Dựa lưng "hổ" đối phó Trung Quốc trên Biển Đông

Vào ngày 26/6, tàu sân bay Mỹ USS George Washington cùng 5.500 binh lính đã tới khỏi Yokosuka và phân tán ở sáu địa điểm khác nhau với sự hiện diện của tàu ngầm có khả năng xuất hiện ở bất cử điểm nào.

Hai tuần trước đó, tàu đổ bộ của Mỹ USS Bonhomme Richard cùng nhóm tác chiến đã rời căn cứ hải quân Sasebo, đồng thời. liên hệ với lực lượng Đơn vị Viễn chinh 31 tại căn cứ Okinawa.

Việc triển khai đều nằm trong kế hoạch phát triển đưa ra năm 2012, dẫn lời quan chức của Hạm đội 7, Hải quân Mỹ.

Theo các nhà phân tích khu vực châu Á-Thái Bình Dương, hầu hết các quốc gia đều muốn hợp tác với Mỹ theo thế 'dựa lưng hổ', trong việc triển khai tập trận trước sức mạnh quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc.

Trong khi đó, nhiều dấu hiệu tích cực trong quan hệ quân sự giữa Mỹ và Trung Quốc đang tăng lên. Song Bắc Kinh vẫn tuyên bố chủ quyền của mình ở vùng biển quốc tế và phát triển vũ khí ngày một tinh vi hơn. Điều này dễ hiểu rằng, căng thẳng trong khu vực không thể chấm dứt ngay trong một sớm một chiều.

Nhật Bản, Úc, Hàn Quốc và nhiều nước Đông Nam Á trong thời gian gần đây đã tham gia tập trận với quân đội Mỹ hoặc đang có kế hoạch tiến hành tập trận vào mùa hè này. Một số đồng minh của Mỹ cũng có kế hoạch đối phó với quân sự của Trung Quốc với sự “đỡ lưng” của Mỹ.

Mỹ mới đây cũng đã cung cấp C4l, một hệ thống chỉ huy, kiểm soát, máy tính, thông tin và tình báo nhằm hỗ trợ các cuộc tập trận trên biển. Mỹ cũng cung cấp hầu hết các khả năng của mình khi tiến hành tập trận với các nước ở khu vực châu Á.

Với các quốc gia hiện đang tranh chấp với Bắc Kinh về chủ quyền các đảo, quần đảo trên Biển Đông, Biển Hoa Đông thì việc tham gia tập trận với Mỹ là cách để họ bảo vệ mình đồng thời vẫn duy trì được mối quan hệ kinh tế quan trọng đối với Trung Quốc.

“Tất các các quốc gia không muốn đặt mình vào thế phải lựa chọn. Sự hiện diện của Mỹ được xem là một sự đối trọng đối với Trung Quốc”, dẫn lời giáo sư Jeff Kingston, chuyên gia nghiên cứu châu Á tại Đại học Temple, Nhật Bản.

Mỹ đang tăng cường hải quân ở khu vực châu Á Thái Bình Dương. Trong ảnh, tàu chiến cận duyên Mỹ USS Freedom.

Kể từ hồi tháng hai năm nay, nhiều sự cố giữa tàu cá Trung Quốc và các quốc gia trong khu vực đã xảy ra trên vùng Biển Đông và Biển Hoa Đông. Tuy nhiên, căng thẳng giữa Trung Quốc với Philippines đã đạt đến đỉnh điểm, buộc Philippines đệ đơn lên tòa án Quốc tế kiện Bắc Kinh.

“Việc Trung Quốc rút tàu khỏi bãi cạn là một dấu hiệu tích cực cho thấy các hoạt động đe dọa đã giảm bớt phần nào. Nhưng vào thời điểm mùa hè, các sự cố thường dễ bùng nổ. Tôi nghĩ rằng, chúng ta vẫn chưa thể an tâm được vấn đề này”, giáo sư Jeff Kingston nói thêm.

Vùng biển sẽ yên ả hơn?

Mặc dù, một số nước đồng minh của Mỹ hiện đang căng thẳng với Trung Quốc về vấn đề tranh chấp chủ quyền song có thể nhận thấy một điều rằng, quan hệ trong vấn đề hàng hải giữa Washington và Bắc Kinh hiện nay được cải thiện nhiều.

Còn nhớ, đỉnh điểm căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ xảy ra vào năm 2009 khi năm tàu lớn của Trung Quốc đã gây hấn và nguy hiểm cạnh tàu USNS Impeccable của Mỹ trên Biển Đông.

Binh lính Mỹ và Philippines vừa tiến hành tập trận hải quân hồi tháng trước. .

Theo các báo cáo, không có bất cứ chiến thuật nào trên các tàu của Mỹ khi xảy ra căng thẳng thời gian đó. Mặc dù, tại thời điểm xảy ra sự cố năm 2009, Trung Quốc đã biện minh cho việc làm của mình là “tàu USNS Impeccable của Mỹ đã đi vào vùng đặc quyền kinh tế Trung Quốc 200 dặm”.

Hồi tháng sáu, Trung Quốc đã báo cáo rằng quan điểm của mình có thể thay đổi với sự thừa nhận chưa có lập trường trong các hoạt động đối với tàu USNS Impeccable.

Trong một cuộc gặp mặt các quan chức quốc phòng tại Singapore, một quan chức Trung Quốc trao đổi với Đô đốc Samuel Locklear, chỉ huy trưởng của hạm đội Thái Bình Dương (Mỹ) rằng hải quân Trung Quốc đã tiến hành các nhiệm vụ ở khu vực đặc quyền kinh tế Mỹ ở xung quanh căn cứ quân sự của Washington ở Guam và Hawaii.

“Chúng tôi khuyến khích khả năng của họ để làm việc đó”, Financial Times dẫn lời đô đốc Locklear.

Cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo cấp cao của Trung Quốc và Mỹ cách đây không lâu đặt ra hy vọng về những thay đổi mới trong các vấn đề ở khu vực châu Á.

“Nếu nhìn sâu vào mối quan hệ quân sự giữa quân đội Trung Quốc và quân đội Mỹ thì sau cuộc họp cấp cao đó, một bước tiến mới, có thể nói là tốt nhất sẽ được mở ra”, dẫn lời giáo sư Carlyle Thayer, giáo sư của Đại học New South Wales, Úc.

Mới đây, Trung Quốc cũng đã tham dự cuộc đàm phán với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) với các báo cáo sẽ điều chỉnh các hoạt động hàng hải trên vùng biển Đông. Đây cũng là mục tiêu mà ASEAN và Mỹ mong muốn Trung Quốc thực hiện.

Tuy nhiên, chưa thể khẳng định rằng sẽ không có sự cố nào xảy ra vào năm tới khi những tham vọng và phản ứng của Trung Quốc vẫn đang muốn nắm lấy chủ quyền nhiều vùng lãnh thổ.

Việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan, phối hợp tập trận hay thực hiện nhiệm vụ giám sát khu vực mà Trung Quốc gọi là hành động khiêu khích vẫn được cho là điểm nóng trong thời gian tới.

“Mọi chính sách của Trung Quốc là phản ứng, là đối phó. Chủ quyền, với Trung Quốc là dây thần kinh sống và hiển nhiên khi có một cái chạm, dù nhẹ, dây thần kinh đó sẽ phản ứng lại”, giáo sư Thayer nói thêm.