Tổng thư ký thứ 4 của Liên Hợp Quốc qua đời

Hãng thông tấn địa phương APA trích lời con rể cựu tổng thống Áo cho biết, ông Waldheim nhập viện tại Vienna vào tháng trước và qua đời ngày thứ năm do bị bệnh tim.

Tổng thống Áo Heinz Fischer bày tỏ lời chia buồn sâu sắc và treo cờ rủ bên ngoài văn phòng để tưởng nhớ Waldheim. Phó thủ tướng Áo Wilhelm Molterer nói: “Chúng ta đã mất một công dân Áo vĩ đại”.

Cựu tổng thư ký LHQ Kurt Waldheim (thứ 2 bên trái) trong một bức ảnh chụp ngày 22/5/1943. Đây là một trong những bằng chứng cho thấy ông Waldheim từng tham gia Đức Quốc xã.

Ông Waldheim, nắm trọng trách tổng thư ký Liên Hợp Quốc (LHQ) giai đoạn 1972-1982, đã phải đương đầu với những bằng chứng rằng ông giấu giếm quá khứ từng tham gia Đức Quốc xã khi ra tranh cử tổng thống Áo năm 1986. Ông Waldheim kiên quyết phủ nhận không làm gì sai, bảo vệ ông khỏi sự vạch trần của Liên đoàn các cộng đồng và tổ chức Do Thái (WJC) và giới truyền thông nước ngoài.

Những phủ nhận ban đầu về việc từng phục vụ trong một đơn vị quân đội của Đức nhưng sau đó lại công nhận và quả quyết rằng ông chỉ làm theo mệnh lệnh, đã dẫn tới những chỉ trích gay gắt từ cộng đồng quốc tế. Đây chính là nguyên nhân Washington liệt ông Waldheim vào “danh sách những người bị canh phòng” và cấm thăm Mỹ. Trên thực tế, lệnh cấm này chưa bao giờ được dỡ bỏ.

WJC khẳng địng rằng cựu tổng thư ký LHQ có liên quan mật thiết tới mệnh lệnh giết hại 42.000 người Do Thái của quân đội Đức tại thành phố Salonika của Hi Lạp. WJC cho rằng, Waldheim còn phải chịu trách nhiệm về vụ thảm sát hàng nghìn người Yugoslav tại khu vực núi Kozara, bắc Bosnia trong trận chiến vào mùa xuân năm 1942.

Ông Kurt Waldheim và vợ, bà Elisabeth tại một buổi hoà nhạc ở Vienna năm 2005.

Ephraim Zuroff, giám đốc nhóm hoạt động nhân quyền của người Do Thái Simon Wiesenthal nói: "Waldheim ra đi để lại cho thế giới một dấu hỏi lớn về quá khứ và những hành động của ông trong Thế chiến 2. Ông ấy biết về các tội phạm của thời tàn sát Do Thái nhưng đã không làm gì để ngăn việc đó lại...”.

Bê bối liên quan tới tổng thống Waldheim vào thời điểm đó đã gây ra những tranh cãi gay gắt trong nước và làm tổn hại tới hình ảnh của nước Áo trên trường quốc tế. Trong thời gian ông Waldhiem làm tổng thống 1989-1992, các nhà lãnh đạo thế giới đều tránh xa nước Áo.

Khi còn làm tổng thư ký LHQ, ông Waldheim đã bay tới Iran trong một cố gắng vô ích nhằm đàm phán để thả các con tin của Mỹ bị bắt giữ tại Tehran. Tuy nhiên, lãnh tụ Hồi giáo tối cao Ayatollah Khomeini đã từ chối gặp ông.

Tại Tehran, ông Waldheim bị âm mưu ám sát nhưng kế hoạch này không thành công.

Ánh Ninh
Theo AP, BBC