Mỹ tính đưa 50 quả bom hạt nhân ra khỏi Thổ Nhĩ Kỳ giữa căng thẳng

New York Times ngày 14/10 dẫn nguồn thạo tin cho hay giới chức Mỹ dường như đang cân nhắc việc đưa bom hạt nhân ra khỏi căn cứ không quân Incirlik ở Thổ Nhĩ Kỳ. Nếu thông tin này là sự thật thì động thái nói trên có thể sẽ đẩy căng thẳng trong quan hệ giữa 2 đồng minh NATO tiếp tục leo thang, trong bối cảnh Ankara vừa bất chấp cảnh báo của Washington thực hiện chiến dịch quân sự chống lại lực lượng người Kurd ở Syria.

Trước đó, quan hệ giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ vốn đã căng thẳng do Ankara kiên quyết mua tổ hợp phòng không S-400 của Nga.

Theo New York Times, kho vũ khí hạt nhân của Mỹ ở căn cứ Incirlik hiện có 50 quả bom trọng lực B61. Chúng được đặt ở đây từ năm 1960. Tờ báo Mỹ cho hay, vào thời điểm đó, Mỹ đã quan ngại rằng Thổ Nhĩ Kỳ và các nước NATO có thể dùng vũ khí này mà không cần sự đồng thuậ của Mỹ. Vào những năm 1970, khi cuộc chiến tranh giữa Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ trở nên căng thẳng, Mỹ đã mang kho hạt nhân ở Hy Lạp đi và vô hiệu hóa số bom trữ tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Theo Guardian, 50 quả bom nói trên có thể trở thành “con bài mặc cả” khi quan hệ giữa 2 đồng minh trở nên căng thẳng. Việc đưa bom ra khỏi Thổ Nhĩ Kỳ có thể sẽ gây ảnh hưởng sâu sắc tới mối quan hệ quân sự giữa 2 quốc gia, giới quan sát cảnh báo.

Trên thực tế, kế hoạch di chuyển các quả bom trên vẫn thường được bàn tới nhưng chưa bao giờ thực hiện. Để có thể triển khai chúng, Mỹ sẽ phải điều máy bay tới để mang đi vì Thổ Nhĩ Kỳ hiện chưa có máy bay nào đủ chứng nhận mang vũ khí hạt nhân.

Mặc dù vậy, việc đưa bom ra khỏi Thổ Nhĩ Kỳ được cho là vẫn liên tục bị một số nước thành viên NATO phản đối, bao gồm cả Ankara. Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng đây là đại diện cho cam kết của Mỹ với nền quốc phòng nước này thông qua sự tồn tại của kho vũ khí có tác dụng răn đe.

Guardian dẫn nguồn tin từ một quan chức trong chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama nói rằng ông đã từng cân nhắc các động thái với 50 quả bom nói trên vì mục tiêu giải trừ vũ khí hạt nhân, cũng như nỗi lo về vấn đề an ninh sau cuộc đảo chính bất thành ở Thổ Nhĩ Kỳ năm 2016.

Ngoài ra, theo một nguồn tin, các nhà ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ từng được cho là đã nói rằng họ có thể sẽ phát triển vũ khí hạt nhân riêng họ nếu Mỹ đưa 50 quả bom đi.

Chuyên gia Jeffrey Lewis từ Viện Nghiên cứu quốc tế Middlebury, cho rằng Mỹ không cần sự đồng ý của Thổ Nhĩ Kỳ để dời số bom đi và ông khuyến nghị Mỹ nên làm ngay.

Mặc dù vậy, ông Vipin Narang, chuyên gia hạt nhân và nhà khoa học chính trị tại Viện Công nghệ Massachusetts, cho rằng việc chuyển vũ khí không phải là điều dễ dàng vì nó ẩn chứa quá nhiều nguy hiểm tiềm tàng.

Quá trình này bao gồm việc đưa bom ra, di chuyển bom trên căn cứ và đưa chúng ra ngoài không phận. Điều này có thể gây ra những rủi ro, bị trộm cắp hoặc bị tấn công.

Đức Hoàng

Theo Business Insider, Guardian