Những bang có thể gạch tên ông Trump khỏi phiếu bầu

Tòa án tối cao bang Maine ngày 28/12 ra phán quyết loại cựu Tổng thống Trump khỏi cuộc bầu cử sơ bộ ở bang này do vai trò của ông trong vụ bạo loạn ở trụ sở quốc hội Mỹ vào tháng 1/2021.

Đây là bang thứ hai đưa ra phán quyết này. Trước đó, tòa án bang Colorado phán quyết ông Trump không đủ điều kiện để tranh cử sơ bộ theo Điều 3 của Tu chính án thứ 14. Tu chính án này cấm các cá nhân đã tuyên thệ với Hiến pháp giữ chức vụ nếu họ liên quan đến những vụ nổi dậy.

Các vụ kiện nhằm gạch tên ông Trump khỏi phiếu bầu cử tổng thống sơ bộ 2024 cũng đang chờ xử lý ở 14 bang gồm Arizona, Alaska, Nevada, New Jersey, New Mexico, New York, Oregon, South Carolina, Texas, Vermont, Virginia, West Virginia, Wisconsin và Wyoming.

Một số vụ kiện do John Castro, một ứng viên của đảng Cộng hòa, khởi xướng. Riêng một vụ tại New York là do luật sư Jerome Dewald đệ đơn kiện. Ông Castro cho biết, bản thân ông sẽ phải chịu "những thiệt thòi khi cạnh tranh" ở các bang như Alaska nếu cựu Tổng thống được phép tranh cử.

Trong khi đó, đơn kiện tương tự đã bị bác bỏ ở các bang gồm Florida, Michigan, Minnesota, New Hampshire và Rhode Island.

Thẩm phán liên bang Robin Rosenberg bác bỏ đơn kiện chống lại ông Trump của 3 luật sư Florida đệ trình hồi tháng 8 với lý do người khởi kiện không đủ tư cách. Thẩm phán ở Michigan và Minnesota cho rằng chỉ đảng Cộng hòa mới có thể quyết định tên ứng viên nào sẽ xuất hiện trên lá phiếu bầu cử sơ bộ.

Tổ chức Free Speech for the People, một tổ chức phi lợi nhuận cấp tiến đã kháng cáo quyết định này ở Michigan và Tòa án Tối cao Minnesota nói rằng các nguyên đơn có thể nộp đơn khiếu kiện riêng sau ngày 13/8 năm sau nếu ông Trump giành được đề cử của đảng Cộng hòa ra tranh cử tổng thống.

Vụ kiện ở New Hampshire và Rhode Island bị bác bỏ vì không có đủ bằng chứng cho thấy việc cựu Tổng thống Trump tranh cử làm tổn hại cạnh tranh chính trị.

Ông Castro cũng tình nguyện rút lại đơn kiện ở California, Connecticut, Delaware, Idaho, Kansas, Massachusetts, Montana, North Carolina, Oklahoma, Pennsylvania và Utah.

Về phần mình, ông Trump khẳng định không liên quan đến vụ bạo loạn ở quốc hội. Ông cáo buộc những người đệ đơn kiện chống lại ông đang tìm cách can thiệp bầu cử.

Tại bang Colorado, đảng Cộng hòa đã đệ đơn kháng cáo, đưa vụ kiện lên Tòa án Tối cao Liên bang.

Giới quan sát cho rằng, các vụ kiện có thể gây xáo trộn vòng bầu cử sơ bộ ở nhiều bang. Nếu Tòa án Tối cao Liên bang thụ lý vụ kiện, bất cứ phán quyết nào của họ cũng sẽ tiềm ẩn những hệ lụy cho chính trường Mỹ.

Nếu các thẩm phán ra quyết định có lợi cho ông Trump, nhiều người sẽ hoài nghi về mức độ tin cậy của Tòa án Tối cao. Ngược lại, phán quyết bất lợi cho ông Trump, Tòa án Tối cao nhiều khả năng đối mặt với làn sóng giận dữ của hàng triệu người ủng hộ cựu Tổng thống.