Nga tung lá bài thuyết phục Syria duy trì 2 căn cứ chiến lược

Nga có khả năng sẽ vẫn duy trì hiện diện quân sự tại Syria trong thời gian tới, truyền thông Mỹ dẫn nguồn thạo tin cho hay. Đây là một mục tiêu quan trọng của Tổng thống Nga Vladimir Putin sau khi chính quyền cựu lãnh đạo Syria Bashar al-Assad sụp đổ cuối năm ngoái.

Nguồn tin nhấn mạnh, Moscow đang tiến gần đến một thỏa thuận với chính phủ mới của Syria, cho phép Nga duy trì một số nhân sự và thiết bị quân sự tại đây. Một trong các nguồn tin cho biết Nga muốn tiếp tục sử dụng các căn cứ hải quân và không quân mà họ từng kiểm soát trước đây.

Mặc dù chưa có gì đảm bảo chắc chắn các cuộc đàm phán sẽ thành công, nhưng cuộc điện đàm giữa lãnh đạo hiện tại của Syria Ahmed Al-Sharaa và ông Putin - lần đầu tiên trong lịch sử - cho thấy những tiến triển đáng kể. Nếu đạt được thỏa thuận, đây sẽ là chiến thắng ngoại giao lớn của Moscow.

Để đổi lại, Nga có thể tiếp tục hỗ trợ trong cuộc chiến chống lại tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tại miền đông Syria và giúp chính quyền mới đối phó với ảnh hưởng ngày càng tăng của Thổ Nhĩ Kỳ trong khu vực.

Sự sụp đổ của chính quyền Assad đã làm thay đổi cán cân quyền lực tại Syria. Iran và Nga - hai đồng minh chính của ông Assad - đều mất đi ảnh hưởng đáng kể, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar và Ả rập Xê út đang xây dựng quan hệ chặt chẽ với chính quyền mới.

Thổ Nhĩ Kỳ hiện hỗ trợ lực lượng thân Ankara ở miền bắc Syria và đang xem xét thiết lập các căn cứ quân sự tại đây. Qatar và Ả rập Xê út có thể đóng góp tài chính cho công cuộc tái thiết đất nước.

Israel, trong khi đó, vẫn cảnh giác với chính phủ Syria mới. Tel Aviv muốn duy trì lực lượng quân sự bên ngoài vùng đệm giữa 2 nước nhằm bảo vệ an ninh quốc gia.

Mặt khác, Nga đang nỗ lực đạt thỏa thuận với Syria để giữ lại cảng Tartus - căn cứ hải quân duy nhất của Nga ở Địa Trung Hải - và căn cứ không quân Hmeimim gần đó. Việc mất đi hai cơ sở này sẽ tác động mạnh tới ảnh hưởng của Moscow tại Trung Đông và châu Phi.

Trong bối cảnh đàm phán gặp khó khăn vào tháng 1, ông Putin đã bày tỏ sẵn sàng hỗ trợ tái thiết Syria. Tuần trước, Tổng thống Putin cam kết cung cấp viện trợ và thúc đẩy thương mại để giúp nền kinh tế Syria phục hồi. Sau đó, Ngân hàng Trung ương Syria đã nhận một lô tiền giấy mới từ Nga nhằm giảm bớt tình trạng khan hiếm tiền mặt trong nước.

Ngoại trưởng Syria Asaad al-Shaibani thừa nhận chính phủ mới đang gánh khoản nợ hàng tỷ USD với Nga và Iran, đồng thời gặp khó khăn trong việc tìm nguồn tài trợ để tái thiết đất nước.

Hồi đầu tháng, Bộ trưởng Quốc phòng Syria Murhaf Abu Qasra tuyên bố nước này sẵn sàng cho phép Nga duy trì các căn cứ không quân và hải quân, với điều kiện bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải phục vụ lợi ích của Damascus.

Năm 2015, Nga can thiệp vào cuộc nội chiến Syria để hỗ trợ chính quyền cựu Tổng thống Bashar Assad chống lại lực lượng khủng bố. Hai năm sau, hai nước đã ký một thỏa thuận gia hạn 49 năm, cho phép Nga tiếp tục sử dụng căn cứ không quân Khmeimim ở Latakia và trung tâm hậu cần tại Tartus, cả hai đều nằm trên bờ Địa Trung Hải.