Iran và 6 cường quốc đạt thỏa thuận "lịch sử"

Các nguồn tin gần gũi với tiến trình đàm phán tại thành phố Lausanne của của Thụy Sỹ cho biết Tehran và nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) đã nhất trí về các nội dung và định hướng lớn sau những cuộc đàm phán marathon.

Đây là một bước tiến lịch sử trong tiến trình hạt nhân của Iran nhằm mở đường cho việc đạt được một thỏa thuận toàn diện trước thời hạn chót ngày 30/6, đồng thời giúp chấm dứt những tranh cãi và đối đầu giữa Nhà nước Hồi giáo và phương Tây kéo dài suốt 12 năm qua.

Những nội dung chi tiết của thỏa thuận chưa được tiết lộ chính thức vì hai bên còn nhiều khác biệt trong cách thức công khai.

Tuy nhiên, theo một số nguồn tin báo chí phương Tây,  Iran đã đồng ý hủy bỏ 2/3 năng lực làm giàu urani và đặt chương trình hạt nhân dưới sự giám sát của P5+1 trong tối thiểu 10 năm nếu các bên đạt được thỏa thuận toàn diện vào trước ngày 30/6.

Cụ thể, Tehran sẽ phải pha loãng hoặc chuyển ra nước ngoài hầu hết trữ lượng urani đã làm giàu và phải tạm ngừng toàn bộ chương trình hạt nhân trong 10 năm.

Sau 10 năm này, quá trình nghiên cứu và phát triển máy ly tâm cũng sẽ tiếp tục bị hạn chế và giám sát. Những hạn chế khác cũng được tiếp tục trong vòng 25 năm tiếp theo.

Nếu Tehran tuân thủ thỏa thuận, các biện pháp trừng phạt quốc tế sẽ dần được dỡ bỏ.

Trong khi đó, truyền thông Iran cho hay Teheran sẽ giảm số máy ly tâm làm giàu urani từ 19.000 xuống còn 6.000. Trong số này có khoảng 1.000 máy ly tâm được sử dụng để làm nguyên liệu cho máy phát điện tại cơ sở Fordo và chỉ được sử dụng cho mục đích nghiên cứu thuần túy.

Theo kế hoạch, các bên sẽ sớm tiến hành các cuộc đàm phán tiếp theo về từng nội dung cụ thể của thỏa thuận toàn diện cuối cùng. Mọi biện pháp trừng phạt Iran chỉ được dỡ bỏ cho tới khi một thỏa thuận toàn diện được ký kết.