Trung Quốc có thể "vũ khí hóa" xuất khẩu thuốc để trả đũa Mỹ

Mỹ phụ thuộc đáng kể vào nhập khẩu dược phẩm từ Trung Quốc - vấn đề bộc lộ rõ đặc biệt sau đại dịch Covid-19. Cả Tổng thống Donald Trump và ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden đều cam kết sẽ giải quyết vấn đề này sau cuộc bầu cử vào tháng 11 tới bằng các biện pháp như chuyển các nhà máy sản xuất những sản phẩm dược quan trọng từ Trung Quốc về Mỹ, tạo việc làm và giảm phụ thuộc vào các nhà sản xuất nước ngoài như Trung Quốc.

Mặc dù Bắc Kinh hiện chưa dùng đến "lá bài" xuất khẩu dược phẩm để gây sức ép lên Mỹ, nhưng cố vấn kinh tế cấp cao của chính phủ Trung Quốc Li Daokui cho rằng, Trung Quốc có thể hạn chế Mỹ tiếp cận các dược phẩm nếu Washington ngăn Bắc Kinh tiếp cận các sản phẩm bán dẫn.

Phát biểu với truyền thông địa phương ngày 26/8, ông Li nói: “Với vitamin và kháng sinh, hơn 90% nguyên liệu thô của họ được sản xuất tại Trung Quốc. Mỹ chắc chắn sẽ không đủ khả năng sản xuất chúng trong ngắn hạn. Tất nhiên, chúng ta sẽ không làm điều này trước, nhưng nếu Mỹ không chơi đẹp, chúng ta đã có biện pháp đáp trả”.

Quan hệ Mỹ - Trung Quốc đã rơi xuống mức thấp nhất từ trước đến nay trong vài tháng trở lại đây do bất đồng về hàng loạt vấn đề từ thương mại, ngoại giao đến đại dịch, đến vấn đề Hong Kong, Đài Loan.

Tuần trước, Bộ Thương mại Mỹ đã siết chặt hơn nữa quy định để hạn chế tập đoàn công nghệ Huawei của Trung Quốc tiếp cận công nghệ và phần mềm của Mỹ. Bộ Thương mại Mỹ đã đưa thêm 38 chi nhánh của Huawei ở 21 nước vào danh sách lưu ý thương mại, nhằm ngăn chặn Huawei mua các thiết bị bán dẫn của Mỹ mà không cần giấy phép đặc biệt, trong đó có các chip điện tử phát triển hoặc sản xuất bằng phần mềm hoặc công nghệ Mỹ.

Ông Li, cố vấn kinh tế và cũng là giáo sư tài chính của Đại học Thanh Hoa ở Bắc Kinh, cho rằng Mỹ sẽ tiếp tục ngăn Trung Quốc tiếp cận công nghệ bằng các lệnh cấm vận nhằm vào các doanh nghiệp như Huawei. Tuy nhiên, ông cảnh báo, việc cắt hoàn toàn nguồn cung cho Trung Quốc sẽ là "một lựa chọn hạt nhân". "Trung Quốc có thể đáp trả Mỹ bằng nguồn cung dược phẩm", ông Li nói. Mặt khác, ông cho rằng, Trung Quốc nên chuẩn bị sẵn tinh thần cho kịch bản Mỹ có thể cô lập Trung Quốc khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với hãng tin Fox News, Tổng thống Trump nói, Mỹ sẽ "tách rời" quan hệ kinh tế với Trung Quốc nếu Bắc Kinh "đối xử không thỏa đáng".

Mặc dù nguy cơ tách rời hoàn toàn giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới là khó xảy ra, nhưng chính quyền Tổng thống Donald Trump dường như đang tìm cách tách rời một phần ở những lĩnh vực quan trọng liên quan đến thương mại, công nghệ và tài chính, Reuters nhận định.

Washington đã có hàng loạt hành động nhắm vào Trung Quốc, trong đó có đề xuất hủy niêm yết các doanh nghiệp Trung Quốc không đáp ứng các tiêu chuẩn kiểm toán của Mỹ, cấm ứng dụng TikTok và WeChat của Trung Quốc. Căng thẳng được dự báo leo thang hơn nữa ít nhất từ nay cho đến trước bầu cử tổng thống Mỹ vào ngày 3/11.