Montenegro chính thức tuyên bố độc lập

Trong phiên họp diễn ra vào 20h00 giờ địa phương hôm nay (18h giờ GMT), chủ tịch uỷ ban trưng cầu dân ý Montenegro Frantisek Lipkaa sẽ đệ trình báo cáo cuối cùng về cuộc bỏ phiếu lịch sử hôm 21/5. Ông là nhà ngoại giao người Slovakia do EU bổ nhiệm.

Sau khi nghe báo cáo, quốc hội Montenegro sẽ bỏ phiếu thông qua kết quả trưng cầu dân ý với chiến thắng sít sao thuộc về những người ủng hộ ly khai và ra tuyên ngôn độc lập, đánh dấu sự chào đời của một nhà nước có chủ quyền non trẻ nhất trên thế giới.

Hàng trăm nghìn người Montenegro sẽ đổ ra đường ăn mừng sự kiện quốc hội tuyên bố đất nước độc lập. Mặc dù vậy, vẫn còn chia rẽ sâu sắc trong xã hội nước này khi số người muốn Montenegro tiếp tục quy chế liên bang với Serbia có số lượng và ảnh hưởng không nhỏ.

Lần gần đây nhất Montenegro là một quốc gia có chủ quyền đầy đủ là cuối Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918), sau đó đất nước nhỏ bé vùng Balkan này được sáp nhập vào liên bang Nam Tư.

Đầu tuần này, Uỷ ban trưng cầu dân ý Montenegro mới chính thức xác nhận kết quả cuộc bỏ phiếu. Trong đó 55,5% người dân muốn tách đất nước khỏi Serbia. Kết quả này chỉ vừa đủ vượt qua ngưỡng 55% để được coi là chiếm đa số.

Theo kế hoạch, các cuộc thương thuyết giữa Serbia và Montenegro về việc chia tách đất nước sẽ diễn ra ngay sau tuyên ngôn độc lập của Montenegro. Trong đó gồm việc phân chia tài sản, khí tài quân sự, quy định lại về học phí đại học và giấy phép lao động của người nước này sang nước kia học tập và làm việc.

Tuần tới, đến lượt Serbia sẽ ra tuyên bố độc lập của riêng mình, đánh dấu chấm hết cho phần còn lại của liên bang Nam Tư hùng mạnh một thời đã bị tan vỡ từ đầu những năm 1990 thành 6 quốc gia riêng rẽ.

Liên bang lỏng lẻo giữa Serbia và Montenegro ra đời năm 2003 dưới sức ép của EU. Liên bang chỉ có một số bộ chung như quốc phòng, ngoại giao và nhân quyền, còn lại Serbia và Montenegro vẫn có hệ thống tiền tệ, hải quan và thuế riêng biệt.

Theo hiệp định, mỗi nước cộng hoà trong liên bang sẽ có quyền tổ chức trưng cầu dân ý về độc lập sau 3 năm tồn tại. Văn bản này cũng quy định, Serbia thừa hưởng chiếc ghế thành viên Liên Hợp Quốc và một số tổ chức quốc tế khác. Còn Montenegro sẽ phải làm lại tất cả, bắt đầu từ việc đề nghị các nước khác công nhận mình.

Theo Đình Chính

Vnexpress/BBC, AFP