Trung Quốc yêu cầu Nhật xin lỗi, đền bù vì giam giữ thuyền trưởng

Zhan Qixiong cùng vợ và con trai khi vừa về đến Phúc Kiến sớm nay.

Thuyền trưởng tàu cá Trung Quốc Zhan Qixiong đã rời sân bay Ishigaki ở miền nam Nhật Bản về Phúc Kiến, thành phố ven biển Trung Quốc vào sáng sớm nay.

Một trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc đã tới Phúc Kiến để đón ông Zhang, Tân Hoa xã cho hay.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho hay Bắc Kinh vẫn rất giận dữ vì vụ bắt giữ thuyền trưởng tàu cá. Tàu cá Trung Quốc đã va chạm với 2 tàu tuần dương Nhật vào tháng này trên vùng biển tranh chấp gần quần đảo mà cả hai nước đều tuyên bố chủ quyền. Phía Trung Quốc gọi quần đảo là Điếu Ngư, trong khi phía Nhật gọi là Senkaku.

“Đây là hành động vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của Trung Quốc và nhân quyền của công dân Trung Quốc. Chính phủ Trung Quốc kịch liệt phản đối”, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ra tuyên bố sau khi thuyền trưởng Zhang bay trở về nước.

Và Bộ Ngoại giao cũng tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với quần đảo này là “không thể tranh cãi”.

“Thật phi pháp và vô lý khi Nhật bắt giữ, điều tra và đưa ra các biện pháp pháp lý đối với người thuyền trưởng”, tuyên bố có đoạn.

“Nhật phải đưa ra lời xin lỗi Trung Quốc và đền bù cho vụ việc này”.

Tuy nhiên, tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng cho biết hai nước nên giải quyết tranh chấp qua đối thoại và tham vấn.

Trong khi đó, Thủ tướng Nhật Bản Naoto Khan cho rằng đã đến lúc hai nước, hai nền kinh tế lớn nhất châu Á, phải đưa mối quan hệ vững bước trở lại.

“Trung Quốc và Nhật là láng giềng quan trọng, với những trách nhiệm quan trọng trong cộng đồng quốc tế”, ông Kan cho hay tại New York, nơi ông tham dự Đại hội đồng Liên hợp quốc.

“Để thúc đẩy mối quan hệ đôi bên cùng có lợi của chúng ta, dựa trên những lợi ích chiến lược, tôi tin rằng Trung Quốc và Nhật phải giải quyết các vấn đề một cách bình tĩnh”.

Nhật thả thuyền trưởng Trung Quốc sau khi 4 công dân Nhật bị Trung Quốc nghi ngờ vi phạm luật của nước này, liên quan đến việc bảo vệ các cơ sở quân sự. Tuy nhiên, chánh văn phòng nội các Nhật Yoshito Sengoku phủ nhận 2 vụ việc có liên quan đến nhau.

Tranh cãi quanh vụ va chạm tàu đã làm tổn hại tới mối quan hệ vốn trải qua nhiều sóng gió bởi những ký ức buồn của Trung Quốc về thời gian bị Nhật đô hộ trước đây cùng tranh chấp lãnh thổ trên biển Hoa Đông, nơi có trữ lượng khí đốt lớn.

Kyodo dẫn lời một quan chức cơ quan năng lượng và tài nguyên quốc gia Nhật cuối ngày hôm qua cho hay, rất có khả năng Trung Quốc sẽ bắt đầu cho khoan ở một dàn khí đốt tại vùng biển tranh chấp trên Hoa Đông.

Mỹ đã hoan nghênh quyết định thả thuyền trưởng của Nhật, cho rằng vấn đề tiềm ẩn nhiều nguy hiểm đã được “tháo ngòi”.

Đã có nhiều lo ngại rằng, bất đồng sâu sắc Trung -Nhật có thể gây ảnh hưởng tới 2 nền kinh tế lớn thứ nhì và thứ ba thế giới, đang trong cuộc hoán đổi, khi Trung Quốc vượt Nhật vươn lên vị trí thứ hai.

Nền kinh tế trì trệ của Nhật hiện ngày càng dựa nhiều vào động lực phát triển của Trung Quốc. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Nhật vào năm ngoái và thương mại song phương đạt 148 tỷ USD trong nửa đầu năm nay, tăng 34,5% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trước khi thuyền trưởng được thả, Trung Quốc đã hủy các cuộc gặp ngoại giao và các cuộc giao lưu của sinh viên với Nhật.

Phan Anh

Theo Reuters