năm 2015, Giáo sư Carlyle Thayer, Chuyên gia tại Học viện Quốc phòng Úc từng cảnh báo rằng trong năm 2016 “Trung Quốc sẽ hoàn tất việc xây dựng và củng cố trái phép các cơ sở hạ tầng trên 7 đảo nhân tạo” mà họ xây dựng trái phép. Điều cần theo dõi là các hoạt động quân sự hóa các hòn đảo đó, chẳng hạn như “đặt radar tầm xa, hệ thống tên lửa phòng không và chống hạm, pháo binh, thiết bị chiến tranh điện tử và cầu cảng cho tàu khu trục”.

Với cái gọi là việc thử nghiệm đường băng mà Trung quốc xây dựng trái phép trên bãi đá Chữ Thập, giới chuyên môn cho rằng có thể nói Trung Quốc đã bắt đầu triển khai ý đồ quân sự hóa khu vực Biển Đông (!?)

Quý Cao (theo RFI)