Phía sau đề xuất Ukraine nhượng một phần lãnh thổ để dừng xung đột với Nga

Politico đưa tin, cuộc điện đàm gần đây với Tổng thống Nga Vladimir Putin đã khiến Tổng thống Donald Trump thay đổi lập trường về xung đột Ukraine. Theo đó, nhà lãnh đạo Mỹ đã nói với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky về sự cần thiết của việc chấm dứt xung đột theo “chiến tuyến hiện tại”.

Reuters cho rằng, lập trường của Tổng thống Trump đã bị tác động sau cuộc điện đàm vào ngày 16/10 với Tổng thống Nga. Trong cuộc gọi này, theo Washington Post, ông Putin đã đề xuất trao đổi lãnh thổ, theo đó Ukraine sẽ nhượng lại các khu vực Donetsk và Lugansk để đổi lấy một phần nhỏ Zaporizhia và Kherson.

Một nguồn tin cho biết các quan chức Mỹ đã đề xuất về kịch bản trao đổi trên với ông Zelensky trong cuộc họp vào ngày 17/10.

Hai nguồn tin cho biết Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff nằm trong số những người tích cực nhất thúc giục Ukraine đồng ý với đề xuất trao đổi lãnh thổ của Nga. Một trong hai nguồn tin cho biết ông Witkoff đề cập rằng Donetsk và Lugansk có cộng đồng nói tiếng Nga đáng kể, một quan điểm mà ông đã từng công khai tuyên bố trước đây.

Reuters cũng xác nhận, Tổng thống Trump đã hối thúc Tổng thống Zelensky nhượng lại một phần lãnh thổ cho Nga trong một cuộc họp căng thẳng vào ngày 17/10. Động thái này khiến phái đoàn Ukraine thất vọng trong chuyến đi tới Washington.

Tổng thống Trump cũng từ chối cung cấp tên lửa hành trình tầm xa Tomahawk cho Ukraine, đồng thời cân nhắc việc đảm bảo an ninh cho cả Kiev và Moscow. Phái đoàn Ukraine dường như cảm thấy khó hiểu về động thái này của ông chủ Nhà Trắng.

Sau cuộc gặp với Tổng thống Zelensky tại Nhà Trắng vào ngày 17/10, Tổng thống Donald Trump đã công khai kêu gọi các bên ngừng bắn dọc theo chiến tuyến hiện tại, một lập trường mà Tổng thống Ukraine sau đó đã ủng hộ trong các bình luận với giới phóng viên.

Một nguồn tin tiết lộ ông Trump đã đưa ra đề xuất trên trong cuộc gặp với nhà lãnh đạo Ukraine, sau khi ông Zelensky tuyên bố sẽ không tự nguyện nhượng bộ bất kỳ vùng lãnh thổ nào cho Moscow.

"Cuộc họp kết thúc với quyết định (của Tổng thống Trump) về việc đạt được “thỏa thuận tại nơi các bên đang hiện diện” trên chiến tuyến”, nguồn tin cho biết thêm.

Ông Trump đã nhấn mạnh lập trường này trong tuyên bố với các phóng viên vào ngày 19/10.

"Chúng tôi nghĩ rằng điều họ nên làm là dừng lại ở chiến tuyến hiện tại, giới tuyến chiến đấu. Phần còn lại sẽ rất khó đàm phán...”, ông Trump nói trên chuyên cơ Không lực Một.

Khi được hỏi liệu ông có nói với Tổng thống Zelensky rằng Ukraine phải nhượng lại toàn bộ vùng Donbass ở miền Đông cho Nga hay không, ông Trump trả lời là không.

"Cứ để khu vực này ở tình trạng bị chia cắt như hiện tại. Vùng này đã bị chia cắt rồi. Tôi nghĩ rằng Nga đã kiểm soát 78% diện tích khu vực này rồi", ông Trump trả lời câu hỏi của phóng viên.

"Cứ để nguyên như tình trạng hiện tại. Họ có thể đàm phán điều gì đó sau này", ông nói thêm.

Theo giới quan sát, cuộc gặp lần này tại Nhà Trắng rõ ràng là sự thất vọng đối với ông Zelensky, khi nhà lãnh đạo Ukraine hy vọng có thể thuyết phục ông Trump cung cấp cho Kiev tên lửa Tomahawk tầm xa có khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.

Phó Tổng thống Mỹ JD Vance cho biết Tổng thống Donald Trump vẫn chưa quyết định có cung cấp tên lửa Tomahawk cho Ukraine hay không.

Trong những tuần gần đây, có những dấu hiệu cho thấy ông Trump đang giảm bớt ưu tiên cho các nỗ lực gây sức ép buộc Kiev và Moscow đạt được thỏa thuận, thay vào đó là dành sự ủng hộ hoàn toàn cho Ukraine.

Chẳng hạn, sau cuộc gặp với ông Zelensky tại Đại hội đồng Liên hợp quốc vào tháng 9, ông Trump từng tuyên bố Ukraine có thể giành lại toàn bộ vùng lãnh thổ mà Nga đang kiểm soát, một khả năng mà ngay cả Kiev cũng coi là không khả thi.

Nhưng cuộc họp vào ngày 17/10 tại Nhà Trắng cho thấy ông Trump có thể một lần nữa thúc đẩy một thỏa thuận hòa bình càng nhanh càng tốt, ngay cả khi phải đưa ra những điều khoản không dễ chấp nhận đối với Kiev.

Các quan chức Mỹ đã nhiều lần nêu ra khả năng trao đổi lãnh thổ giữa Ukraine và Nga, một ý tưởng mà ông Trump từng chấp nhận vào đầu năm nay. Tổng thống Mỹ đã phát biểu trong cuộc họp ngày 17/10 rằng một thỏa thuận nhanh chóng là điều cần thiết.