Mỹ nghi Campuchia bí mật cho phép Trung Quốc sử dụng căn cứ hải quân

Thời báo Phố Wall ngày 21/7 dẫn các nguồn tin từ các quan chức Mỹ và đồng minh cho biết, thỏa thuận bí mật được Trung Quốc và Campuchia ký vào mùa xuân năm nay, song cả hai nước đều không tiết lộ thông tin này. Thỏa thuận trao cho Trung Quốc đặc quyền sử dụng một phần của căn cứ hải quân Ream của Campuchia tại vịnh Thái Lan, nơi cách không xa một sân bay lớn đang được một công ty Trung Quốc xây dựng.

Các quan chức cho biết một số chi tiết trong bản thỏa thuận cuối cùng vẫn chưa được làm rõ. Tuy nhiên, các quan chức Mỹ đã nhìn thấy một bản thảo sơ bộ của thỏa thuận, trong đó nói rằng Campuchia cho phép Trung Quốc sử dụng căn cứ hải quân trong vòng 30 năm. Sau thời hạn này, thỏa thuận sẽ được gia hạn 10 năm một lần.

Theo thông tin từ bản thảo sơ bộ, Trung Quốc có thể triển khai lực lượng binh sĩ, lưu trữ vũ khí và neo đậu tàu chiến tại căn cứ hải quân của Campuchia.

Thời báo Phố Wall nhận định việc Trung Quốc triển khai các chiến dịch quân sự từ căn cứ hải quân hoặc sân bay tại Campuchia, hoặc từ cả hai địa điểm này, sẽ nâng cao đáng kể khả năng của Bắc Kinh trong việc củng cố các yêu sách chủ quyền và lợi ích kinh tế tại Biển Đông, đe dọa các đồng minh của Mỹ trong khu vực và mở rộng tầm hưởng của Trung Quốc tại eo biển Malacca.

Tuy nhiên, các quan chức của cả Trung Quốc và Campuchia đều phủ nhận có bất kỳ kế hoạch nào cho phép quân đội Trung Quốc hiện diện tại Campuchia.

“Không có chuyện như vậy xảy ra”, Phay Siphan, người phát ngôn chính phủ Campuchia, ngày 19/7 cho biết. Ông Siphan gọi đây là “tin giả”.

Trong khi đó, các quan chức Mỹ và đồng minh của Mỹ khẳng định thỏa thuận giữa Campuchia và Trung Quốc liên quan tới căn cứ hải quân Ream đã được hoàn tất. Nếu thông tin do phía Mỹ tiết lộ là chính xác, đây sẽ là căn cứ hải quân đầu tiên của Trung Quốc tại Đông Nam Á.

“Washington lo ngại rằng bất kỳ bước đi nào của chính phủ Campuchia nhằm chào đón sự hiện diện quân sự của nước ngoài tại Campuchia cũng sẽ gây phức tạp nền hòa bình và ổn định khu vực”, Emily Zeeberg, người phát ngôn Đại sứ quán Mỹ tại Phnom Penh, cho biết.

Theo Charles Edel, cựu cố vấn Ngoại trưởng Mỹ và hiện là nhà phân tích tại Trung tâm Nghiên cứu Mỹ ở Australia, việc kết hợp các căn cứ của Trung Quốc tại Campuchia với các tiền đồn quân sự của Bắc Kinh trên Biển Đông sẽ tạo thành “vành đai tam giác bao bọc toàn bộ lục địa Đông Nam Á”.

Được bao quanh bởi rừng rậm, căn cứ hải quân Ream trải rộng trên diện tích khoảng 76 hecta, bao gồm hai cơ sở được xây dựng bằng nguồn tiền của Mỹ và được hải quân Campuchia sử dụng, cùng một cầu tàu với khoảng 12 tàu tuần tra neo đậu.

Theo bản thảo sơ bộ, Trung Quốc sẽ xây dựng hai cầu tàu mới, một cho Trung Quốc sử dụng và một cho Campuchia sử dụng. Giới chức Mỹ tiết lộ các hoạt động nạo vét sẽ được tiến hành tại căn cứ hải quân Campuchia để các tàu hải quân lớn hơn của Trung Quốc có thể neo đậu.

Theo giới chức Mỹ, binh sĩ Trung Quốc được phép mang vũ khí và hộ chiếu Campuchia, đồng thời yêu cầu người Campuchia phải có sự cho phép của Trung Quốc mới được đi vào khu vực rộng 25 hecta do Trung Quốc quản lý tại căn cứ hải quân Ream.

Thời báo Phố Wall đã tiếp cận một bức thư do Bộ Quốc phòng Campuchia gửi Mỹ hồi tháng 7, trong đó thông báo các cơ sở do Mỹ rót tiền xây dựng tại căn cứ hải quân Ream sẽ được di dời tới địa điểm khác nhằm cho phép “tăng cường an ninh và phát triển hạ tầng” tại khu vực này. Giới chức Mỹ hiện vẫn tranh cãi về việc liệu Washington có thể thuyết phục Campuchia thay đổi quyết định tại căn cứ Ream hay không.

Mỹ và các đồng minh vẫn đang “vận động hành lang” Campuchia để thuyết phục nước này không cho phép quân đội Trung Quốc sử dụng sân bay mới tại Dara Sakor, cách căn cứ Ream khoảng 64 km về phía tây bắc. Sân bay này đang được một công ty tư nhân Trung Quốc xây dựng theo hợp đồng thuê đất kéo dài 99 năm.

Những hình ảnh vệ tinh gần đây cho thấy các hoạt động xây dựng đang được xúc tiến nhanh chóng tại sân bay ở Dara Sakor trong một năm qua. Tại đây có một đường băng dài hơn 3 km, đủ lớn để cho phép các máy bay như Boeing 747, Airbus A380, các máy bay ném bom tầm xa hoặc máy bay vận tải quân sự của Trung Quốc, hoạt động.

Các hình ảnh vệ tinh cũng cho thấy sự chuẩn bị để xây dựng đường băng tại Dara Sakor thành nơi cho phép các máy bay quân sự, đặc biệt là các máy bay chiến đấu, cất cánh và hạ cánh nhanh. Tuy nhiên, công ty xây dựng sân bay Dara Sakor khẳng định khu vực này chỉ phục vụ mục đích thương mại.

Sân bay Dara Sakor dự kiến đi vào hoạt động từ năm sau và sẽ trở thành sân bay lớn nhất tại Campuchia, dù sân bay này được xây dựng tại một tỉnh với dân số chỉ khoảng 200.000 người.

Thủ tướng Campuchia Hun Sen năm ngoái đã lên tiếng bác bỏ thông tin cho phép Trung Quốc hiện diện quân sự tại nước này. Trước đó, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence đã gửi thư cho ông Hun Sen để bày tỏ quan ngại về vấn đề này.

Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc hồi tháng 6 cũng phủ nhận thông tin Bắc Kinh đang thiết lập căn cứ quân sự tại Campuchia.

Thành Đạt

Theo WSJ