Phó Chủ tịch Trung tâm Đông - Tây: Quan hệ Việt - Mỹ rất sống động, giá trị

Chiều 2/10 tại Hà Nội, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam đã tổ chức hội thảo “30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: Thành tựu và triển vọng”, với sự tham dự của đông đảo đại diện các cơ quan, ban, ngành, địa phương, doanh nghiệp, các chuyên gia và học giả hai nước.

Hội thảo là một trong chuỗi các sự kiện được tổ chức trong năm nay nhân dịp kỷ niệm 30 năm Việt Nam và Mỹ bình thường hóa quan hệ (1995-2025).

Phát biểu khai mạc hội thảo, Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam (VUFO), ông Phan Anh Sơn, cho biết, đây là dịp để các đại biểu hai nước lắng nghe, trao đổi, đánh giá những thành tựu, kết quả của quan hệ Việt - Mỹ trong 30 năm qua, nhưng không chỉ trên lĩnh vực đối ngoại nhân dân mà bao trùm 10 trụ cột, đặc biệt kể từ khi hai nước xác lập quan hệ Đối tác toàn diện vào năm 2013 và nâng cấp lên Đối tác chiến lược toàn diện vào năm 2023.

Hội thảo cũng thảo luận về triển vọng hợp tác hai nước trong tương lai, cả trên góc độ thách thức và cơ hội. Ngoài ra, các đại biểu còn trao đổi cách thức để tiếp tục thúc đẩy, làm sâu sắc quan hệ Việt - Mỹ thông qua kênh nhân dân, góp phần thúc đẩy và làm sâu sắc các lĩnh vực hợp tác khác như chính trị, ngoại giao, thương mại đầu tư, khoa học công nghệ, giáo dục kết nối địa phương…

Phát biểu chào mừng hội thảo, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Marc Knapper nhấn mạnh, khi Việt Nam và Mỹ kỷ niệm 30 năm quan hệ ngoại giao, hai nước có rất nhiều điều để ăn mừng.

“Nhưng hôm nay không chỉ là nhìn lại chặng đường đã qua, mà còn là đặt ra những mục tiêu đầy tham vọng cho chặng đường sắp tới. 30 năm tới sẽ được định hình bởi những lựa chọn chúng ta đưa ra ngay lúc này”, ông Knapper nói.

Đại sứ Knapper nêu ra 3 lĩnh vực mà Mỹ sẽ tập trung trong thời gian tới là quan hệ kinh tế, hợp tác công nghệ và đổi mới chiến lược, và chia sẻ trách nhiệm trong khu vực và trên thế giới.

“Và trung tâm của tất cả những điều này chính là kết nối nhân dân. Hơn 36.000 sinh viên Việt Nam du học tại Mỹ mỗi năm. Hơn 700.000 người Mỹ đến thăm Việt Nam hàng năm. Mỗi sinh viên, mỗi chương trình trao đổi, mối quan hệ đối tác đều xây dựng nên một cầu nối, củng cố sự hiểu biết và đảm bảo mối quan hệ của chúng ta tiếp tục phát triển trong 30 năm tới và hơn thế nữa”, Đại sứ Mỹ nói.

Cũng tại hội thảo, ông Satu Limaye, Phó Chủ tịch Trung tâm Đông - Tây (East-West Center, trụ sở tại Hawaii, Mỹ) kiêm Giám đốc văn phòng Washington của Trung tâm, đã giới thiệu khái quát một báo cáo công phu do Trung tâm này thực hiện mang tựa đề “Việt Nam quan trọng với Mỹ/Mỹ quan trọng với Việt Nam”, trong đó nêu bật hành trình phát triển của quan hệ giữa hai nước trong 30 năm qua.

“Tôi thấy điều hấp dẫn đối với quan hệ Việt - Mỹ là vượt qua những thách thức, một lịch sử chung, phát triển theo thời gian và sự kiên trì, được bồi đắp qua nhiều tầng lớp nỗ lực từ các nhà lãnh đạo, quan chức, công chúng và các bên liên quan khác ở cả hai nước”, ông Satu nói. Theo ông, mối quan hệ Việt - Mỹ  trong dịp kỷ niệm 30 năm này “rất sống động, được đánh giá cao và giá trị".

Báo cáo chú ý tới tốc độ phát triển của mối quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ. Ông Satu lấy ví dụ, chỉ trong vòng 15 năm, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) song phương đã tăng trưởng vượt bậc. FDI của Việt Nam vào Mỹ đã tăng từ khoảng 5 triệu USD vào năm 2007 lên 948 triệu USD vào năm 2024. FDI của Mỹ vào Việt Nam cũng tăng từ 426 triệu USD lên 4,4 tỷ USD trong cùng kỳ.

Tham dự sự kiện, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Phạm Quang Vinh, Chủ tịch Hội Việt - Mỹ, nêu bật hành trình ấn tượng của quan hệ Việt - Mỹ, từ cựu thù trở thành đối tác, trong đó có phải kể đến một loạt chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao hai nước, các cuộc điện đàm và trao đổi thường xuyên với chính quyền đương kim Tổng thống Donald Trump, sự hợp tác trên tất cả các lĩnh vực.

Bên cạnh đó, Đại sứ Phạm Quang Vinh cũng thẳng thắn nêu ra những thách thức và cơ hội của quan hệ Việt - Mỹ trong bối cảnh mới.

Theo ông Phạm Quang Vinh, Mỹ đang tái định hình chính sách và ưu tiên hiện nay về thương mại, thuế quan, viện trợ nước ngoài... Tuy nhiên, ông cho rằng, không gian để quan hệ Việt - Mỹ phát triển hơn nữa còn rất rộng mở và hai bên cần tìm kiếm các lĩnh vực hợp tác mới, tiềm năng, trong khi cũng phải thích ứng với các thay đổi.

Ông Vinh chỉ ra một số lĩnh vực có nhiều triển vọng như: công nghệ cao; tăng trưởng xanh, tăng trưởng số bền vững; công nghệ và vệ tinh; năng lượng, cáp dưới biển; xe điện và máy bay không người lái…

Ông James Carouso, cố vấn cấp cao Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Mỹ (CSIS), thế giới đang ở trong một giai đoạn có nhiều thay đổi lớn và Việt Nam đang thích nghi với những thay đổi đó, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ. Ông đánh giá, Việt Nam là một thành viên quan trọng trong ASEAN. Trong bối cảnh có những thay đổi về chính sách tại Mỹ, ông James cho rằng ASEAN là nền tảng quan trọng nêu lên tiếng nói chung, cùng hành động để tạo sức nặng với chính quyền Mỹ.

Tại hội thảo, các chuyên gia, học giả cũng đóng góp nhiều ý kiến, chia sẻ xoay quanh những lĩnh vực hợp tác khác nhau trong mối quan hệ Việt - Mỹ. Trung tướng Nguyễn Hữu Chính, Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam, đề nghị Mỹ tiếp tục có trách nhiệm với các nạn nhân da cam.

Một số chuyên gia cũng cho rằng Việt Nam cần chủ động, không nên trông chờ các cơ chế đa phương hoặc các hiệp định thương mại, đồng thời phải hoàn toàn chủ động tham gia vào quá trình tạo ra chính sách mới.

Học giả Hoàng Văn Nghĩa khuyến nghị, trong bối cảnh thế giới và nước Mỹ đang có biến động, Việt Nam cần tăng cường đối thoại cấp cao với Mỹ, đẩy mạnh giáo dục đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và tăng cường hợp tác về khoa học công nghệ.