Mục tiêu của Ukraine khi giăng “Mạng nhện” tấn công loạt căn cứ Nga

Các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraine vào các sân bay sâu bên trong lãnh thổ Nga hôm 1/6 là những đòn giáng chiến lược và mang tính biểu tượng.

Các nhà phân tích quân sự cho rằng các cuộc tấn công này được thiết kế để làm chậm chiến dịch không kích của Moscow và chứng minh rằng Kiev vẫn có thể tăng rủi ro chiến tranh cho Điện Kremlin.

Sau hơn một năm lên kế hoạch, Ukraine đã có thể triển khai máy bay không người lái trên lãnh thổ Nga, chỉ cách các căn cứ quân sự vài km. Sau đó, trong một chiến dịch phối hợp, máy bay không người lái của Ukraine đã tấn công 5 khu vực khác nhau ở Nga.

Một số máy bay không người lái được phóng từ các thùng chứa gắn trên xe bán tải. Sau đó, khói bốc lên trên một căn cứ. Tại một căn cứ khác, các máy bay ném bom chiến lược đã bị bắn trúng.

Mặc dù mức độ thiệt hại chưa được xác nhận, nhưng cuộc tấn công được gọi là Chiến dịch “Mạng nhện” đã cho thấy cách Ukraine đang thích nghi và tiến công trước lực lượng quân sự lớn hơn với nguồn lực mạnh hơn.

Sử dụng máy bay không người lái, Kiev có thể phần nào đẩy Nga ra khỏi Biển Đen, hạn chế đà tiến của Nga trên tiền tuyến, mặc dù Ukraine đang thiếu quân, đồng thời cản trở khả năng tập hợp lực lượng quy mô lớn của Nga để tiến hành các cuộc tấn công lớn.

Chiến dịch hôm 1/6, cùng với các cuộc không kích dữ dội vào các thành phố của Ukraine của Moscow, cũng làm phức tạp thêm các nỗ lực ngoại giao đang diễn ra. Các phái đoàn từ cả Nga và Ukraine đã họp vào ngày 2/6 để đàm phán hòa bình tại Istanbul, nhưng không có đột phá nào về lệnh ngừng bắn được công bố.

Ukraine cho biết 117 máy bay không người lái đã được sử dụng trong chiến dịch “Mạng nhện” và 41 máy bay của Nga đã bị phá hủy hoặc hư hại.

Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Nga cho biết Ukraine đã tấn công các sân bay ở các khu vực Murmansk, Irkutsk, Ivanovo, Ryazan và Amur, và Moscow đã ngăn chặn các cuộc tấn công vào 3 căn cứ.

Báo New York Times đã xác minh các video cho thấy các cuộc tấn công của Ukraine vào căn cứ không quân Olenya ở khu vực Murmansk và căn cứ không quân Belaya ở khu vực Irkutsk, gây thiệt hại cho ít nhất 5 máy bay, trong đó có 4 máy bay ném bom chiến lược của Nga.

Ngay cả khi các thông tin hạn chế, các nhà phân tích quân sự nhận định chiến dịch “Mạng nhện” có tác động lớn tương đương với vụ đánh chìm soái hạm Moskva của Nga vào giai đoạn đầu của cuộc xung đột cũng như các cuộc tấn công bằng xuồng không người lái trên biển buộc Hải quân Nga phải rút một phần lực lượng khỏi quân cảng của Hạm đội Biển Đen tại Sevastopol, Crimea.

“Đây là một bước tiến đáng kinh ngạc đối với các lực lượng đặc nhiệm của Ukraine”, Justin Bronk, nhà nghiên cứu cấp cao về sức mạnh không quân và công nghệ tại Viện Royal United Services ở London, cho biết.

“Ngay cả khi thông tin một nửa trong tổng số 41 máy bay bị hư hại hoặc phá hủy được xác nhận, điều này cũng sẽ có tác động đáng kể đến năng lực của lực lượng không quân tầm xa Nga trong việc duy trì các đợt tấn công bằng tên lửa hành trình quy mô lớn thường xuyên vào các thành phố và cơ sở hạ tầng của Ukraine, cũng như trong việc duy trì khả năng răn đe hạt nhân và trinh sát chống lại NATO và Nhật Bản”, ông Bronk cho biết.

Theo Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, chiến dịch này cho thấy Nga cũng phải chịu tổn thất nghiêm trọng và "đó là điều sẽ thúc đẩy nước này hướng tới ngoại giao".

Tuy nhiên, chuyên gia Ryan và các nhà phân tích khác cảnh báo các cuộc tấn công khó có thể thay đổi tính toán chính trị của Tổng thống Nga Vladimir Putin, người vẫn quyết tâm đạt được mục tiêu của chiến dịch quân sự tại Ukraine.

Mục tiêu của Ukraine

Đằng sau chiến dịch của Ukraine là một mục tiêu cơ bản: Hạ gục người bắn cung thay vì cố gắng ngăn chặn những mũi tên.

Đây là một phần của chiến dịch đang không ngừng phát triển của Ukraine nhằm tấn công thay vì phòng thủ, bằng cách nhắm vào các bệ phóng tên lửa của Nga trên bộ, trên không và trên biển.

Vào tháng 12/2022, 9 tháng sau khi xung đột nổ ra, Ukraine đã thực hiện một trong những cuộc tấn công đầy tham vọng đầu tiên vào lãnh thổ Nga, nhắm vào hai sân bay cách nước này hàng trăm km bằng máy bay không người lái tầm xa.

Khi các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái ngày càng mở rộng trong những năm qua, Nga đã thích nghi, xây dựng các công trình bảo vệ xung quanh các kho nhiên liệu tại các căn cứ, triển khai thêm nhiều khí tài phòng không và thường xuyên dịch chuyển phi đội máy bay.

Do vậy, Ukraine đã thiết kế một chiến dịch mới để gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho Nga.

Ukraine đã xây dựng Chiến dịch “Mạng nhện", mà các quan chức Ukraine cho biết do đích thân Tổng thống Zelensky giám sát và do người đứng đầu Cơ quan An ninh Ukraine Vasyl Malyuk quản lý trực tiếp.

Ý tưởng của Ukraine là đưa các máy bay không người lái cỡ nhỏ, góc nhìn thứ nhất, hay FPV, đến đủ gần các sân bay để vô hiệu hóa các hệ thống phòng không truyền thống của Nga.

Ukraine cho biết trong nhiều tháng, hàng chục máy bay không người lái FPV đã được vận chuyển vào Nga. Ông Zelensky tuyên bố Ukraine đã thiết lập một căn cứ hoạt động tại một nhà kho ngay gần trụ sở của cơ quan tình báo Nga.

Sau khi những chiếc máy bay không người lái được bí mật đưa vào Nga, chúng được xếp vào trong các thùng gỗ có nắp điều khiển từ xa rồi được chất lên xe tải. Các tài xế dường như không biết họ đang chở gì trong xe.

Ông Zelensky cho biết tất cả các điệp viên Ukraine tham gia vào chiến dịch này đều đã rời khỏi Nga an toàn trước khi chiến dịch bắt đầu. Trong khi đó, Nga cho biết một số người liên quan đến vụ tấn công đã bị bắt giữ.

Ben Hodges, một tướng nghỉ hưu từng chỉ huy quân đội Mỹ tại châu Âu, cho biết chiến dịch của Ukraine đã "làm giảm đáng kể" khả năng phóng loạt tên lửa hành trình quy mô lớn của Nga.

“Nga sẽ phải cố gắng tìm hiểu cách những chiếc xe tải chở thuốc nổ này đi sâu vào bên trong lãnh thổ như thế nào”, ông nói.

Tổng thống Zelensky tuyên bố cuộc tấn công không chỉ được thiết kế để làm suy yếu khả năng không kích của Nga vào các thành phố của Ukraine, mà còn để tăng áp lực buộc Điện Kremlin phải chấp nhận lệnh ngừng bắn vô điều kiện.

“Chính Nga đã chọn tiếp tục xung đột ngay cả trong điều kiện mà toàn thế giới đang kêu gọi chấm dứt giết chóc. Và áp lực thực sự cần thiết, áp lực lên Nga sẽ đưa điều đó trở lại thực tế”, ông Zelensky nói.

Chuyên gia Ryan cho biết các cuộc không kích cũng cho thấy Ukraine đang cố gắng xoay sở như thế nào để ít phụ thuộc vào tình báo Mỹ hơn, sẵn sàng ứng phó trong tránh trường hợp bị Mỹ dừng chia sẻ thông tin tình báo như đầu năm nay. Ông cũng nhận định, chiến dịch này chứng minh rằng “những người học hỏi và thích nghi nhanh nhất" là những người sẽ giành được thành công trong cuộc chiến.