Nỗi ám ảnh của các bệnh nhân Covid-19 ở Trung Quốc

Anh Lin, 38 tuổi, và nhiều người trong gia đình là một trong những bệnh nhân đầu tiên nhiễm bệnh trong đợt bùng phát dịch bệnh gần đây ở vùng đông nam Trung Quốc. Và họ nhanh chóng trở thành nạn nhân của tình trạng bắt nạt và kỳ thị Covid-19 trên mạng

Người đàn ông này từ Singapore trở về nước vào tháng 8 và bị nghi ngờ là "bệnh nhân số 0" gây ra đợt bùng phát mới nhất ở tỉnh Phúc Kiến vào tháng 9. Sau khi danh tính được công bố, anh Lin bị cư dân mạng tấn công dồn dập.

"Cả gia đình tôi đều trở thành nạn nhân của tình trạng khủng bố tinh thần trên mạng. Chúng tôi bị lạm dụng, chửi bới và cảm thấy thật sự kinh hoàng và tổn hại tinh thần khó có thể nguôi ngoai. Chúng tôi không thể sống như những người bình thường nữa", anh Lin viết trong một bài đăng trên Weibo vào ngày 17/9, một tuần sau khi anh và con trai có kết quả xét nghiệm dương tính với virus.

Trên mạng xã hội, mọi người đều chỉ trích và nói rằng lẽ ra anh không nên trở về Trung Quốc. Họ cũng cáo buộc anh đã không thực hiện cách ly nghiêm ngặt và là "tội đồ" gây ra làn sóng bùng phát dịch mới.

"Vì anh mà tất cả mọi người ở Phúc Kiến đều phải làm xét nghiệm mỗi ngày. Chúng tôi không thể đi làm, đi học hay thậm chí ăn tối ngon lành. Chúng tôi nên đổ lỗi cho ai nếu không phải là anh?", một người đăng trên Weibo đổ lỗi cho anh Lin.

Nhưng trên thực tế, khi vừa về đến Trung Quốc, anh Lin đã trải qua 21 ngày cách ly tập trung, 9 lần xét nghiệm Covid-19 và 3 lần xét nghiệm kháng thể.

Anh Lin chỉ là một trong số rất nhiều bệnh nhân Covid-19 ở Trung Quốc đã trở thành nạn nhân của vấn nạn "bắt nạt trên mạng" sau khi dữ liệu cá nhân được công bố trên mạng nhằm giúp việc truy vết dễ dàng hơn. Một trong những ca nhiễm đầu tiên trong đợt bùng phát dịch ở thành phố Cáp Nhĩ Tân phía đông bắc Trung Quốc cũng bị tấn công gay gắt vì quyết định từ Philippines trở về nước.

Mặc dù các chính quyền địa phương có những cách công bố những thông tin chi tiết khác nhau nhưng giới tính, độ tuổi, nghề nghiệp và những nơi họ đã đến trong vòng 2 tuần qua đều được công bố. Trong một số trường hợp như anh Lin, nhiều thông tin của bệnh nhân, chẳng hạn như địa chỉ và số điện thoại, được công khai trên mạng do chính các nhân viên trong chính quyền chia sẻ trên phương tiện truyền thông xã hội.

Giáo sư Zhu Wei, một chuyên gia về quản trị internet tại Đại học Khoa học Chính trị và Luật Trung Quốc, cho rằng nguyên nhân bùng nổ tình trạng này là do người dân thiếu hiểu biết về luật và sự thù địch ngày càng tăng trong cộng đồng mạng Trung Quốc. Nhiều người đăng thông tin trên mạng không vì ác ý mà chỉ nghĩ sẽ giúp chính quyền kiểm soát đại dịch hoặc chỉ đơn giản là muốn thể hiện rằng họ có quyền truy cập hệ thống dữ liệu theo dõi truy vết.

Huang Jing, một nhà trị liệu tâm lý kỳ cựu ở Thượng Hải cho biết, tình trạng này gây ra các hệ quả tâm lý nặng nề. "Hệ quả dễ thấy nhất là trầm cảm và lo âu. Khả năng xấu nhất là một số có thể tự tử vì cảm thấy bị xã hội tẩy chay", bà nói.

Không chỉ ở Trung Quốc, theo một nghiên cứu của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), tỷ lệ lo âu và trầm cảm đã tăng lên kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát. Từ tháng 3/2020, số người bị lo lắng và trầm cảm đã tăng gấp đôi ở một số quốc gia như Mỹ và Anh, theo nghiên cứu được công bố hồi tháng 5.