Mỹ có phạm luật khi giết Bin Laden không vũ khí?

 

Ngày 3/5, Nhà Trắng cho biết bin Laden đã chống cự khi nhóm biệt kích của Mỹ đột kích vào nơi ẩn náu của trùm khủng bố ở Pakistan và họ lo ngại Bin Laden có thể “chống lại hoạt động bắt giữ”.

Người phát ngôn Jay Carney từ chối cho biết Bin Laden liệu có thể chống cự như thế nào, song nói thêm: “Chúng tôi đã dự đoán sẽ có rất nhiều sự chống cự và quả đúng là chúng tôi đã gặp rất nhiều. Có rất nhiều người khác, được trang bị vũ khí…ở trong ngôi nhà”.

Song cựu Thủ tướng Tây Đức Helmut Schmidt cho biết trên truyền hình Đức rằng hoạt động của đội đặc nhiệm Mỹ có thể để lại vô vàn hậu quả vào thời điểm bất ổn đang lan rộng khắp thế giới Ả rập. “Rõ ràng đây là sự vi phạm luật quốc tế”, ông nhận định.

Luật sư nhân quyền nổi tiếng của Australia Geoffrey Robertson cũng chia sẻ cùng quan điểm. “Đây không phải là công lý. Đây là sự xuyên tạc công lý. Công lý có nghĩa là đưa một người tới tòa, phán quyết họ có tội dựa trên các bằng chứng rồi kết tội họ”, từ London Robertson cho biết trên truyền hình Australia.

“Người đàn ông này khó tránh khỏi án tử hình. Tuy nhiên sau hàng loạt thông tin lạc hướng của Nhà Trắng có vẻ như đây là một cuộc ám sát máu lạnh”.

Theo Robertson, Bin Laden phải bị xét xử, giống như quân Đức quốc xã trong Thế Chiến II.

“Hắn đã có những gì hắn ta muốn- bị bắn như chiến binh tử vì đạo, chết nhanh chóng và người Mỹ đã cho hắn điều đó”.

Syed Ahmed Bukhari, một giáo sỹ Hồi giáo cấp cao ở New Delhi, cho rằng quân đội Mỹ có thể dễ dàng bắt sống Bin Laden. “Mỹ đang khuyến kích luật rừng ở mọi nơi, ở Afghanistan, Iraq, Pakistan, Libya. Mọi người vẫn im lặng trong suốt thời gian dài. Nhưng giờ họ đã vượt quá mọi giới hạn”.

Tuy nhiên, các nhà phân tích luật Mỹ phản pháo lại rằng đội hải kích SEAL Team Six (ST6), những người đã thực hiện vụ đột kích tiêu diệt Osama bin Laden, đã hành động theo đúng cả luật của nước Mỹ lẫn luật quốc tế. Do thủ lĩnh al-Qaeda đang trong cuộc chiến với Mỹ, nên Bin Laden là một mục tiêu quân sự hợp pháp, có thể bị bắt hoặc bị tiêu diệt vào bất kỳ thời gian nào, theo luật chiến tranh.

“Chúng tôi có thể giết hắn ta, thậm chí nếu hắn ta cố gắng chạy trốn. Hắn ta là một mục tiêu có thể tiêu diệt được”, Scott Silliman, giáo sư luật kiêm giám đốc của Trung tâm Luật, Đạo lý và An ninh quốc gia tại Đại học Duke cho hay.

Ngoài ra, sứ mệnh “bắt hoặc tiêu diệt” Bin Laden của SEAL là sứ mệnh quân sự hoàn toàn chính đáng. Bin Laden là một chiến binh trong cuộc chiến, cũng như các thành viên SEAL.

“Khi tất cả các lớp được tách bóc ra khỏi quan điểm sách lược, chính phủ Mỹ đã làm mọi thứ đúng theo sách luật”, Stephen Vladeck, giáo sư luật tại Trường luật Washington của Đại học Mỹ cho biết.

Năm 1996, Bin Laden đã tự tuyên chiến với Mỹ, ra một sắc lệnh tôn giáo cho phép giết hại các công dân Mỹ ở bất kỳ nơi nào.

Trong khi đó, sau các vụ tấn công 11/9, Quốc hội Mỹ đã phản ứng lại bằng việc thông qua Cấp phép dùng Lực lượng quân đội năm 2001 (2001 Authorization to use Military Force), cho phép tổng thống “dùng mọi biện pháp cần thiết và lực lượng phù hợp” chống lại các nước, tổ chức hay cá nhân đóng vai trò trong các vụ tấn công 11/9. Có thể hiểu luật này được viết đặc biệt dành cho Bin Laden.

Thêm vào đó, Tổng thống Bush và Obama đã ký các sắc lệnh bí mật, cho phép Cơ quan tình báo trung ương Mỹ (CIA) và các lực lượng đặc nhiệm của quân đội thực hiện các sứ mệnh tiêu diệt hoặc bắt giữ.

Sau khi Osama bin Laden bị tiêu diệt, nhiều quốc gia, tổ chức quốc tế đã lên tiếng hoan nghênh Mỹ. “Osama bin Laden là một tên tội phạm, chịu trách nhiệm cho nhiều vụ tấn công khủng bố dã man, cướp đi sinh mạng của hàng ngàn người vô tội”, tuyên bố của Ủy ban châu Âu và Hội đồng Châu Âu có đoạn. “Cái chết của hắn ta làm thế giới an toàn hơn, cho thấy những tội ác mà hắn ta thực hiện không thể không bị trừng phạt”.

Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-Moon cũng có đánh giá tương tự: “Cái chết của Osama bin Laden …là thời khắc bước ngoặt trong cuộc chiến chống khủng bố chung của toàn cầu”, ông nói. “Cá nhân tôi đã thở phào nhẹ nhõm trước tin tức công lý đã được thực thi”.

Phan Anh

Theo CSM, Reuters