Ông Trump hứng chỉ trích vì phát ngôn về NATO

"Đây là lý do tại sao tôi đã nói từ lâu rằng ông ấy không thích hợp làm tổng thống Mỹ", cựu ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa Mỹ Chris Christie bình luận hôm 11/2 sau phát ngôn gây xôn xao của ông Trump về NATO.

Trước đó, trong một sự kiện vận động tranh cử cuối tuần qua tại South Carolina, ông Trump phàn nàn về điều mà ông gọi là các khoản thanh toán "quá hạn" của một số nước NATO và kể lại những gì ông nói là cuộc trò chuyện trước đây với người đứng đầu "một nước lớn" về cuộc tấn công của Nga vào các nước này.

Ông Trump nhấn mạnh, Nga có thể "làm bất cứ điều gì họ muốn" đối với nước nào "không trả đúng hạn" các khoản đóng góp tài chính và quân sự của NATO.

"Tôi sẽ không bảo vệ các vị. Trên thực tế, tôi sẽ khuyến khích họ (Nga) làm bất cứ điều gì họ muốn. Quan trọng là các vị phải đóng góp đầy đủ", cựu chủ nhân Nhà Trắng nói.

Phát ngôn của ông Trump lập tức vấp phải loạt chỉ trích.

Tổng thống Mỹ Joe Biden nói: "Sự lãnh đạo của Mỹ trên trường thế giới và sự hỗ trợ dành cho các đồng minh của chúng ta là rất quan trọng, giúp người dân Mỹ được an toàn trên chính đất nước mình. Nếu ông Trump giành lại quyền lực, ông ấy rõ ràng sẽ bỏ rơi các đồng minh NATO và cho phép Nga làm bất cứ điều gì họ muốn".

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cũng cho rằng: "Bất cứ ý kiến nào cho rằng các đồng minh sẽ không bảo vệ lẫn nhau đều làm suy yếu an ninh của chúng ta, bao gồm an ninh của Mỹ, đồng thời khiến lực lượng Mỹ và châu Âu gặp nguy hiểm hơn".

Thượng nghị sĩ Cộng hòa Thom Tillis đổ lỗi cho các trợ lý của Trump vì đã không giải thích với cựu tổng thống rằng Mỹ, với tư cách quốc gia dẫn dắt NATO, cam kết bảo vệ bất kỳ thành viên nào trong liên minh bị tấn công.

Trong khi đó, một số nghị sĩ lên tiếng bảo vệ ông Trump.

"Hầu như mọi tổng thống Mỹ tại một số thời điểm, theo một cách nào đó, đều phàn nàn về việc các quốc gia khác trong NATO chưa làm đủ. Ông Trump chỉ là người đầu tiên bày tỏ điều đó bằng những từ ngữ này. Nhưng tôi không lo ngại bởi vì ông ấy từng là tổng thống", Thượng nghị sĩ Marco Rubio nói.

Toàn bộ 31 thành viên NATO nhất trí mục tiêu chi ít nhất 2% GDP cho quốc phòng, tuy nhiên ước tính của NATO cho thấy chỉ có 11 thành viên chi đúng mức này. Khi còn đương chức, ông Trump từng nhiều lần phàn nàn việc Mỹ phải gánh chi phí cho các thành viên NATO.

Tháng trước, ông Thierry Breton, Ủy viên Thị trường Nội địa châu Âu, cho biết ông Trump từng nói với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen vào tháng 1/2020 rằng Mỹ sẽ không hỗ trợ nếu châu Âu bị tấn công.

"Các vị cần hiểu rằng, nếu châu Âu bị tấn công, chúng tôi sẽ không bao giờ đến để giúp các vị, hỗ trợ các vị", ông Breton trích lại tuyên bố của ông Trump khi còn là đương chức.

Khi đó, ông Trump còn nói: "NATO đã chết, chúng tôi sẽ rút khỏi NATO. Các vị còn nợ chúng tôi 400 tỷ USD vì các vị đã không chi trả những khoản cần thiết cho quốc phòng, đặc biệt là Đức".