Diễn biến vụ Trung Quốc bí mật “tung lưới” bắt chủ tịch Interpol

Tháng 4/2004: Thăng tiến tại Bộ Công an Trung Quốc

Nhận bằng cử nhân luật tại Đại học Bắc Kinh, một trong những cơ sở giáo dục hàng đầu của Trung Quốc, Mạnh Hoành Vĩ được bổ nhiệm làm thứ trưởng Bộ Công an Trung Quốc từ năm 2004. Khi đó ông Mạnh làm việc dưới quyền cựu Bộ trưởng Công an Trung Quốc Chu Vĩnh Khang.

Cũng trong năm 2004, ông Mạnh Hoành Vĩ được giữ chức lãnh đạo tổ chức Interpol tại Trung Quốc. Ông từng nắm giữ nhiều vị trí cấp cao như lãnh đạo Cơ quan Chống khủng bố Quốc gia Trung Quốc và lãnh đạo Cục Cảnh sát Biển Trung Quốc vào năm 2013.

Tháng 11/2012: Bình an vô sự trước “sóng gió”

Sau đại hội đảng Cộng sản Trung Quốc vào năm 2012, ông Tập Cận Bình trở thành tổng bí thư. Cùng thời điểm đó, ông Chu Vĩnh Khang nghỉ hưu.

Không lâu sau khi nghỉ hưu, ông Chu Vĩnh Khang “mất tích” trước công chúng. Năm 2014, các nhà chức trách Trung Quốc xác nhận ông đang bị điều tra vì cáo buộc tham nhũng. Cuộc điều tra đã nhằm vào hàng trăm nhân vật gần gũi với ông Chu Vĩnh Khang trong ngành dầu khí Trung Quốc - nơi ông từng công tác, và cả trong Bộ Công an Trung Quốc.

Ông Chu Vĩnh Khang bị kết án tù chung thân vào năm 2015 với một loạt tội danh gồm nhận hối lộ, lạm dụng quyền lực và tiết lộ bí mật quốc gia.

Từng là cấp dưới của Chu Vĩnh Khang, ông Mạnh Hoành Vĩ khi đó vẫn “bình an vô sự”. Vợ ông Mạnh gần đây chia sẻ rằng chồng bà và ông Chu Vĩnh Khang không có quan hệ gần gũi, thậm chí bà còn nói ông Chu từng có ý định đánh bật ông Mạnh ra khỏi Bộ Công an.

Tháng 11/2016: Biểu tượng quốc tế của Trung Quốc

Tháng 11/2016, ông Mạnh Hoành Vĩ được bổ nhiệm làm chủ tịch Interpol nhiệm kỳ 4 năm tại Indonesia. Mặc dù chức danh chủ tịch chủ yếu mang tính biểu tượng, song ông Mạnh vẫn được xem là nhân vật có tầm ảnh hưởng và giúp Trung Quốc mở rộng vị thế của nước này trên trường quốc tế.

Với 192 quốc gia thành viên, Interpol có quyền phát “thông cáo đỏ” - một công cụ tương đương với lệnh bắt giữ toàn cầu. Vào thời điểm ông Mạnh nhậm chức chủ tịch Interpol, Trung Quốc đang phát lệnh truy nã với 100 quan chức và nghi phạm tham nhũng bỏ trốn ra nước ngoài với mục tiêu đưa toàn bộ các đối tượng này về nước để xét xử.

Trong khoảng thời gian ông Mạnh Hoành Vĩ công tác tại Interpol, Trung Quốc đã đệ trình danh sách truy nã các nghi phạm khẩn cấp nhất tới Interpol và 15 người trong danh sách này đã bị đưa về Trung Quốc kể từ năm 2017.

Từ tháng 12/2017 - tháng 4/2018: Dấu hiệu gặp rắc rối

Mặc dù việc bắt giữ ông Mạnh Hoành Vĩ là hành động bất ngờ, song vẫn có một số dấu hiệu cho thấy chủ tịch Interpol có thể đã lọt vào tầm ngắm của chính quyền Trung Quốc từ trước đó.

Chính quyền trung ương Trung Quốc đã rút ông Mạnh rời khỏi vị trí Cục trưởng Cục Cảnh sát Biển và Cục phó Cục Hải dương Quốc gia vào tháng 12/2017, song không cung cấp thông tin chi tiết.

Tới tháng 4/2018, Bộ Công an Trung Quốc thông báo ông Mạnh Hoành Vĩ không còn là thành viên của Ủy ban Trung ương đảng Cộng sản Trung Quốc - đơn vị giám sát Bộ Công an Trung Quốc. Động thái này đã làm dấy lên nhiều đồn đoán về tương lai chính trị của ông Mạnh Hoành Vĩ.

Tháng 9/2018: Tin nhắn hình con dao

Lần cuối cùng ông Mạnh Hoành Vĩ xuất hiện trước công chúng là vào ngày 23/8 tại Singapore.

Bà Grace Mạnh, vợ ông Mạnh Hoành Vĩ, cho biết chồng bà đã gửi cho bà tin nhắn với nội dung “hãy chờ cuộc gọi của anh” vào ngày 25/9 trước khi gửi tiếp hình ảnh một con dao. Sau đó, bà Grace mất liên lạc với chồng.

Bà Grace báo tin về sự mất tích bí ẩn của chồng cho cảnh sát thành phố Lyon, Pháp - nơi đặt trụ sở Interpol vào ngày 4/10. Bà Grace nói rằng ông Mạnh đã mất tích 10 ngày kể từ khi trở về quê nhà Trung Quốc.

Tháng 10/2018: Các thông tin được công bố

Sau khi nhận được tin báo về sự biến mất đột ngột của ông Mạnh Hoành Vĩ, Interpol ngày 6/10 phát thông báo, yêu cầu chính quyền Trung Quốc cung cấp thông tin ông Mạnh đang ở đâu.

Ngày 7/10, cơ quan điều tra tham nhũng của Trung Quốc đưa ra thông báo với một câu duy nhất cho biết chủ tịch Interpol đang bị điều tra. Không lâu sau đó, Interpol cho biết ông Mạnh đã từ chức.

Tại Pháp, vợ ông Mạnh Hoành Vĩ đã chia sẻ câu chuyện của chồng trước báo chí, song giấu mặt vì không muốn ảnh hưởng tới sự an toàn của bản thân và các con.

Ngày 8/10, trong thông báo khá dài được đăng trên truyền thông Trung Quốc, Bộ Công an Trung Quốc đã nói rõ hơn về lý do bắt giữ ông Mạnh Hoành Vĩ. Theo đó, Bắc Kinh xác nhận chủ tịch Interpol bị điều tra vì nhận hối lộ và vi phạm pháp luật.

“Điều đó cho thấy không có bất kỳ sự ưu ái nào cũng như không có ngoại lệ trước pháp luật. Bất kỳ ai phạm pháp đều bị trừng phạt nghiêm khắc”, Bộ Công an Trung Quốc nhấn mạnh.

Hiện chưa rõ cuộc điều tra đối với ông Mạnh Hoành Vĩ sẽ kéo dài bao lâu và quy trình xét xử ông sẽ diễn ra như thế nào.

Thành Đạt

Theo Quartz