Sức mạnh "lá chắn thép" Bastion trấn giữ Biển Đông

Sự kiện Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thị sát hệ thống tên lửa phòng thủ bờ biển Bastion-P ngày 18/2 vừa qua gây sự chú ý. Đoàn 681 Hải quân, Quân chủng Hải quân được trang bị Tổ hợp tên lửa bờ Bastion và Tổ hợp ra đa bờ Monolit-B.

Bastion-P là một trong những hệ thống tên lửa phòng thủ bờ biển cơ động hiện đại nhất trên thế giới hiện nay. Tính đến thời điểm hiện tại, chính thức chỉ có Hải quân Nga và Việt Nam sở hữu hệ thống tên lửa khủng khiếp này.

Cùng với các loại vũ khí hiện đại khác như các phi đội máy bay SU-27/30 tác chiến không/biển; tàu ngầm kilo phục kích dưới mặt nước; các loại tàu hộ vệ tên lửa cao tốc trang bị mạnh như Molniya 'tia chớp' và hộ vệ hạm tàng hình Gepard 3.9 tác chiến trên mặt nước; các hệ thống tên lửa có thể cất giấu trong các containner như Club-K hay Kh-35 đảm bảo yếu tố bí mật bất ngờ, nhất là tổ hợp tên lửa Bastion-P có sức mạnh huỷ diệt ghê gớm...Có thể giúp Việt Nam xây dựng chiến lược 'chống tiếp cận' hết sức hữu hiệu trước các nguy cơ đến từ hướng biển, đồng thời tạo sức mạnh răn đe với bất kỳ kẻ thù nào dám manh động xâm phạm chủ quyền biển đảo của nước ta.

Tổ hợp tên lửa phòng thủ bờ biển Bastion được bắt đầu thiết kế và phát triển trong thời kỳ Xô Viết vào những năm 80x. Nhưng chỉ vào thập kỷ đầu tiên của thế kỷ 21 mới được đưa vào trong biên chế và xuất khẩu ra nước ngoài. Một số tổ hợp đã được Việt Nam và Syria đặt mua. Khách hàng tiềm năng tiếp theo là Velezuela.

Vào đầu năm 2011. Hạm đội Biển Đen, lữ đoàn pháo binh – tên lửa số 11 (tên gọi: Anapa) nhận được tổ hợp tên lửa bảo vệ bờ biển cơ động thứ 3 "Bastion". Hai tổ hợp trước đã được biên chế vào lữ đoàn vào năm 2010. Lữ đoàn 11 được trang bị trong biên chế trước đây là: Pháo tự hành phòng thủ bờ biển SU-130mm A-222 và tổ hợp tên lửa chống tầu "Redoubt".

Đây là tổ hợp vũ khí rất mạnh, một trong những tổ hợp tên lửa bảo vệ bờ biển tốt nhất, có khả năng cơ động cao, sử dụng tên lửa chống tầu có tốc độ siêu âm 3M55 "Yakhont" ("Onyx").

 

Tổ hợp tên lửa phòng thủ bờ biển Bastion loại Việt Nam sở hữu.

+) Tổ hợp tên lửa bảo vệ bờ biển cơ động Bastion có khả năng tiêu diệt tất cả các tầu chiến, tầu vận tải, tầu xuống các loại, tấn công các mục tiêu đơn lẻ hoặc tấn công các cụm tầu thuyền chiến đấu, đồng thời có thể tấn công các cụm binh lực đổ bộ đường biển, đường không, các cụm binh lực trang bị nặng cho các hoạt động đột phá. Tổ hợp có thể hoạt động trong điều kiện hỏa lực đối phương rất mạnh, khả năng gây nhiễu điện từ và chế áp điện tử của đối phương cao nhất. Tổ hợp tên lửa Bastion có khả tấn công mục tiêu xa đến 300 km và bảo vệ một tuyến bờ biển chống tác chiến đổ bộ của đối phương lên đến 600 km.

+) Biên chế của tổ hợp:

 

Tổ hợp Bastion.

– Tên lửa chống tầu K-130 "Yakhont" trong các thùng phóng dạng container.;
– Xe phóng đạn (SPM K340P) trên thân xe Kamaz- 43101. với biên chế kíp xe là 5 chiến sĩ, hoặc trên xe MZKT-7930 kíp xe 3 người.
– Xe điều khiển tên lửa MBU K380P trên thân xe MZKT-65 273 với kíp xe điều khiển là 4 người;
– Thiết bị quản lý thông tin kỹ thuật đầu đạn tên lửa với thiết bị điều khiển bay trên tên lửa đất đối biển;
– Hệ thống điều khiển hỏa lực tự động ASBU;
– Tổ hợp trang bị hậu cần kỹ thuật;
– Xe vận tải và nạp đạn TLV K342P được trang bị cần cẩu có trọng tải 5,9 tấn dùng để tiếp đạn cho xe K340P;
– Xe hỗ trợ trực sẵn sàng chiến đấu;
– Hệ thống huấn luyện;
– Hệ thống máy bay trực thăng chỉ thị mục tiêu.
– Bên cạnh cấu hình Tổ hợp nêu trên, còn thiết bị hỗ trợ ngắm bắn như: Hệ thống ra-đa ngắm bắn bờ biển tự hành Monolit-B, hay hệ thống ngắm bắn đường không 1K130E (gồm ra-đa Oko băng sóng đề-xi-mét gắn trên máy bay trực thăng Ka-31).

+)Biên chế tiêu chuẩn của tổ hợp Bastion:

– 4-ống phóng tên lửa thẳng đúng trên hai xe vận tải-bệ phóng đạn "Yakhont". kíp lái 3;
– 1-2 xe điều khiển hỏa lực ( kíp lái 5 người);
– 1 xe hỗ trợ trực sẵn sàng chiến đấu;
– 4 xe vận tải nạp đạn.
+) Bổ sung cho tổ hợp Bastion có thể có rada tìm kiếm và và phát hiện mục tiêu tầu trên mặt biển, chỉ thị mục tiêu Monolit B trên xe, tầu cơ động và trên máy bay trực thăng chiến đấu.
+) Thời gian chiển khai sẵn sàng chiến đấu -5 phút. Sau đó Tổ hợp có thể tấn công liên tục 8 tên lửa.
– Cơ số đạn của tổ hợp: max 24 tên lửa "Yakhont" cho 2 bệ phóng.
– Thời gian phóng liên tiếp là 2,5s cho một tên lửa.
– Sau khi triển khai sẵn sàng chiến đấu. Tổ hợp sẽ trực chiến đấu trong vòng 24 tiếng không cần sự hỗ trợ của tranh bị dự phòng. Thêm xe hỗ trợ trực sẵn sàng chiến đấu là 30 ngày.
– Thời gian khai thác sử dụng tổ hợp 10 năm.

 

+) Tên lửa chống tầu "Yakhont" ("Onyx") được thiết kế và chế tạo theo sơ đồ khí động học với những cách hình thang vuông gấp lại được và mở ra khi phóng, để ổn hướng và điều hướng, đồng thời các van điều hướng luồng phụt, tại phần đáy đạn và hệ thống tạo luồng hút tại chóp mũi đạn, giúp đạn tên lửa tự ổn định và xoay theo hướng phóng dự kiến. Tên lửa có hệ thống dẫn đường tổ hợp (hệ thống đạo hàng quán tính và hệ thống tự dẫn radar ở giai đoạn cuối của quỹ đạo bay của tên lửa. Tên lửa dùng động cơ phản lực công xuất lớn, bay với tốc độ siêu âm (động cơ phản lực dòng khí thẳng với ống phóng tăng tốc sử dụng thuốc phóng dạng rắn. Động cơ có bộ phận nạp khí đồng trục ở đầu tên lửa và ống chụp đầu tên lửa hình nón.

+) Thông số kỹ thuật tên lửa "Yakhont" ("Onyx") :
Chiều dài: 8,0 m
Đường kính: 0,70 m.
Sải cánh: 1,7 m.
Khối lượng: 3000 kg
Ống phóng container kín
Chiều dài: 8,9 m
Đường kính: 0,72 m.
Khối lượng với ống phóng container TNS: 3900 kg
Khối lượng đầu đạn: 200 kg
Tốc độ trên cao: 750 m/s (2,6 М)
Tốc độ trên mặt nước tầm thấp: 680 m/s (2 М)
Tầm bay của tên lửa:
– Khi tên lửa bay với tầm cao thay đổi theo quỹ đạo bay: ( Giai đoạn đường bay cuối- 40 km)- 300 km;
– Khi tên lửa bay thấp với tầm bay cao là: 15 m – 120 km;
Tầm bay cao của tên lửa 10-14000 m
+) Đông cơ phản lực: SPVRD
Lực đẩy:(кН) 4000
Khối lượng dầu T-6, kg 200
Ống tăng tốc phản lực: Thuốc phóng dạng rắn
Khối lượng động cơ phản lực, kg 500
+) Hệ thống điều khiển:
Trong giai đoạn bay hành trình - Đạo hàng quán tính.
Trong giai đoạn cuối của quỹ đạo – dẫn đường bằng radar đơn xung, hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết.
Tầm phát hiện mục tiêu của radar: 50 - 70 km.
Góc tìm kiếm và phát hiện mục tiêu ± 45°
Thời gian sẵn sàng hoạt động của radar khi bật: 2 phút.
Khối lượng của radar — 85 kg
Điều kiện hoạt động của radar tự dẫn — biển động cấp 7

 

Sơ đồ tác chiến của hệ thống tên lửa chống tầu Bastion-P.

+) Những đặc điểm kỹ chiến thuật của tên lửa "Yakhont" ("Onyx"):

– Tấn công mục tiêu ngoài đường chân trời;
– Chế độ tự động hóa hoàn toàn ( bắn – quên) ;
– Có nhiều quỹ đạo bay khác nhau ( thấp; cao và thấp);
– tốc độ bay siêu âm trên tất cả các tầm bay khác nhau;
– Khó nhận biết bằng radar trên boong tầu do sử dụng công nghệ tàng hình (stealth);
– Có thể sử dụng trên mọi phương tiện mang: tầu nổi, tầu ngầm và các phương tiện phóng trên mặt đất.

+) Tên lửa chống tầu "Yakhont" ("Onyx") lúc đầu được chế tạo như một tên lửa đa dụng, được lắp trên máy bay, tầu chiến nổi, tầu ngầm, đồng thời trên các bệ phóng trên mặt đất:
– Tổ hợp tên lửa bảo vệ bờ biển Bastion.;
– Tầu ngâm dự án 885 "Ash";
– Tầu phóng tên lửa cỡ nhỏ dự án 1234.7 "Rolling";
– Các tầu tuần biển dự án 22350 «Đô độc Gorskov», kế hoạch đóng 20 chiếc tầu loại này. (10 tầu trong 10 năm).

 

+) Sau khi tên lửa được phóng khỏi ống phóng, động cơ tăng tốc sử dụng nhiên liệu rắn khởi động, ống khởi động được đặt trong buồng đốt của động cơ tên lửa, trong vòng vài giây, ống tăng tốc sẽ tăng tốc tên lửa lên đến 2M. Sau khi cháy hêt, ống tăng tốc được đẩy ra ngoài bằng luồng khí và bắt đầu hoạt động của động cơ hành trình chính. Động cơ đẩy tên lửa bay với tốc độ 2,5M theo quỹ đạo đường đạn đã được nạp trong máy tính trên tên lửa.

 

Sơ đồ hoạt động của tên lửa chống tàu Yakhont.

+) Radar tự dẫn trên đầu đạn có thể khóa mục tiêu như tầu tuần dương trên khoảng cách đến 75 km. Sau khi phát hiện và khóa mục tiêu. Máy tính sẽ hạ độ cao của tên lửa xuống còn 5-10 m so với mặt nước biển, làm giảm đến tối thiểu khả năng đánh chặn của hệ thống phòng không trên tầu đối phương trong trường hợp địch phát hiện ra.

 

+) Chế độ hạ độ cao bay của tên lửa thấp hơn độ cao phát hiện của radar làm gian đoạn khả năng bám tên lửa của các loại vũ khí phòng không, tốc độ siêu âm và độ cao thấp trong giai đoạn bám và tự dẫn tấn công mục tiêu làm cho đối phương không thể chặn đánh được tên lửa.

 

+) Lần thứ hai radar được bật lên để bắt mục tiêu trong giai đoạn cuối, dẫn đường và đưa tên lửa vào mục tiêu. Thời gian ngắn và tầm xa của radar cho phép sử dụng các radar đơn xung có độ chính xác không cao. Lần bật radar thứ nhất ở độ cao cho phép xác định mục tiêu, lựa chọn mục tiêu của từng tên lửa theo cụm tầu và loại trừ các mục tiêu giả. Đây là tính năng rất hiệu quả của Yakhont. Tương tự như máy bay cảm tử của Nhật trong thế chiến thứ 2, vụ tấn công của tên lửa Yakhont với số lượng lớn đảm bảo khả năng tiêu diệt các tầu xuồng rất cao. Và do tốc độ cao > 2M. Khả năng tiêu diệt tên lửa ở tầm gần là không thể.

 

+) Một trong những đặc trưng của Yakhont là chương trình phần mềm nhân tạo chạy trên máy tính đầu đạn. Nó cho hiệu quả chiến đấu rất cao khi bắn loạt tên lửa. Trong trường hợp bị tấn công ồ ạt với số lượng lớn các tầu xuống, chương trình trên đầu đạn tự chọn và đánh giá độ quan trọng của mục tiêu, lựa chọn tọa độ và phương thức tấn công. Đồng thời chương trình cũng lựa chọn khả năng chống lại tác chiến điện tử và lựa chọn phương án trách góc bắn của hỏa lực phòng không đối phương để tấn công tầu.

 

+) Khi tiêu diệt mục tiêu trong đội hình, các tên lửa còn lại chuyển hướng sang các mục tiêu khác, loại trừ khả năng 2 tên lửa cùng tiêu diệt một mục tiêu. Tính năng chiến thuật này được đảm bảo bằng máy tính trên tên lửa có hình ảnh của các loại tầu xuống và các thông số khác, cho phép xác định loại cụm tầu và tầu ( vận tải, tuần dương, tầu tuần tiễu, tầu sân bay, và tầu xuồng của lực lượng đổ bộ biển, từ đó tấn công mục tiêu quan trọng nhất).

 

+) Trong điều kiện phát triển sức mạnh và khả năng sẵn sàng chiến đấu của Hải quân Nga, các tổ hợp tên lửa này cho phép bảo vệ vững chắc vùng biển, bờ biển của quốc gia. Đồng thời, cũng phải sử dụng tác tổ hợp tên lửa có tầm bắn gần, dưới 120 km Bal-E, tên lửa chống tầu Club-M có tầm bắn đến 150 km. Đồng thời phát triển các loại pháo tự hành bờ biển, tạo thành hệ thống phòng thủ lớp vững chắc vùng bờ biển.

 

Theo Tiền phong