EU muốn tăng cường hiện diện hàng hải ở Ấn Độ-Thái Bình Dương

Chuyến thăm của tôi tới Jakarta (Indonesia) và ASEAN vào tuần trước đã nhấn mạnh cam kết của Liên minh châu Âu (EU) đối với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, đồng thời tái khẳng định một nhu cầu rõ ràng trong khu vực về sự hợp tác và hiện diện lớn hơn nữa của EU.

Tất cả các đối tác của tôi đều nhấn mạnh rằng họ muốn định hình một nghị trình chung cho sự hợp tác trên diện rộng: từ vấn đề đại dịch và quá trình phục hồi, cho đến sự kết nối và thương mại, từ chương trình nghị sự xanh cho đến lĩnh vực quan trọng là an ninh.

Với tư cách của EU, chúng tôi nhận thức rõ rằng trọng tâm toàn cầu đang dịch chuyển về khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tạo ra 60% GDP và 2/3 tăng trưởng toàn cầu. Đây là điểm đến lớn thứ hai đối với hàng xuất khẩu của EU và là quê hương của 4 trong số 10 đối tác thương mại hàng đầu của EU. Khoảng 40% ngoại thương của EU đi qua Biển Đông. EU cũng là nhà đầu tư hàng đầu, đồng thời là nhà cung cấp hỗ trợ phát triển tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

EU là đối tác phát triển số một của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), và cũng là đối tác thương mại và nhà đầu tư lớn thứ ba của khối. Xuất khẩu của EU sang các nước ASEAN đã tăng từ 54 tỷ euro năm 2010 lên 85 tỷ euro vào năm 2019 và nhập khẩu của chúng tôi thậm chí còn tăng mạnh hơn, từ 72 tỷ euro lên 125 tỷ euro.

Những con số trên nhắc nhở chúng ta về mối liên kết chặt chẽ giữa hai phía cũng như những lợi ích lớn mà EU có tại khu vực năng động này của thế giới.

Khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương là tương lai, nhưng hiện tại cũng không kém phần quan trọng. Tình trạng mất an ninh và căng thẳng đang gia tăng, đe dọa trật tự và sự cân bằng của khu vực này. Sự ổn định, phát triển và tăng trưởng kinh tế phụ thuộc vào sự cởi mở, dựa trên các quy tắc ổn định và cùng chia sẻ, cũng như an ninh chung, và lợi ích của EU chính là điều này: đó là trật tự khu vực vẫn phải dựa trên luật lệ, phải tự do và cởi mở dành cho tất cả mọi người. Chúng tôi có thể đóng góp đáng kể cho điều này và cho các đối tác khu vực của mình, những người coi EU là một đối tác đáng tin cậy, và nhận ra được điều này.

Năm ngoái, chúng tôi đã nâng cấp quan hệ EU - ASEAN, hai tiến trình hội nhập khu vực tiên tiến nhất trên thế giới, lên quan hệ Đối tác Chiến lược, kể từ khi chúng tôi thiết lập quan hệ đối thoại từ năm 1977. Trong một thế giới của quan hệ chính trị siêu cường và sự bất chắc nói chung, ASEAN và EU nên xích lại gần nhau. Mối quan hệ của chúng tôi với ASEAN được thiết lập dựa trên một cam kết chung về chủ nghĩa đa phương dựa trên luật lệ. Hiện tại, ASEAN trở thành nơi Mỹ và Trung Quốc đang cạnh tranh sức mạnh quanh khu vực. Các nước ASEAN đoàn kết với nhau bởi mong muốn không bị lôi kéo trước sự cạnh tranh chiến lược Mỹ - Trung. ASEAN là hạt nhân mà xung quanh đó các hình thái hợp tác khu vực bao trùm được xây dựng, và hội nhập khu vực là một cách để bảo vệ "sự tự chủ chiến lược" của mỗi bên.

Vào tháng 4/2021, EU đã đưa ra Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương với một thông điệp chính: chúng tôi muốn đẩy mạnh cam kết và hợp tác với các đối tác của mình để thúc đẩy thương mại và đầu tư, mở cửa kinh tế và cách tiếp cận bền vững đối với vấn đề kết nối trong khu vực.

Bên cạnh vai trò là một siêu cường kinh tế, EU cũng sẵn sàng trở thành một đối tác chính trị và an ninh trong khu vực và có nhiều hoạt động hơn trong các vấn đề chiến lược và an ninh, đặc biệt là an ninh hàng hải. Chúng tôi đã đối thoại với ASEAN về hợp tác an ninh hàng hải và hiện đang mở rộng Chương trình các tuyến đường hàng hải trọng yếu, nhằm tăng cường năng lực giám sát hàng hải trong khu vực từ Ấn Độ Dương đến Đông Nam Á. Chúng tôi cũng đang nghiên cứu các phương án để tăng cường sự hiện diện hàng hải của EU trong không gian khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương rộng lớn này.

Thông điệp của EU rất rõ ràng: chúng tôi muốn làm việc nhiều hơn nữa cùng với ASEAN, ở Đông Nam Á và trong một khu vực rộng lớn hơn. ASEAN và người dân trong khu vực có thể tin tưởng vào Liên minh châu Âu là một đối tác mạnh mẽ và đáng tin cậy khi chúng ta cùng nhau ứng phó với những thách thức của thời đại.