Phác họa “bộ khung” chính phủ tương lai của Nhật

Ông Yukio Hatoyama sẽ được bổ nhiệm làm thủ tướng vào ngày hôm nay, sau khi giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử gần đây, đưa một chính phủ cam kết mang tiền đến tay của người tiêu dùng lên nắm quyền.

Vị nghị sỹ 77 tuổi Fujii đã từng làm Bộ trưởng tài chính từ năm 1993-1994. Việc bổ nhiệm ông được các nhà phân tích đang lo ngại cho các chương trình chi tiêu của chính phủ mới hoan nghênh.

“Việc bổ nhiệm là động thái tích cực cho thị trường bởi ông Fujii chú trọng đến việc điều tiết các nguồn tài chính để chính phủ không phải nợ nần thêm nữa”, Noriyuki Fukuda, một chiến lược gia cho biết.

Hatoyama, vị cháu trai 62 tuổi của một thủ tướng Nhật trước đây, cho biết ông sẽ bắt đầu lựa chọn các thành viên nội các vào ngày hôm nay sau cuộc họp của tất cả nghị sỹ đảng Dân chủ Nhật Bản.

Trước đó, ông đã chọn Naoto Kan, cựu lãnh đạo đảng và cựu Bộ trưởng y tế, là người đứng đầu cơ quan quyền lực mới, có nhiệm vụ giám sát ngân sách và đặt ra các ưu tiên chính sách cho chính phủ.

Điều này khác hẳn với chính phủ của Đảng Dân chủ tự do sắp mãn nhiệm, dựa chủ yếu vào giới quan liêu kỹ trị trong suốt một nửa thế kỷ nắm quyền gần như liên tục của mình.

Ông Hatoyama cũng cho biết ông  Katsuya Okada, một cựu lãnh đạo đảng khác, sẽ trở thành Ngoại trưởng. Đây là vị trí được quan tâm đặc biệt, sau khi Đảng Dân chủ tuyên bố sẽ phát triển chính sách ngoại giao theo hướng độc lập hơn với đồng minh thân thiết Washington.

Kinh nghiệm ở những vị trí quan trọng

Theo các nhà phân tích, những lựa chọn trên sẽ tạo sự tự tin, chín chắn, dày dạn cho một nội các với phần đa chưa bao giờ phục vụ trong chính phủ.

“Do thiếu chiều sâu ở hàng đầu, nên ông ấy đang đưa một số người tài giỏi và kinh nghiệm nhất vào và đặt họ ở những vị trí quan trọng”, Jeffrey Kingston, giám đốc nghiên cứu châu Á ở Đại học Đền thờ ở Nhật cho biết.

Báo chí Nhật đã đề cập rất nhiều đến Fujii cho vị trí Bộ trưởng tài chính. Nhưng những thông tin gần đây cho thấy việc bổ nhiệm ông vấp phải phản đối của cựu chủ tịch đảng Ichiro Ozawa. Chính trị gia đầu não có ảnh hưởng này đang làm nảy sinh lo ngại cho trung tâm quyền lực mới khi đưa ra những quyết định về chính sách.

“Đảng (Dân chủ) sẽ phải cố gắng “kìm” bớt bóng chính sách kiểu Ozawa, bởi một đảng từng hứa sẽ nhấn nút điểu chỉnh chính trị, theo lẽ thường, sẽ không đi theo hướng đó”, Kingston nhận xét.

Các thành viên đảng Dân chủ đã cam kết sẽ tập trung quyết định ở nội các. Và Cục chiến lược quốc gia mới sẽ được giao nhiệm vụ cải cách hệ thống tạo dựng chính sách hiện tại mà đảng Dân chủ cho rằng phụ thuộc quá nhiều vào gợi ý của giới quan liêu. Điều này có nghĩa là ông Fujii sẽ có ít ảnh hưởng hơn đối với vấn đề ngân sách so với 2 bộ trưởng tiền nhiệm.

Nhưng một số nhà phân tích lo ngại ông Fujii có thể cố gắng đưa kinh tế Nhật thoát khỏi sự phụ thuộc vào xuất khẩu càng nhanh càng tốt và cho phép đồng Yên tăng giá.

“Điều khiến tôi lo ngại về ông ấy là những bình luận của ông có vẻ như ủng hộ cho một đồng yên mạnh”, Kyohei Morita, nhà kinh tế học tại ngân hàng đầu tư nổi tiếng toàn cầu Barclays Capital cho hay. “Ông ấy có thể để đồng yên tăng sau khi chuyển nền kinh tế sang hướng phụ thuộc vào nhu cầu nội địa. Nhưng có nguy cơ đồng Yên sẽ tăng mạnh trước khi điều đó xảy ra”.

Vào ngày hôm qua đồng Yên đã đạt đến mốc 90,18 ăn một đô la Mỹ, đỉnh điểm kể từ tháng 2. Và trong ngày hôm nay, nó đang ở mức khoảng 91 Yên ăn một đô la.

Ngoài ra, ông Hatoyama cũng được kỳ vọng sẽ bổ nhiệm hai nhà lãnh đạo của hai đảng đồng minh nhỏ vào các vị trí trong nội các. Bởi Dân chủ cần sự ủng hộ của họ trong thượng viện để các dự luật được thông qua dễ dàng.

Theo báo chí Nhật, ông Hatoyama đang có ý định đưa Shizuka Kamei, lãnh đạo đảng bảo thủ Nhân dân mới, vào vị trí Bộ trưởng Quốc phòng và có thể đưa Mizuho Fukushima, chủ tịch Đảng Dân chủ Xã hội, vào vị trí phụ trách các vấn đề của người tiêu dùng.

Phan Anh

Theo Reuters