Hé lộ quy mô kho vũ khí hạt nhân của Nga

Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 21/2 cho biết đã trình quốc hội dự luật tạm ngừng hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân START mới với Mỹ. Dự luật đã được Hạ viện và Thượng viện Nga thông qua.

Điều này đồng nghĩa với Nga và Mỹ, hai cường quốc sở hữu nhiều đầu đạn hạt nhân nhất thế giới, sẽ không còn bất cứ khuôn khổ pháp lý ổn định để kiểm soát năng lực hạt nhân của nhau. Reuters nhận định, nó có thể châm ngòi cho một cuộc chạy đua vũ trang mới, song song với cuộc xung đột ở Ukraine.

Siêu cường hạt nhân

Theo Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ (FAS), Nga hiện sở hữu kho đầu đạn hạt nhân lớn nhất thế giới. Nga có khoảng 5.977 đầu đạn hạt nhân tính đến năm 2022, so với 5.428 đầu đạn hạt nhân của Mỹ dưới thời Tổng thống Joe Biden. Tuy nhiên, khoảng 1.500 đầu đạn trong số đó đã ngừng sử dụng, nhưng có lẽ vẫn còn nguyên vẹn. Ngoài ra còn có 2.889 đầu đạn dự trữ và khoảng 1.588 đầu đạn hạt nhân chiến lược được triển khai, gồm khoảng 812 đầu đạn triển khai trên tên lửa đạn đạo đất liền, 576 đầu đạn trên tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm và khoảng 200 đầu đạn cho tên lửa tại các căn cứ máy bay ném bom hạng nặng.

Mỹ có khoảng 1.644 đầu đạn hạt nhân chiến lược được triển khai. Trung Quốc có tổng cộng 350 đầu đạn, Pháp 290 và Anh 225.

Trong Chiến tranh Lạnh, thời điểm nhiều nhất Liên Xô có khoảng 40.000 đầu đạn hạt nhân, trong khi của Mỹ khoảng 30.000 đầu đạn.

Nga dường như có khoảng 400 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa được trang bị hạt nhân và có thể mang tới 1.185 đầu đạn, Bản tin khoa học nguyên tử (BAS) ước tính.

Ngoài ra, Nga đang vận hành 10 tàu ngầm hạt nhân có trang bị vũ khí hạt nhân, có thể mang tối đa 800 đầu đạn. Họ cũng có khoảng 60-70 máy bay ném bom hạt nhân.

Vũ khí hạt nhân thế hệ mới

Trong báo cáo Đánh giá tình hình hạt nhân năm 2022, Mỹ cho biết Nga và Trung Quốc đang mở rộng và hiện đại hóa vũ khí hạt nhân, đồng thời khẳng định Washington sẽ theo đuổi cách tiếp cận dựa trên kiểm soát vũ khí để ngăn chặn các cuộc chạy đua vũ trang tốn kém.

Tuy nhiên, Tổng thống Putin cho biết, ông nắm được thông tin Mỹ đang phát triển các loại vũ khí hạt nhân mới. Nga cũng đã và đang hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân của mình.

Theo Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí, kể từ khi Liên Xô tan rã vào năm 1991, chỉ có một số quốc gia thử nghiệm vũ khí hạt nhân. Mỹ thực hiện lần cuối vào năm 1992, Trung Quốc và Pháp lần cuối vào năm 1996, Ấn Độ và Pakistan năm 1998 và Triều Tiên năm 2017, Liên Xô năm 1990.

Mệnh lệnh hạt nhân

Theo học thuyết hạt nhân của Nga, Tổng thống là người ra quyết định cuối cùng khi nói đến việc sử dụng vũ khí hạt nhân theo cả hướng chiến lược và phi chiến lược.

Cái gọi là chiếc cặp hạt nhân, hay Cheget, luôn ở bên cạnh Tổng thống. Bộ trưởng Quốc phòng Nga, hiện là tướng Sergei Shoigu, và tổng tham mưu trưởng, hiện là ông Valery Gerasimov, được cho là cũng có những chiếc cặp như vậy.

Về cơ bản, chiếc cặp là công cụ liên lạc giữa tổng thống với các tướng lĩnh hàng đầu trong quân đội Nga và sau đó là với các lực lượng tên lửa thông qua mạng chỉ huy và kiểm soát điện tử cực kỳ bí mật có tên gọi Kazbek. Kazbek lại hỗ trợ một hệ thống khác là Kavkaz.

Đoạn video do kênh truyền hình Zvezda của Nga chiếu vào năm 2019 cho thấy một trong những chiếc cặp có loạt nút bấm. Trong phần ra lệnh có hai nút bấm gồm nút phóng màu trắng và nút hủy màu đỏ. Theo Zvezda, chiếc cặp được mở bằng một loại thẻ đặc biệt.

Nếu Nga nghĩ rằng họ phải đối mặt với một cuộc tấn công hạt nhân chiến lược, Tổng thống, thông qua những chiếc cặp này, sẽ gửi lệnh phóng trực tiếp tới Bộ chỉ huy tổng tham mưu và các đơn vị chỉ huy dự bị nắm giữ mã hạt nhân. Những mệnh lệnh như vậy nhanh chóng chuyển xuống các hệ thống thông tin liên lạc khác nhau tới các đơn vị lực lượng tên lửa chiến lược, sau đó phóng tên lửa vào mục tiêu.

Nếu một cuộc tấn công hạt nhân được xác nhận thực hiện, Tổng thống Nga có thể kích hoạt hệ thống "Bàn tay chết" hay Perimetr. Khi đó, một tên lửa điều khiển sẽ kích hoạt cuộc tấn công hạt nhân.