Nhật Bản đưa tàu chiến tới gần Trường Sa

Báo Yomiuri ngày 12/1 đưa tin, trong 10 tháng trở lại đây, các tàu chiến thuộc Lực lượng Phòng vệ Bờ biển Nhật Bản (MSDF) đã ít nhất hai lần thực hiện tuần tra "tự do hàng hải" gần các đảo nhân tạo, bãi đá mà Trung Quốc chiếm đóng trái phép ở quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông.

Các nguồn tin chính phủ Nhật Bản cho biết, hoạt động này của MSDF bắt đầu từ tháng 3/2021 khi một tàu khu trục của họ đi vào vùng biển gần quần đảo Trường Sa. Đến tháng 8/2021, một tàu khu trục khác của Nhật Bản tiếp tục đi qua vùng biển quanh quần đảo Trường Sa. Một trong các tàu này được cho là tàu sân bay trực thăng lớp Hyuga có tên gọi Ise. Tàu này từng nhiều lần diễn tập quân sự cùng với các đơn vị quân sự của Mỹ, Australia, Pháp trong năm qua.

Một quan chức quốc phòng cấp cao của Nhật Bản nói rằng, các hoạt động này nhằm "răn đe" Trung Quốc và bảo vệ tự do hàng hải, bảo vệ trật tự và luật lệ về biển.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, các chuyến hải trình này của tàu chiến của Nhật Bản được coi là các chuyến đi "vô hại" hơn là một chuyến tuần tra hàng hải như của các tàu quân sự Mỹ. Theo luật pháp quốc tế, các tàu nước ngoài có thể đi ngang qua vùng biển của nước khác, nếu những tàu này không có những hoạt động quân sự, đây được gọi là "chuyến đi qua vô hại" (innocent passage).

Theo Yomiuri, các tàu của Nhật Bản di chuyển trong vùng biển quốc tế này khi đến hoặc trở về từ các cuộc tập trận với lực lượng hải quân của một số nước hoặc khi triển khai đến Trung Đông. Trong khi đó, Mỹ là quốc gia duy nhất từng đưa tàu chiến tuần tra bên trong khu vực 12 hải lý quanh các thực thể mà Trung Quốc chiếm đóng trái phép ở Trường Sa,

Một chuyên gia tại Viện nghiên cứu quốc phòng Nhật Bản nhận định: "Tôi cho rằng sẽ hơi quá khi gọi đây là một hoạt động tuần tra tự do hàng hải giống như các hoạt động của tàu quân sự Mỹ. Tuy nhiên, các chuyến đi này cũng ẩn chứa một thông điệp. Có thể dễ dàng nhận thấy rằng mục đích của nó là nhằm gây sức ép với Trung Quốc".

Trong khi đó, Giáo sư Alessio Palatano tại Đại học Hoàng gia London, chuyên gia về chiến lược và lịch sử hải quân Nhật Bản, nhận xét các hoạt động này cho thấy Tokyo "đang thực thi tự do hàng hải mà trước kia họ tỏ ra rất thận trọng". "Điều này đưa các động thái của Nhật Bản xích lại gần hơn hoạt động của các lực lượng hải quân khác. Mỹ, Anh, Pháp thường định kỳ tiến hành các chuyến tuần tra tự do hàng hải để thách thức các tuyên bố chủ quyền thái quá", ông Palatano nói.

Hiện Bộ Quốc phòng Nhật Bản chưa đưa ra bình luận về những thông tin trên, bao gồm việc liệu các tàu chiến Nhật Bản có gặp khó khăn gì khi đi qua vùng biển nói trên hay không hay liệu Trung Quốc có phản ứng như thế nào.