Thủ lĩnh Lầu Năm Góc dưới 2 đời Tổng thống Mỹ qua đời

Là một nhà kinh tế học xuất thân từ đại học Harvard, và trở thành một nhân vật quyền lực trong những năm 1970, kiêm nhà chiến lược hạt nhân đầy ảnh hưởng, ông Schlesinger từng là Bộ trưởng quốc phòng Mỹ dưới thời 2 đời Tổng thống Richard Nixon và Gerald Ford, trước khi trở thành Bộ trưởng năng lượng đầu tiên của Mỹ trong chính quyền của Tổng thống Jimmy Carter.

“Bộ trưởng Schlesinger là một nhà kinh tế xuất sắc và đã luôn chú ý tới vấn đề chi tiêu quốc phòng, ngành hạt nhân của đất nước chúng ta, và những chương trình vũ khí hiện đại nhất”, Bộ trưởng quốc phòng Chuck Hagel khẳng định.

Trung tâm nghiên cứu chiến lược và đối ngoại, một cơ quan nghiên cứu tại Washington mà ông Schlesinger là thành viên quản trị đã xác nhận việc ông qua đời. Tờ The New York Times thì dẫn lời con gái của vị cựu Bộ trưởng này cho biết ông qua đời tại bệnh viện John Hopkins Bayview ở Baltimore, do biến chứng viêm phổi.

Schlesinger giữ chức Bộ trưởng quốc phòng từ 1973 tới 1975, quãng thời gian đầy khó khăn của quân đội Mỹ khi tinh thần đi xuống, còn Nhà Trắng bù đầu trong vụ bê bối nghe lén Watergate.

Là một người theo đảng Cộng hòa với thiên hướng diều hâu, Schlesinger đã nhiều lần tranh cãi nảy lửa với quốc hội Mỹ về chi tiêu quốc phòng, và đã yêu cầu tăng ngân sách để chống lại Liên Xô cũ. Ông đã phát triển một chiến lược hạt nhân trong đó đề nghị tấn công trả đũa nhắm vào các mục tiêu quân sự của Liên Xô thay vì các trung tâm dân cư.

Trong thời kỳ bê bối Watergate lên đỉnh điểm tháng 8/1974, Schlesinger đã lo lắng tới tình trạng tâm lý của Tổng thống Nixon đến mức ông ra lệnh cho quân đội không tuân lệnh Nhà Trắng, trừ khi được ông và Ngoại trưởng Henry Kissinger cùng phê chuẩn.

Nhiều năm sau, ông đã xác nhận có đưa ra mệnh lệnh này, và cả kế hoạch sẵn sàng triển khai lính tại Washington trong trường hợp có bất ổn xoay quanh việc chọn người kế nhiệm Nixon.

Tổng thống Ford tiếp tục chọn Schlesinger làm Bộ trưởng quốc phòng, nhưng đã sa thải ông tháng 11/1975 sau khi liên tục có bất đồng với Tổng thống và các nghị sỹ.

Trước đó, năm 1973, Nixon từng bổ nhiệm ông làm giám đốc CIA sau khi người tiền nhiệm Richard Helms bị sa thải vì không tuân lệnh ngăn cản vụ điều tra Watergate. Trong vòng 5 tháng nắm quyền tại CIA, ông đã sa thải 1000 trong số 17.000 nhân viên CIA sau khi phát hiện cơ quan này vi phạm luật, cố tình do thám bên trong nước Mỹ theo lệnh của Nhà Trắng.

Thanh Tùng
Theo AFP