Nữ ngoại trưởng Israel sắp chấm dứt 34 năm “nam quyền”

Bà Tzipi Livni, 50 tuổi, đã giành chiến thắng với 431 phiếu bầu, chiếm 43,1%, đánh bại đối thủ là cựu Bộ trưởng quốc phòng Shaul Mofaz, người giành được 42% số phiều bầu, trong cuộc bầu cử của đảng Kadima.

Bà Livni sẽ thay thế Thủ tướng Ehud Olmert với tư cách là lãnh đạo đảng Kadima. Ông Olmert, người đang bị điều tra cáo buộc tham nhũng, đã hứa sẽ từ chức ngay sau khi đảng Kadima tìm được lãnh đạo mới.

“Trách nhiệm đối với dân tộc mà công chúng trao cho tôi đã đưa tôi đến với công việc này”, bà Livni cho biết ngay sau khi kết quả chính thức được công bố. Hiện bà đang có cơ hội thành lập một chính phủ mới tại Israel.

Tuyên bố chiến thắng được đưa ra sau khi kết quả chính thức cho thấy bà Livni giành chiến thắng không giòn giã như trong các cuộc thăm dò bên ngoài phòng bỏ phiếu dự đoán. Bà chỉ đánh bại ông Mofaz với tỷ lệ sát nút.

Ông Mofaz chịu thua trước bà Livni với tỷ số sát nút.

Được biết ông Mofaz đã gọi điện chúc mừng bà Livni và từ chối đề nghị của một cố vấn rằng ông nên khiếu nại kết quả.

Ba cuộc thăm dò tại phòng bỏ phiếu của truyền hình cho thấy bà Livni giành thắng lợi trước ông Mofaz với tỷ lệ 47% so với 37%, dẫn đến những cuộc ăn mừng sớm. Tuy nhiên, các kết quả chính thức cho thấy khoảng cách giữa hai đối thủ bị rút ngắn, xuống còn 43,1% cho bà Livni và 42% cho ông Mofaz. Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu tiên các cuộc thăm dò tại các phòng bỏ phiếu không phản ánh đúng thực chất tình hình.

Song dù sao, bà Livni đã có đủ 40% số phiếu cần thiết để tránh một cuộc bỏ phiếu bổ sung vào tuần sau.

Những ngã rẽ của bà Livni

Sau khi được chỉ định với nhiệm vụ mới, lãnh đạo đảng Kadima, bà Livni sẽ có 42 ngày để thành lập liên minh cầm quyền mới. Nếu bà Livni thành công, bà sẽ trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Israel, kể từ thời Golda Meir. Nếu bà thất bại, Israel sẽ phải tiến hành bầu cử vào đầu năm 2009, trước thời hạn 1 năm rưỡi.

Ông Olmert sẽ vẫn nắm quyền cho đến khi một liên minh mới được quốc hội phê chuẩn.

Người phát ngôn của ông Olmert, Mark Regev, cho biết Thủ tướng sẽ gọi cho bà Livni để chức mừng bà về chiến thắng. Ông này cũng nhấn mạnh Nội các sẽ từ chức vào chủ nhật này. “Sau đó, ông ấy sẽ từ chức”, Regev cho biết.

Thủ tướng Olmert hứa sẽ từ chức sau khi Kadima tìm được lãnh đạo mới.

Với các cuộc thăm dò gần đây cho thấy Đảng Likud đối lập của ông Benjamin Netanyahu đang giành được nhiều sự ủng hộ, cả đảng Kadima lẫn các đối tác trong liên minh của họ đều có vẻ không muốn có một cuộc bầu cử mới.

Tuy nhiên đảng Shas, một đảng chính trong liên minh cầm quyền mới, đã cho biết sẽ không tham gia liên minh cùng một chính phủ sẵn sàng thương lượng về số phận của vùng đất Jerusalem với người Palestine.

Là một nhà thương thuyết hòa bình nổi tiếng, bà Livni đã cam kết sẽ thảo luận tất cả những vấn đề nổi cộm giữa Israel và người Palestine, mà tương lai của Jerusalem là trung tâm của xung đột. Quan điểm của đảng Sha vì vậy sẽ cần sự vận động khéo léo của bà Livni.

Lên làm Ngoại trượng Israel từ năm 2006, bà Livni là một trong số ít phụ nữ có quyền lực ở đất nước bị “thống trị” bởi các đấng trượng phu có xuất thân từ quân đội, có quan điểm hạn chế đối với vai trò của phụ nữ.

Từng là một luật sư, một sỹ quan trong quân đội, một điệp viên trong cơ quan tình báo Mossad của Israel, bà Livni thích ngoại giao hơn là sự đối đầu. Tuy nhiên, tuần trước bà cũng khẳng định sẽ “kéo cò khi cần thiết”. 

Đây là cuộc bỏ phiếu bầu lãnh đạo đầu tiên của đảng Kadima kể từ năm 2005 khi đảng này được Thủ tướng Ariel Sharon thành lập. Ông Sharon đã bị hôn mê vào đầu năm 2006, đưa ông Olmert lên làm lãnh đạo đảng, rồi dẫn dắt đảng này đến với chiến thắng trong cuộc bầu cử sau đó.

Ông Sharon thành lập đảng Kadima như là một “pháo đài” của cá nhân mình, sau khi các thành viên cứng rắn trong đảng Likud mà ông đang tham gia phản đối kế hoạch rút quân đơn phương của ông khỏi dải Gaza vào năm 2005. Người ta đã dự đoán rằng Kadima sẽ tan rã sau khi ông Sharon rút lui. Tuy nhiên chiến thắng dù khiêm tốn của bà Livni dường như đã cho Kadima cơ hội sống lại một lần nữa.

Olmert hiện đang bị cảnh sát điều tra liên quan đến những thỏa thuận tài chính của ông. Nhưng ông vẫn tiếp tục theo đuổi các cuộc đàm phán hòa bình với người Palestine, và cam kết sẽ tiếp tục công việc cho đến khi nào ông còn tại nhiệm.

Song hiện cả ông và những người Palestine đều cho biết họ không thể đạt được mục tiêu mà Mỹ đã đặt ra là đến cuối năm nay sẽ đạt được một thỏa thuận hòa bình cuối cùng.

Chính vì vậy một giáo sư khoa học chính trị có tiếng tại Israel dự đoán, bà Livni có thể dùng thỏa thuận hòa bình với người Palestine để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử toàn quốc.

Phan Anh
Theo AP