Người tiết lộ chuyện "thâm cung bí sử" gây chấn động của Facebook

Ngày 3/10, nguồn tin tiết lộ chuyện "thâm cung bí sử" của Facebook đã lộ mặt. Cô Haugen, 37 tuổi, cựu giám đốc sản phẩm Facebook, đã công khai danh tính khi xuất hiện trên chương trình truyền hình "60 Minutes" của đài CBS.

Cô Haugen ngày 5/10 đã ra điều trần trước Thượng viện Mỹ về những thông tin gây chấn động liên quan tới Facebook - một trong những hãng công nghệ lớn nhất thế giới.

Haugen lớn lên trong một gia đình quan tâm tới chính trị ở Iowa và điều đó đã giúp cô có "niềm tự hào lớn về dân chủ và trách nhiệm đóng góp của người dân".

Sau khi tốt nghiệp ngành kỹ thuật điện và máy tính, rồi bằng thạc sĩ quản trị kinh doanh, Haugen đã gia nhập các công ty công nghệ lớn từ năm 2006 như Google, Pinterest và Yelp, trước khi đầu quân cho Facebook.

"Làm việc tại 4 công ty công nghệ lớn vận hàng các loại mạng xã hội khác nhau, tôi có thể so sánh cách từng công ty tiếp cận và ứng phó với các thách thức khác nhau", Haugen nói.

"Vỡ mộng" với Facebook

Haugen vào Facebook làm việc từ năm 2019, phụ trách các vấn đề liên quan tới tính liêm chính dân sự, bao gồm các lĩnh vực liên quan tới "nền dân chủ và các tin tức sai lệch". Các chủ đề này đã trở thành chủ đề khiến Facebook và nhiều mạng xã hội bị chỉ trích dữ dội trong vài năm qua, liên quan tới dịch Covid-19 và cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020.

Tại Facebook, Haugen nhận xử lý các thông tin sai lệch, nhưng cô cho biết suy nghĩ của cô về công ty bắt đầu thay đổi khi Facebook quyết định giải tán đội phụ trách vấn đề liêm chính dân sự ngay sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm ngoái khép lại.

Haugen cho rằng, quyết định này đã một phần cho phép nhiều người dùng tận dụng Facebook để một phần châm ngòi và tổ chức cuộc bạo động ở nhà quốc hội Mỹ ngày 6/1.

Facebook cho biết, nhóm liêm chính dân sự được phân chia ra các đơn vị khác sau khi bị giải tán, đồng thời bác cáo buộc họ phải chịu trách nhiệm cho vụ bạo loạn.

Tiết lộ của Haugen được xem là đáng chú ý trong bối cảnh các nghị sĩ, các nhà hoạt động, các cơ quan quản lý trên khắp thế giới đang gia tăng chỉ trích Facebook vì thiếu các bước đi nhằm bảo vệ hàng trăm triệu người dùng.

"Tôi vào Facebook làm việc vì một số người tôi biết trở nên cực đoan hóa trên nền tảng trực tuyến. Tôi cảm thấy có trách nhiệm phải chủ động trong việc tạo nên một nền tảng Facebook tốt hơn, ít độc hại hơn", Haugen nói.

Tuy nhiên, sau thời gian làm việc ở Facebook, Haugen cho rằng, công ty này đã không đảm bảo cam kết của họ rằng các sản phẩm sẽ mang lại điều tích cực cho cộng đồng.

"Điều tôi nhiều lần chứng kiến ở Facebook là sự xung đột lợi ích giữa những gì tốt cho công chúng và những gì tốt cho Facebook, và Facebook hết lần này đến lần khác chọn cách tối ưu hóa cho lợi ích của chính họ, ví dụ như nhằm kiếm nhiều tiền hơn", Haugen nói.

Cô cáo buộc Facebook tạo ra một "hệ thống khuếch đại sự chia rẽ, chủ nghĩa cực đoan và phân cực" trên toàn thế giới.

Hé lộ "bom tấn"

Khoảng một tháng trước, Haugen đã gửi ít nhất 8 đơn khiếu nại lên Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ với cáo buộc rằng Facebook đang che giấu nghiên cứu về những thiếu sót của họ trước các nhà đầu tư và công chúng.

Haugen cũng chia sẻ các tài liệu với Wall Street Journal, tờ báo đã công bố một cuộc điều tra gồm nhiều kỳ cho thấy Facebook đã nhận thức được các vấn đề với sản phẩm của họ, bao gồm tác động tiêu cực của thông tin sai lệch trên mạng xã hội và tác hại mà chúng gây ra.

Haugen đã nghỉ việc tại Facebook vào tháng 4 và rời công ty vào tháng 5 sau khi bàn giao một số dự án.

Hồi tuần trước, Thượng viện Mỹ đã tổ chức phiên điều trần với người đứng đầu bộ phận an toàn toàn cầu của Facebook, Antigone Davis, về tác động của các sản phẩm của công ty này đối với người dùng trẻ. 

Tuần này, các nghị sĩ sẽ tiếp tục lắng nghe trực tiếp từ Haugen và có cơ hội đặt câu hỏi về suy nghĩ của cô khi làm việc ở Facebook.

Haugen nói cách duy nhất để Facebook có trách nhiệm giải trình là tiết lộ hoạt động nội bộ của hãng công nghệ này theo cách mà cô đã làm. Cô cho rằng, chừng nào Facebook vẫn hoạt động như vậy "thì sẽ không có ai phải chịu trách nhiệm. Và Facebook sẽ tiếp tục đưa ra những lựa chọn đi ngược lại lợi ích chung".