Mỹ cận kề nguy cơ đóng cửa chính phủ sau vài giờ nữa

Với tỷ lệ 55 phiếu thuận, 45 phiếu chống, Thượng viện Mỹ không thể đạt được mốc tối thiểu 60 phiếu nhằm thông qua dự luật gia hạn ngân sách chi tiêu để tránh nguy cơ đóng cửa chính phủ sau nửa đêm 30/9.

Các bế tắc ngân sách ở Mỹ khá phổ biến. Lần này, phe Dân chủ kiên quyết rằng bất kỳ dự luật chi tiêu nào cũng phải bao gồm các khoản trợ cấp y tế bổ sung, trong khi phe Cộng hòa khẳng định 2 vấn đề này nên được giải quyết riêng biệt.

Mặc dù đảng Cộng hòa nắm đa số tại Thượng viện, họ vẫn cần sự ủng hộ của đảng Dân chủ để thông qua dự luật theo các quy định hiện hành. Đảng Dân chủ từ chối ủng hộ biện pháp này và thay vào đó đề xuất một phương án thay thế, trong đó kéo dài vĩnh viễn các khoản trợ cấp y tế dự kiến hết hạn vào cuối năm và đảo ngược các kế hoạch cắt giảm chương trình Medicaid.

Lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện, Chuck Schumer, đã chỉ trích dự luật của đảng Cộng hòa và cáo buộc họ từ chối đàm phán.

“Đảng Cộng hòa biết rằng người dân Mỹ muốn cuộc khủng hoảng y tế phải được giải quyết. Nhưng thay vì sửa chữa, họ sắp khiến chính phủ đóng cửa”, ông Schumer viết trên X.

Lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện, John Thune, lại đổ lỗi cho phe Dân chủ về nguy cơ chính phủ đóng cửa, nói rằng đảng Cộng hòa sẽ không bị “bắt làm con tin” để cung cấp “dịch vụ y tế miễn phí cho người nhập cư bất hợp pháp”.

Ông cho biết thêm, Thượng viện sẽ bỏ phiếu lại về biện pháp đã được Hạ viện thông qua vào cuối tuần này.

Tổng thống Donald Trump trước đó cảnh báo về những đợt cắt giảm “không thể đảo ngược” đối với các chương trình của chính phủ và tình trạng sa thải hàng loạt nhân viên liên bang nếu các nhà lập pháp không đạt được thỏa thuận về dự luật chi tiêu.

“Chúng tôi sẽ cho nghỉ việc rất nhiều người. Họ sẽ là người của đảng Dân chủ”, ông nói với các phóng viên hôm 30/9.

Điều này sẽ dẫn đến việc chảy máu chất xám nhiều hơn trong bộ máy chính phủ. Hơn 150.000 nhân viên dự kiến rời biên chế liên bang trong tuần này sau khi nhận khoản trợ cấp nghỉ việc, đánh dấu cuộc rời bỏ lớn nhất trong 80 năm. Hàng chục nghìn người khác đã bị sa thải trong năm nay.

Trong các bản ghi nhớ gửi đến nhân viên sắp bị nghỉ việc, một số cơ quan, bao gồm Bộ Tư pháp và Cơ quan An sinh Xã hội, đã đổ lỗi cho đảng Dân chủ về việc chính phủ sắp đóng cửa.

Các cơ quan cũng công bố kế hoạch đóng cửa chi tiết, trong đó bao gồm việc đóng cửa các văn phòng thực hiện nghiên cứu khoa học, dịch vụ khách hàng và các hoạt động “không thiết yếu” khác, đồng thời cho hàng chục nghìn nhân viên nghỉ việc không lương.

Quân đội, lực lượng biên phòng và những người làm công việc được coi là “thiết yếu” sẽ vẫn làm việc, nhưng sẽ không được trả lương cho đến khi quốc hội giải quyết bế tắc.

Các hãng hàng không cảnh báo việc đóng cửa có thể làm chậm các chuyến bay, trong khi Bộ Lao động Mỹ cho biết sẽ không công bố báo cáo thất nghiệp hàng tháng. Cơ quan Quản lý Doanh nghiệp Nhỏ tuyên bố sẽ ngừng cấp các khoản vay, trong khi Cơ quan Bảo vệ Môi trường nói sẽ tạm ngừng một số nỗ lực xử lý ô nhiễm.

Kể từ năm 1981 đã có 14 lần chính phủ Mỹ phải đóng cửa một phần, hầu hết chỉ kéo dài vài ngày. Lần gần đây nhất cũng là lần dài nhất, kéo dài 35 ngày vào giai đoạn 2018-2019 do tranh chấp về vấn đề nhập cư trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.