Mỹ cam kết bảo vệ đồng minh Philippines

Trong chuyến thăm Nhà Trắng đầu tiên của một nhà lãnh đạo Philippines sau 10 năm, Tổng thống Ferdinand Marcos Jr hôm 1/5 đã nhấn mạnh tầm quan trọng của Mỹ với tư cách là đồng minh hiệp ước duy nhất của Philippines trong một khu vực có "tình hình địa chính trị được cho là phức tạp nhất trên thế giới hiện nay".

Các quan chức Mỹ cho biết hai nhà lãnh đạo thống nhất các chỉ dẫn mới về hợp tác quân sự mạnh mẽ hơn, cũng như thúc đẩy hợp tác kinh tế, nhấn mạnh sự thay đổi mạnh mẽ trong quan hệ Mỹ - Philippines trong năm qua.

"Mỹ vẫn khẳng định cam kết không thể lay chuyển của chúng tôi về việc bảo vệ Philippines, kể cả ở Biển Đông", ông Biden nói với ông Marcos tại Phòng Bầu dục, tái khẳng định hiệp ước phòng thủ chung giữa hai nước vào năm 1951.

Quan chức Mỹ xác nhận, hai nước sẽ tăng cường phối hợp quân sự trên đất liền, trên biển, trên không, vũ trụ và không gian mạng. Chính quyền Mỹ cũng cam kết chuyển giao 3 máy bay vận tải C-130 và tàu tuần tra cho Philippines.

Philippines là đồng minh quan trọng của Mỹ ở khu vực châu Á. Năm 2014, hai bên đã ký Thỏa thuận hợp tác quốc phòng tăng cường (EDCA) cho phép Mỹ hiện diện nhiều hơn tại các căn cứ quân sự của Philippines.

Philippines gần đây liên tục có những chính sách thể hiện sự xoay trục của chính phủ nước này trong việc nối lại mối quan hệ hợp tác quốc phòng truyền thống với Mỹ.

Tính đến thời điểm hiện tại, Mỹ được phép sử dụng 9 căn cứ ở Philippines, trong đó có 3 căn cứ đặt ở miền Bắc Philippines, gồm một căn cứ hải quân và một căn cứ không quân ở tỉnh Cagayan, một doanh trại ở tỉnh Isabela lân cận. Một căn cứ hải quân đặt ở Santa Ana, tỉnh Cagayan cách Đài Loan khoảng 400km. Cơ sở còn lại nằm trên đảo Balabac, gần Biển Đông.

Văn phòng Tổng thống Philippines khẳng định, các căn cứ trên được quân đội Philippines đánh giá là phù hợp và mang lại lợi ích cho cả hai bên. Thông cáo nêu rõ thêm, các căn cứ cũng sẽ được sử dụng cho các hoạt động cứu trợ nhân đạo trong trường hợp thảm họa.

Một số quan chức chính quyền địa phương tại nơi có các căn cứ quân sự theo EDCA lo ngại họ có thể bị kéo vào căng thẳng ở khu vực. Tuy nhiên, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. khẳng định, Philippines sẽ không cho phép các căn cứ của nước này được sử dụng cho bất kỳ hành động tấn công nào.

Trung Quốc chỉ trích quyết định của Philippines khi tăng cường quan hệ quân sự với Mỹ, đồng thời kêu gọi Manila đi đúng hướng. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cảnh báo, quyết định của Philippines về việc mở rộng các căn cứ quân sự với Mỹ có thể lôi kéo Manila "vào vòng xoáy của một cuộc xung đột tiềm tàng ở eo biển Đài Loan".