Đế chế của tỷ phú Jack Ma bị nghi dính bê bối tham nhũng lớn

Theo Financial Times ngày 21/1, một bộ phim tài liệu phát sóng trên Đài truyền hình Quốc gia Trung Quốc (CCTV) cho thấy, các công ty tư nhân "đã trả những khoản tiền cao bất hợp lý" cho em trai cựu Bí thư Thành ủy Hàng Châu, thành phố nơi Ant Group - một công ty do Jack Ma sáng lập - đặt trụ sở chính, để đổi lại những ưu đãi và hỗ trợ chính sách trong các giao dịch về mua bán bất động sản.

Bộ phim tài liệu không nêu đích danh tên công ty của tỷ phú Jack Ma, nhưng theo hồ sơ công khai, một đơn vị của Ant Group là nhà đầu tư doanh nghiệp bên ngoài duy nhất vào một trong những thương vụ nổi bật và nằm trong số ba nhà đầu tư vào công ty còn lại.

Theo hai nguồn tin thân cận với hồ sơ và giao dịch công khai, Ant Group sẽ có hai lô đất ở Hàng Châu với giá ưu đãi vào năm 2019 sau khi đầu tư vào hai doanh nghiệp thanh toán di động do của em trai bí thư có tên trong phim tài liệu.

Nội dung phim cáo buộc cựu Bí thư Thành ủy Hàng Châu Zhou Jian Yong, người bị bắt hồi tháng 8/2021 vì tội tham nhũng, đã giúp các công ty không tiết lộ danh tính thâu tóm đất giá rẻ và hưởng các chính sách ưu đãi khi mua cổ phần trong những công ty do em trai ông ta nắm quyền kiểm soát.

Theo bộ phim tài liệu, em trai ông Zhou, từng là cựu giáo sư một trường kinh doanh, đã thành lập Công ty Phát triển Công nghệ Thông tin Youcheng United (Ninh Ba) vào năm 2016 và giành được hợp đồng xây dựng một hệ thống thanh toán di động trên tàu điện ngầm tại các trung tâm ven biển Ninh Ba và Ôn Châu. Vào thời điểm đó, ông Zhou đang là bí thư thành ủy ở những thành phố này. "Em tôi thắng thầu vì tôi là quan chức", ông thừa nhận trong bộ phim tài liệu.

Ant Group đã bắt đầu loạt các giao dịch với công ty của em trai ông Zhou. Cụ thể, theo hồ sơ công khai, Shanghai Yunxin Venture Capital Management Co, một công ty con của Ant Group, đã trả 1,7 triệu Nhân dân tệ (268.000 USD) mua 14,3% cổ phần và một số ghế trong hội đồng quản trị tại công ty Ninh Ba vào tháng 3/2019.

Cuối năm đó, Shanghai Yunxin đã bỏ 1,4 triệu NDT (221.000 USD) để thâu tóm 13,5% cổ phần của một nhà cung cấp dịch vụ thanh toán tàu điện ngầm có trụ sở tại Hàng Châu nằm dưới sự kiểm soát của em trai ông Zhou. Công ty ở Hàng Châu cũng bao gồm một nhà đầu tư là doanh nghiệp quốc doanh.

Chưa đầy một năm sau khi Ant Group hoàn thành khoản đầu tư thứ 2, tập đoàn này lại chiến thắng trong cuộc đấu giá khu đất ở Hàng Châu với tư cách là nhà thầu đủ điều kiện duy nhất, với giá 5.194 NDT (819 USD) mỗi m2. Theo các trang web bất động sản, vào thời điểm đó, giá nhà trung bình trong khu vực này là hơn 45.000 NDT (7.100 USD) mỗi m2.

Trong phim tài liệu, em trai của cựu bí thư Zhou tuyên bố rằng ông đã đánh đổi một số tiền lớn cho các khoản đầu tư vào công ty.

Hiện Ant Group chưa phản hồi đề nghị bình luận về các thông tin trên.

Bộ phim tài liệu, do Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương của đảng Cộng sản Trung Quốc thực hiện, cho biết: "Bản chất của việc chuyển nhượng lợi nhuận như vậy là sự đổi chác quyền và tiền".

Bộ phim trên đang gây thêm áp lực đối với Ant Group giữa lúc tập đoàn công nghệ với hơn 1 tỷ người dùng này đang gặp khó khăn trong việc điều chỉnh hoạt động kinh doanh. Các cơ quan quản lý Trung Quốc đã buộc họ phải tái cơ cấu sau khi đình chỉ kế hoạch phát hành cổ phiếu công khai lần đầu (IPO) trị giá 37 tỷ USD của tập đoàn vào năm 2020. Tuần trước, Ant Group đã hứng chịu tổn thất trước những nỗ lực cải cách sau khi một nhà quản lý tài sản thuộc sở hữu nhà nước rút khỏi thỏa thuận đầu tư vào chi nhánh cho vay của tập đoàn mà không đưa ra lí do gì.

Giáo sư Nie Huihua tại Đại học Nhân Dân Trung Quốc cho biết, "sự thăng trầm của Ant Group tượng trưng cho mối quan hệ bất bình đẳng giữa kinh doanh và chính trị ở đất nước này". Ủy ban chống tham nhũng của nước này đã tuyên bố sẽ tăng cường giám sát các công ty Internet lớn nhất nước nhằm "cắt đứt mối liên hệ giữa quyền lực và tiền".