Quan chức châu Âu cảnh báo kịch bản Thế chiến 3

"Thông điệp gửi tới Nga rất rõ ràng: Ukraine sẽ là thành viên của Liên minh châu Âu, sau đó chúng tôi đang nỗ lực để Ukraine trở thành thành viên của NATO", Ngoại trưởng Italy Antonio Tajani phát biểu bên lề Hội nghị An ninh Munich hôm 17/2.

Tuy nhiên, ông Tajani nói thêm rằng, hiện vẫn còn quá sớm để xem xét tư cách thành viên của Ukraine trong liên minh NATO cho đến khi chiến tranh kết thúc.

"Chúng ta cần phải hết sức thận trọng", ông Tajani nói, đồng thời cảnh báo việc một thành viên NATO có xung đột với Nga đồng nghĩa với Thế chiến 3.

Trong khi đó, Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte từ chối cho biết liệu ông có ủng hộ việc Ukraine trở thành thành viên NATO tại cuộc họp của các nhà lãnh đạo liên minh sắp tới hay không. Ông Rutte nhấn mạnh việc kết nạp Ukraine vào NATO là điều không khả thi trong khi cuộc xung đột với Nga đang diễn ra.

"Tin xấu là chừng nào chiến tranh còn tiếp diễn, Ukraine không thể trở thành thành viên NATO. Tin tốt là chúng ta có thể học hỏi từ Liên minh châu Âu", ông Rutte nói thêm khi đề cập đến cách tiếp cận của EU trong việc triển khai "các bước trung gian" mà các quốc gia cần thực hiện trên "con đường gia nhập", trái ngược với quy trình của NATO "từ không có gì đến tư cách thành viên đầy đủ".

Các lãnh đạo EU ngày 14/12/2023 nhất trí khởi động đàm phán kết nạp Ukraine và Moldova. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gọi quyết định này là chiến thắng cho toàn châu Âu.

Quyết định trên không đồng nghĩa với việc Ukraine có thể gia nhập EU ngay lập tức, quá trình này có thể kéo dài nhiều năm, song sẽ là một động lực chính trị rất lớn cho Kiev trong bối cảnh chiến sự hiện nay với Nga.

Ukraine nộp đơn gia nhập EU vào năm 2022, không lâu sau khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt. Tuy nhiên, nguyện vọng này của Kiev vấp phải sự phản đối của Hungary, một thành viên của khối. Để khởi động đàm phán, EU cần được sự đồng thuận của tất cả thành viên.

Vào tháng 9/2022, Tổng thống Ukraine cũng tuyên bố ông đang đẩy nhanh quá trình nộp đơn xin gia nhập NATO, đồng thời khẳng định "trên thực tế, Ukraine đã vào NATO" và đề xuất gia nhập của Ukraine "là hợp pháp".

Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ Joe Biden nhấn mạnh rằng cuộc xung đột giữa Kiev và Moscow cần phải chấm dứt trước khi đơn xin gia nhập NATO của Ukraine có thể được xem xét. Vào tháng 11 năm ngoái, Tổng thống Zelensky thừa nhận ông không biết liệu Ukraine có thể gia nhập NATO hay không.

Ông Aleksey Arestovich, cựu trợ lý của Tổng thống Volodymyr Zelensky, cảnh báo cái giá phải trả cho "khả năng" Ukraine gia nhập NATO là khởi đầu cho "một cuộc chiến lớn với Nga".

Điều 5 trong Hiến chương NATO nêu rõ, bất cứ cuộc tấn công vũ trang nào nhằm vào một hoặc nhiều quốc gia thành viên NATO sẽ bị coi là chống lại toàn bộ liên minh quân sự gồm 31 thành viên do Mỹ dẫn dắt.