Lý do ông Biden "quật đổ" thành trì đảng Cộng hòa tại Arizona

Ngày 12/11, các hãng tin Mỹ như CNN, CNBC, New York Times đồng loạt công bố mô hình tính toán cho thấy ông Biden sẽ thắng Tổng thống Donald Trump ở Arizona. Hiện bang này đã kiểm xong 99% phiếu và ông Biden dẫn trước ông Trump 0,3 điểm phần trăm, tương đương với hơn 11.000 phiếu.

Trước đó, chỉ có AP và Fox News dự đoán ông Biden thắng ở Arizona từ ngày bầu cử 3/11 giữa lúc còn hàng trăm nghìn phiếu chưa được kiểm. Các hãng tin khác, khi đó, đều cho biết họ chưa thể đủ căn cứ để dự đoán liệu ông Biden có thắng hay không.

Theo truyền thông Mỹ, nếu ông Biden chiến thắng, đây sẽ là dấu mốc quan trọng vì trong hơn 70 năm qua, đây mới chỉ là lần thứ 2 một ứng viên đảng Dân chủ đánh bại ứng viên đảng Cộng hòa tại Arizona - một bang được xem là thành trì vững chắc của phe cánh hữu.

Giới quan sát chỉ ra ba nguyên nhân khiến ông Biden và đảng Dân chủ đã giành ưu thế trong cuộc đua "nhuộm xanh" bang Arizona năm nay, gồm sự gia tăng của nhóm dân số gốc Latinh ủng hộ đảng Dân chủ, sự gia tăng số lượng cử tri di chuyển từ các bang xanh như California và Illinois và sự quay lưng của nhóm cử tri ngoại ô với đảng Cộng hòa sau nhiệm kỳ của ông Trump.

Chiến thắng của đảng Dân chủ có sự góp công lớn của hạt Maricopa, hạt đông dân nhất toàn bang với 60% dân số. Đây là một trong những hạt phát triển nhanh nhất cả nước Mỹ trong 20 năm qua.

Đại diện đảng Dân chủ ở Maricopa Steven Slugocki cho biết, tại hạt này, họ cam kết sẽ dành một phần tài nguyên cho các cử tri da màu, nữ giới và những nhóm ít có tiếng nói. “Chiến lược của chúng tôi đã chứng minh hiệu quả”, ông Slugocki nhấn mạnh.

Từ năm 1948 tới nay, mới chỉ có cựu Tổng thống đảng Dân chủ Bill Clinton thắng sít sao ở Arizona năm 1996. Tuy nhiên, trong hơn 20 năm sau đó, Arizona đã nghiêng hẳn sang đảng Cộng hòa.

Chiến thắng của đảng Dân chủ năm nay xây dựng trên nền tảng của các tổ chức cơ sở tại Arizona trong nhiều năm qua đã tập trung vào các nhóm dân cư gốc Latinh ngày càng gia tăng và tập hợp sức mạnh của nhóm này để giành ưu thế.

Yasser Sanchez, một luật sư kỳ cựu từng hợp tác với chính trị gia đảng Cộng hòa như Mitt Romney và John McCain, nhận định rằng vào năm 2024, Arizona sẽ trở thành bang chiến địa, đồng nghĩa với việc đảng Dân chủ sẽ tiếp tục gia tăng ưu thế tại đây.

"Yếu tố John McCain"

Chiến thắng của ông Biden cũng tác động tới di sản của ông McCain, cựu Thượng nghị sĩ được yêu thích tại Arizona trong hàng chục năm qua. Ông McCain đã qua đời năm 2018. Quan hệ căng thẳng giữa ông McCain khi còn sống và ông Trump được xem cũng tác động tới cử tri tại Arizona. Ông Trump từng nhiều lần chỉ trích ông McCain và tuyên bố ông không thích chính trị gia kỳ cựu này. Ông McCain cũng từng chặn nỗ lực của ông Trump trong việc xóa bỏ đạo luật chăm sóc sức khỏe Obamacare.

Mâu thuẫn giữa ông Trump và gia đình McCain chưa chấm dứt khi vợ ông McCain, bà Cindy McCain công khai ủng hộ ông Biden trong cuộc đua tới Nhà Trắng năm nay. Con gái ông McCain, Meghan McCain, một người dẫn chương trình, cũng lên tiếng ủng ông Biden. Sự giúp sức của nhà McCain được xem là một trong những yếu tố giúp ông Biden thâm nhập sâu hơn vào thành trì của đảng Cộng hòa năm nay.

Trong những năm qua, làn sóng di dân từ các bang ủng hộ đảng Dân chủ qua Arizona được xem đã tác động không nhỏ tới cơ cấu cử tri của bang này. Ngoài ra, một số cử tri ngoại ô từng trung thành với đảng Cộng hòa cũng có dấu hiệu chuyển qua ủng hộ ông Biden năm nay vì họ không còn tín nhiệm ông Trump.

Joe Hudock, 62 tuổi, một kỹ sư máy tính ở Phoenix, từng là người ủng hộ ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa Mitt Romney năm 2012, và là người hâm mộ ông McCain. Tuy nhiên, năm nay ông đã quay sang ủng hộ ứng viên đảng Dân chủ vì cho rằng ông Trump có thể làm ảnh hưởng tiêu cực tới Mỹ nếu ông tiếp tục nhiệm kỳ 2.

Ngoài ra, một lý do quan trọng không kém làm đổi màu Arizona năm nay là đại dịch Covid-19. Tại hạt Maricopa, số lượng người thiệt mạng vì dịch là 3.600 và có hơn 160.000 ca Covid-19. Diễn biến phức tạp của dịch bệnh được xem đã khiến nhiều cử tri quay lưng với ông Trump tại đây.

“Cách ông Biden (vạch ra kế hoạch) phản ứng với dịch bệnh cho tôi cảm nhận về việc ông ấy quan tâm như thế nào. Với ông Trump, tôi cảm thấy ông ấy dường như không muốn đối phó với dịch và phớt lờ nó”, Nikki Towns, 18 tuổi, lý giải vì sao lá phiếu đầu tiên trong đời cô đã bỏ cho ông Biden.