Liên tiếp vượt lằn ranh đỏ của Nga, Ukraine sẵn sàng "thử lửa"?

Theo Washington Post, cuộc tấn công chớp nhoáng của Ukraine vào tỉnh Kursk ở phía tây Nga trong tháng này đã vượt qua "lằn ranh đỏ nhất" trong tất cả lằn ranh - một cuộc tấn công trực tiếp trên bộ vào lãnh thổ Nga - nhưng phản ứng của Tổng thống Putin cho đến nay vẫn bị động và yên ắng, trái ngược hoàn toàn với những tuyên bố cứng rắn của ông chủ Điện Kremlin trước đó trong cuộc xung đột.

Trong ngày đầu tiên của chiến dịch quân sự vào tháng 2/2022, Tổng thống Putin đã cảnh báo rằng bất kỳ quốc gia nào cản đường Nga sẽ phải đối mặt với hậu quả "chưa từng thấy trong lịch sử của mình", một lời đe dọa dường như nhắm vào các quốc gia có thể cung cấp vũ khí cho Ukraine.

"Nếu toàn vẹn lãnh thổ của Nga bị đe dọa, chúng tôi chắc chắn sẽ sử dụng mọi biện pháp có thể để bảo vệ nước Nga và người dân của chúng tôi. Đó không phải là lời nói suông", ông Putin nói vài tháng sau đó.

"Người dân Nga có thể chắc chắn rằng toàn vẹn lãnh thổ của tổ quốc chúng ta, nền độc lập và tự do của chúng ta sẽ được đảm bảo, tôi nhấn mạnh điều này một lần nữa, với mọi biện pháp có thể", ông Putin nhấn mạnh, ám chỉ rõ ràng đến vũ khí hạt nhân của Nga.

Tuy nhiên, việc Ukraine đưa quân xuyên thủng hệ thống phòng thủ của Nga trong cuộc đột kích chưa từng có từ Thế chiến 2 đã phơi bày những lỗ hổng quân sự của Nga và thách thức lằn ranh đỏ của Moscow.

Các cuộc tấn công của Ukraine đã nhiều lần vượt qua các lằn ranh đỏ của Nga, trong đó có vụ đánh chìm soái hạm Moskva của Nga ở Biển Đen; vụ nổ cầu Crimea năm 2022; các cuộc tấn công bằng tên lửa Storm Shadow vào trụ sở hạm đội ở Sevastopol; các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái năm 2023 vào Điện Kremlin và Moscow; và các cuộc tấn công vào các căn cứ không quân chiến lược cách Ukraine hàng trăm km.

Các vũ khí và thiết bị của phương Tây được lực lượng Ukraine sử dụng, HIMARS, xe tăng, ATACMS và F-16, tất cả đều từng là lằn ranh đỏ với Nga.

Khi máy bay không người lái của Ukraine tấn công Moscow vào tháng 5/2023, đâm vào mái vòm Điện Kremlin và khiến các sân bay lớn phải đóng cửa, Nga đã tìm cách hạ thấp mức độ nghiêm trọng của vấn đề này, nhà phân tích Tatiana Stanovaya đã viết vào thời điểm đó trong một bài phân tích cho Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế.

"Trong vòng vài tháng, có vẻ như các lằn ranh đỏ của Điện Kremlin chưa bao giờ tồn tại hoặc đã trở nên vô cùng linh hoạt… Khi bạn coi những lằn ranh đỏ của đối phương là yếu tố quan trọng trong chiến lược của mình, thì bạn sẽ luôn ở thế thua cuộc", chuyên gia Stanovaya nhận định.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 24/8 tuyên bố Ukraine sẽ sớm có khả năng tấn công bất cứ khu vực nào ở Nga nếu nơi đó bị coi là "mối nguy hiểm" đối với Kiev.

"Đối phương sẽ hiểu thế nào là trả đũa theo kiểu Ukraine: thích đáng, tương xứng và tập kích tầm xa. Họ sẽ biết rằng, sớm hay muộn, phản ứng của Ukraine sẽ chạm tới bất kỳ điểm nào ở Nga, nơi có thể là nguồn nguy hiểm đối với sinh mệnh đất nước hoặc người dân Ukraine", Tổng thống Zelensky tuyên bố trong bài phát biểu trực tuyến nhân dịp quốc khánh Ukraine.

Ông Zelensky cho biết, Ukraine sẽ không cho phép bất cứ ai biến lãnh thổ nước này thành vùng xám và rằng Nga không thể vạch lằn ranh đỏ nào với Ukraine. Ông cũng cho biết, Ukraine sẽ không cho phép bất cứ ai biến lãnh thổ nước này thành vùng xám và rằng Nga không thể vạch ra lằn ranh đỏ nào với Ukraine.

Tổng thống Zelensky đã sử dụng chiến dịch Kursk để phản đối việc Washington hạn chế Kiev sử dụng vũ khí phương Tây tấn công sâu hơn vào các mục tiêu quân sự ở Nga, chẳng hạn các căn cứ không quân được Nga sử dụng cho các cuộc tấn công bằng bom lượn.

"Chúng ta đang chứng kiến một sự thay đổi đáng kể về mặt tư tưởng, khái niệm ngây thơ về cái gọi là lằn ranh đỏ liên quan đến Nga, vốn chi phối những đánh giá của một số đối tác về cuộc chiến, đã sụp đổ trong những ngày này", ông Zelensky nói.

Mặc dù cuộc tấn công của Ukraine vào vùng Kursk đã thay đổi các tính toán, nhưng không làm thay đổi cán cân cơ bản trong cuộc chiến. Nga tiếp tục tập trung tấn công các mục tiêu ở miền Đông Ukraine, tiến gần tới thành phố Pokrovsk ở vùng Donetsk, một trung tâm hậu cần quan trọng có thể mở đường cho những bước tiến xa hơn của Nga nếu thành phố này thất thủ.

Nếu Washington cho phép Ukraine tấn công các mục tiêu quân sự sâu hơn trong lãnh thổ Nga bằng vũ khí của Mỹ, họ sẽ lại vi phạm thêm một lằn ranh đỏ nữa, nhưng Sergei Markov, một nhà phân tích ủng hộ Điện Kremlin, cho rằng Moscow đã tính tới điều này.

"Nga đã cố gắng vạch ra rõ ràng những lằn ranh đỏ này, nhưng Mỹ, một bên tham gia vào cuộc xung đột, đã quyết định rằng: "Chúng tôi sẽ không vượt qua bất kỳ lằn ranh đỏ lớn nào mà chỉ vượt qua những lằn ranh nhỏ". Mỹ đã quyết định rằng chúng tôi sẽ chia những lằn ranh đỏ này thành hàng chục lằn ranh nhỏ, vượt qua chúng từng chút một để không có sự kiện lớn nào có thể trở thành nguyên nhân gây ra chiến tranh", chuyên gia Markov nhận định.

Một học giả người Nga có quan hệ chặt chẽ với các nhà ngoại giao cấp cao của Moscow cho biết, các lãnh đạo Nga đang xem xét "rất nghiêm túc" việc sử dụng vũ khí của Mỹ và phương Tây để tấn công sâu hơn vào lãnh thổ Nga, nhưng không rõ liệu đã có quyết định nào được đưa ra về cách ứng phó với tình huống này hay chưa.

Theo chuyên gia Markov, sự hiện diện của quân đội Ukraine tại 15-20 ngôi làng "ít được biết đến" ở vùng Kursk "không có nhiều ý nghĩa" so với những bước tiến của Nga ở Donetsk. Nhưng nếu Ukraine kiểm soát toàn bộ quận Glushkovsky ở Kursk hoặc chiếm thủ phủ của vùng, thành phố Kursk, "đây sẽ là một tổn thất rất lớn", có thể buộc Tổng thống Putin phải thay đổi cách tiếp cận của mình.