Lầu Năm Góc thuê dụng tình báo tư nhân trong cuộc chiến ở Syria
Ngày 27-7-2016, nằm lẫn trong e-mail hàng ngày của Lầu Năm Góc là một chi tiết gây chú ý: Tình báo tư nhân đang hoạt động bên trong Syria bên cạnh 300 binh sĩ Mỹ được triển khai tại nước này.
Đây là lần đầu tiên Bộ Quốc phòng Mỹ công khai thừa nhận các nhà thầu tình báo tư nhân cũng đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến chống tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) bên trong Syria. Đó cũng là dấu hiệu cho thấy quân đội Mỹ đang dấn sâu vào cuộc nội chiến ở Syria.
Theo Lầu Năm Góc, Six3 Intellgence Solutions - công ty tình báo tư nhân vừa mới được CACI International thâu tóm - giành được hợp đồng trị giá 10 triệu USD để cung cấp "dịch vụ phân tích tình báo". Six3 chuyên về tình báo sinh trắc học và nhân dạng cũng như do thám và an ninh mạng. Theo một cựu CEO của Six3, 95% nhân viên công ty có quyền truy cập khai thác thông tin mật.
Trang web Six3 giới thiệu về bộ phận chuyên trách tình báo sinh trắc học của công ty: "Dịch vụ chuyên môn của chúng tôi trải rộng từ điều tra gương mặt, lòng bàn tay, ngón tay và mống mắt đến khai thác và phân tích". Trước đây, Six3 cung cấp mọi loại hình dịch vụ tình báo ở châu Âu cũng như hỗ trợ Trung tâm Tình báo mặt đất quốc gia (NGIC) của quân đội Mỹ ở Afghanistan.
CACI International sở hữu Six3 Intelligence Solutions với giá 820 triệu USD hồi năm 2013 và Giám đốc điều hành Ken Asbury mô tả hợp đồng với Lầu Năm Góc là "thỏa thuận lớn nhất" trong "lịch sử 51 năm hoạt động" của CACI. Trong những năm qua, CACI từng hỗ trợ đội ngũ thẩm vấn tù nhân và các chuyên gia quân đội Mỹ hiện diện tại nhà tù Abu Ghraib ở Iraq.
Giáo sư Sean McFate thuộc Trường Đại học Đối ngoại Georgetown là tác giả cuốn sách "Shadow War" (Cuộc chiến trong bóng tối) nhận xét: "Đây không phải là nhà thầu bình thường. Six3 là công ty tình báo tư nhân và việc chúng ta thuê dụng nó để thực hiện nhiệm vụ phân tích thông tin tình báo cho thấy sự lệ thuộc chiến lược vào lĩnh vực tư nhân để hoàn thành những chiến dịch cốt yếu thời chiến".
Tuy nhiên, giới chuyên gia về các chiến dịch đặc biệt và hợp đồng trong quân đội cho rằng Six3 không là tổ chức tình báo tư nhân duy nhất hoạt động ở Syria. Nhưng do tính chất cực kỳ nhạy cảm và nguy hiểm của sứ mạng ở Syria cho nên rất ít thông tin về các nhà thầu tình báo tư nhân được giải mật.
Còn David Isenberg, tác giả cuốn sách "Shadow Force: Private Security contractors in Iraq" (Lực lượng bóng tối: Các nhà thầu an ninh tư nhân ở Iraq) nhận định rằng, ngày nay không chỉ có quân đội mà cả cộng đồng tình báo Mỹ cũng tìm kiếm sự hỗ trợ đặc biệt từ các nhà thầu tư nhân.
Ở Iraq, nơi hiện chỉ có trên 4.000 binh sĩ Mỹ đóng quân, Lầu Năm Góc có vẻ chấp nhận tiết lộ thông tin hơn. Ví dụ vào mùa hè năm 2015, số nhân lực nhà thầu tư nhân làm việc cho Bộ Quốc phòng Mỹ ở Iraq đã tăng gần gấp đôi từ 1.300 đến 2.500 người.
Nhà thầu tư nhân cung cấp mọi dịch vụ từ bữa ăn cho đến kiểm soát an ninh tại Căn cứ Besmaya và Trại Taji ở Iraq - quân đội Mỹ ở cả 2 nơi này đang huấn luyện cho binh sĩ Iraq trong cuộc chiến chống lại IS.
Không chỉ có lực lượng nhà thầu tư nhân mà quân đội Mỹ còn thuê dụng cả người địa phương Iraq và người mang quốc tịch khác - theo báo cáo tháng 7-2016 của Bộ Chỉ huy Trung ương Mỹ (USCENTCOM hay CENTCOM). Ngoài ra, chính quyền Mỹ - bao gồm Đại sứ quán Mỹ ở thủ đô Baghdad của Iraq - còn sử dụng lực lượng nhà thầu tư nhân nhiều hơn nữa.
Theo con số từ báo cáo của CENTCOM, xấp xỉ 7.100 nhân viên hợp đồng đang hỗ trợ cho các chiến dịch của chính quyền Mỹ ở Iraq. Tháng 11-2015, lần đầu tiên Lầu Năm Góc tiết lộ 50 biệt kích Mỹ được triển khai tại miền Bắc Syria để cố vấn lực lượng nổi dậy ở nước này chống lại IS. Người ta cũng tin rằng Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) cũng đang hoạt động ngầm tại Syria giúp phe nổi dậy chống lại chính quyền tổng thống Bashar al-Asad.
Hồi tháng 4-2016, sự hiện diện của quân đội Mỹ ở Syria được mở rộng sau khi Tổng thống Barack Obama thông báo bổ sung thêm 250 biệt kích giúp chiến binh nổi dậy chống IS. Dĩ nhiên, cơ sở hạ tầng quân sự ở Syria cũng được xây dựng thêm cùng với sự gia tăng số lượng binh sĩ Mỹ ở nước này.
Ví dụ, đường băng ở Hasakah - thị trấn miền Bắc Syria do lực lượng người Kurd kiểm soát - được mở rộng gấp đôi để tiếp nhận những chiếc máy bay lớn hơn. Trong khi cuộc chiến chống IS vẫn đang tiếp tục, cơ hội kiếm tiền cho các nhà thầu quốc phòng tư nhân Mỹ ở Iraq và Syria là rất nhiều.
Chính quyền Mỹ đã chi tiêu 60 tỷ USD cho những chương trình tái thiết ở Iraq và hơn 110 tỷ USD cho Afghanistan. Mới đây, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter đã phát đi tín hiệu về cơ hội kiếm tiền cho các nhà thầu tư nhân nước này: "Sẽ có một số thành phố cần được xây dựng lại, nhiều dịch vụ được tái lập và nhiều cộng đồng được phục hồi".
Theo Duy Ân (tổng hợp)
An ninh thế giới