Trung Quốc bị tố đưa chiến lược "bắp cải" ở Biển Đông lên dãy Himalaya

Trong một bài bình luận đăng trên trang web của Viện Chính sách chiến lược Australia (ASPI) ngày 10/3, giáo sư Brahma Chellaney của Trung tâm Nghiên cứu chính sách có trụ sở tại New Delhi và là học giả tại Học viện Robert Bosch (Đức), cho rằng Trung Quốc đang áp dụng chiến lược "bắp cải" với dãy Himalaya giống như ở Biển Đông.

"Được thúc đẩy bởi chiến lược bành trướng ít tốn kém ở Biển Đông, Trung Quốc đang thúc đẩy nỗ lực để áp dụng mô hình tương tự với khu vực Himalaya. Đặc biệt, Trung Quốc đang ra sức xây nhiều làng định cư mới ở khu vực biên giới tranh chấp với Ấn Độ để mở rộng hoặc củng cố quyền kiểm soát đối với các khu vực có tầm quan trọng chiến lược mà Ấn Độ, Bhutan và Nepal cũng tuyên bố chủ quyền", giáo sư Chellaney bình luận.

Việc Trung Quốc thúc đẩy xây dựng các làng định cư mới ở các khu vực biên giới hoang vắng được cho là nằm trong tính toán chiến lược nhằm lập các cơ sở quân sự mới tại đây. Các cơ sở này gồm trạm tác chiến điện tử, các trận địa phòng không và các kho đạn ngầm.

Theo giáo sư Chellaney, việc Trung Quốc xây dựng các làng định cư mới ở Himalaya giống như việc bồi đắp trái phép các đảo nhân tạo ở Biển Đông - hay còn gọi là "chiến lược bắp cải". Giống như bắp cải, các lực lượng bán quân sự và dân sự đang được Trung Quốc tổ chức thành nhiều lớp để phục vụ cho các yêu sách chủ quyền phi lý trên biển. Tại Himalaya, chiến lược bắp cải có thể giúp Trung Quốc lấn dần các vùng lãnh thổ ở đây, từng thảo nguyên một, giáo sư Chellaney nhận định.

Báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) mới đây dẫn một tài liệu của chính phủ Trung Quốc cho biết, Bắc Kinh tính xây 624 làng biên giới ở dãy Himalaya. Với danh nghĩa chương trình xóa đói, giảm nghèo, Trung Quốc sẽ đưa người tới đây định cư.

Giáo sư Chellaney nhận xét, tạo ra tranh chấp ở nơi không có tranh chấp là bước đầu tiên của Trung Quốc để hướng đến việc tuyên bố chủ quyền trước khi tìm cách chiếm đóng khu vực đó. Ngoài ra, Trung Quốc thường sử dụng dân binh để thực hiện chiến lược này. Nếu ở Biển Đông và Hoa Đông, Trung Quốc đưa các đội tàu cá do hải cảnh hậu thuẫn đến để phục vụ cho ý đồ bành trướng, thì tại Himalaya, Trung Quốc cũng đưa các nhóm chăn thả gia súc đến đây trước khi quân đội xuất hiện và tuyên bố đó là khu vực tranh chấp chủ quyền và sau đó khẳng định quyền kiểm soát.

Theo luật pháp quốc tế, tuyên bố chủ quyền lãnh thổ phải dựa trên thực thi chủ quyền liên tục và hòa bình với khu vực liên quan. Với việc xây dựng các làng định cư ở biên giới tranh chấp ở Himalaya, Trung Quốc tìm cách viện dẫn luật pháp quốc tế để ủng hộ các tuyên bố chủ quyền của mình. Hơn nữa, các làng biên giới có thể hạn chế việc quân đội đối phương sử dụng vũ lực, giúp Trung Quốc thu thập thông tin tình báo và triển khai các chiến dịch xuyên biên giới.

Các ảnh chụp vệ tinh cho thấy, các làng định cư ở Himalaya đã mọc lên nhanh chóng cùng với các con đường mới và cơ sở quân sự của Trung Quốc. Mới đây, Trung Quốc ngang nhiên xây dựng một làng định cư bên trong lãnh thổ bang Arunachal Pradesh của Ấn Độ và nói rằng họ chưa bao giờ công nhận chủ quyền của Ấn Độ với khu vực đó. Trung Quốc cũng có những hành động tương tự với Bhutan và Nepal.

Tư lệnh lục quân Ấn Độ Manoj Naravane gần đây tuyên bố rằng, chiến lược bắp cải của Trung Quốc sẽ "không có tác dụng". Tuy nhiên, giáo sư Chellaney cho rằng ngay cả một cường quốc quân sự như Ấn Độ cũng phải chật vật tìm các phương cách hiệu quả để ngăn chặn sự bành trướng lãnh thổ của Trung Quốc dọc khu vực có thể coi một trong những vùng biên giới nguy hiểm và khắc nghiệt nhất thế giới này.

"Mặc dù Ấn Độ đã phản ứng bằng các đợt triển khai quân sự quy mô lớn, Trung Quốc vẫn kiểm soát hầu hết các khu vực mà họ chiếm giữ suốt gần 1 năm qua", ông Chellaney bình luận.