Thủ tướng Nhật Abe thăm Nga, tìm cách đối phó Trung Quốc

Trong số các nội dung hợp tác dự kiến được lãnh đạo hai nước công bố gồm có “một nền tảng đầu tư” có quy mô lên tới 1 tỷ USD, với sự tham gia của Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga, Ngân hàng hợp tác quốc tế Nhật Bản và ngân hàng phát triển Vnesheconombank của chính phủ Nga. Thông tin được các quan chức tại Mátxcơva tiết lộ với tờ tạp chí phố Wall.

“Chúng tôi tin rằng lượng đầu tư từ Nhật Bản có thể tăng 10 lần trong vòng 2-3 năm tới”, Kirill Dmitriev, giám đốc điều hành của Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga công bố.

Mối quan hệ thân thiết hơn với Nga đang trở nên ngày càng quan trọng với Nhật trong bối cảnh căng thẳng với Trung Quốc liên quan đến chủ quyền lãnh thổ ngày một tăng, còn quan hệ với Hàn Quốc vẫn gặp trở ngại vì những vấn đề lịch sử. Còn về phía Nga, Nhật ngày càng là một đối tác thương mại quan trọng.

Mátxcơva hiện đang tìm kiếm những nguồn vốn mới nhằm phát triển khu vực phía Đông trong khi vẫn phải dè chừng sự mạnh lên rõ ràng của Trung Quốc. Nga cũng muốn mở rộng hoạt động mua bán năng lượng với Nhật nhằm bù đắp sự sụt giảm tại thị trường chính Tây Âu.

Trong chuyến thăm này, ông Abe được tháp tùng bởi phái đoàn gồm 120 thành viên là đại diện của hơn 40 doanh nghiệp, với hy vọng có thể ký thỏa thuận đầu tư với các đối tác địa phương.

Trước đó hôm thứ Sáu, Chánh văn phòng nội các Nhật Yoshihide Suga khẳng định ông hy vọng chuyến thăm “sẽ trở thành bước tiến đầu tiên hướng tới sự hợp tác và hữu nghị giữa Nhật và Nga”

Đây là chuyến công du nước ngoài thứ tư của ông Abe kể từ khi ông nhậm chức hồi tháng 12 năm ngoái. Hầu hết các chuyến đi trước đó của ông đều nhằm mục đích tăng cường sự ủng hộ với Nhật trong bối cảnh tranh chấp với Trung Quốc chưa được giải quyết. Chuyến thăm Nga của ông cũng là lần đầu tiên người đứng đầu chính phủ Nhật tới nước Nga láng giềng trong một thập kỷ qua.

“Với Nhật việc có một mối quan hệ tốt với Nga là rất quan trọng khi tình hình với các quốc gia láng giềng đang không thuật lợi”, Shigeki Hakamada, chuyên gia về Nga tại đại học Niigata nói.

Tổng thống Nga Putin cũng muốn tận dụng công nghệ của Nhật nhằm đa dạng hóa nền kinh tế, vốn đang dựa chủ yếu vào xuất khẩu năng lượng.

“Nhật Bản có những bí quyết mà Nga cần, còn Nga thì đang hy vọng ảnh hưởng của Nhật trong khu vực sẽ tăng lên do họ cũng lo lắng rằng Trung Quốc có thể trở nên quá mạnh”, Hakamada, người từng gặp gỡ các quan chức cấp cao của Nga hồi tháng 3 cũng như ông Abe hồi tháng này cho biết thêm.

Tuy nhiên, giữa Tokyo và Mátxcơva không phải không còn những bất đồng, trong đó có các vấn đề liên quan đến 4 hòn đảo mà Nhật gọi là vùng lãnh thổ phương Bắc, còn Nga gọi là quần đảo Nam Kuril. Kể từ sau thế chiến thứ Hai, Nhật đã đề nghị Nga trao trả các hòn đảo từng bị quân Liên Xô chiếm đóng. Chính vấn đề này khiến hai nước không thể ký hiệp ước hòa bình.

Hiện nhiều người Nhật đang hy vọng ông Putin, một người được xem là có xu hướng nghiêng về Nhật, có thể sẵn sàng có bước đi lớn để giải quyết vấn đề này. Ông Putin đã đánh tín hiệu sẵn sàng nối lại đàm phán khi trao đổi qua điện thoại với ông Abe hồi năm ngoái và gặp cựu thủ tướng Yoshiro Mori, một người bạn lâu năm, hồi năm nay.

Phát biểu trước lúc lên đường đi thăm Nga, ông Abe khẳng định với hãng tin Itar-Tass rằng: “Trong chuyến thăm này, trước hết tôi muốn tạo sự tin cậy cá nhân với Tổng thống Nga. Thứ hai, tôi muốn nêu ra những khả năng về sự phát triển toàn diện quan hệ hợp tác của chúng ta trong tương lai.

Và thứ ba, tôi muốn có được sự thống nhất về một khởi đầu mới cho những cuộc đàm phán đang bị bế tắc về một hiệp ước hòa bình giữa hai nước, để tạo cú hích cho mối quan hệ của chúng ta và đảm bảo rằng chuyến thăm này mở ra những cơ hội hợp tác lâu dài vì sự phát triển của hai nước”.

Ông Abe cũng khẳng định: “Nga là một nước láng giềng rất quan trọng với Nhật, mối quan hệ giữa hai nước đem đến những cơ hội thuận lợi nhất. Nga và Nhật có nhiều lợi ích chung và mối quan tâm chung trong việc duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Nga là một đất nước có lãnh thổ rộng lớn với tài nguyên phong phú. Nhật Bản có công nghệ cao. Do đó hai nước có thể bổ trợ lẫn nhau”.

Thanh Tùng
Tổng hợp