Những giờ hỗn loạn của không quân Afghanistan trước khi Kabul sụp đổ

Reuters dẫn nguồn thạo tin cho biết, vào hôm 15/8, vài giờ trước khi Taliban chiếm Kabul, một số binh sĩ Không quân Afghanistan làm nhiệm vụ bảo vệ sân bay đã tìm cách lên một trực thăng quân sự chuẩn bị cất cánh. Một binh sĩ khác đã tìm cách ngăn họ lại, chĩa súng về phía buồng lái.

Một vụ đấu súng đã nổ ra. Những vết đạn găm trên thân trực thăng. Các mảnh vỡ kim loại vương vãi, phi công và một binh sĩ khác trên trực thăng bị thương và đều phải điều trị vết thương. "Mặt tôi đầy máu", viên phi công kể lại.

Reuters thu thập những thông tin trên từ hàng chục người, trong đó có các phi công, quân nhân và quan chức Afghanistan. Những câu chuyện này cho thấy sự hỗn loạn của Không quân Afghanistan nói riêng và của quân đội Afghanistan nói chung trong những ngày cuối cùng trước khi chính quyền của cựu Tổng thống Ashraf Ghani sụp đổ, Taliban giành quyền kiểm soát Kabul.

Mỹ đã dành hàng tỷ USD để xây dựng lực lượng không quân ở Afghanistan nhằm chống lại các nhóm cực đoan, khủng bố. Tuy nhiên, lực lượng này đã nhanh chóng "hụt hơi" chỉ vài tuần sau khi Mỹ bắt đầu rút sự hỗ trợ từ giữa năm 2021 để hoàn tất rút quân khỏi Afghanistan.

Theo nguồn thạo tin, khi Mỹ bắt đầu rút quân, Taliban đã đẩy nhanh tiến công, giành quyền kiểm soát nhiều căn cứ không quân. Các phi công Afghanistan đã tìm cách di chuyển một số máy bay và trực thăng đến Kabul để bảo vệ thủ đô. Tuy nhiên, chiến lược đó đã không bao giờ xảy ra.

Taliban giành quyền kiểm soát Kabul mà gần như không phải giao tranh, trong khi đó, binh sĩ Afghanistan và người thân của họ tìm cách chạy khỏi thủ đô. "Thành thật mà nói, cuối cùng, chúng tôi đã mất kiểm soát", một cựu quân nhân của Không quân Afghanistan cho biết.

Sự sụp đổ của quân đội Afghanistan chóng vánh đến mức Mỹ buộc phải lập tức điều động lực lượng đến Kabul, vô hiệu hóa hàng chục máy bay do Mỹ cung cấp cho Afghanistan để tránh những khí tài này rơi vào tay Taliban.

Mới đây, Mỹ đã sắp xếp để đưa hơn 100 phi công quân sự của Afghanistan từ Tajikistan đến Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (UAE).

Trong suốt 20 năm qua, các phi công quân sự đóng vai trò quan trọng cùng với lực lượng của Mỹ trong cuộc chiến chống lại Taliban. Khi Kabul sụp đổ, hàng chục phi công Afghanistan do Mỹ huấn luyện đã chạy sang các nước Trung Á khác, trong đó có Tajikistan và Uzbekistan do lo sợ bị Taliban trả thù.

Hiện không rõ còn bao nhiêu phi công quân sự và thành viên phi hành đoàn còn ở lại Afghanistan sau khi chính phủ của cựu Tổng thống Ashraf Ghani sụp đổ cũng như những rủi ro mà họ có thể đối mặt khi ở lại đất nước.