Đàm phán Mỹ-Iran: “Thiết thực nhưng không có đột phá”

Đại sứ Mỹ và Iran tại Iraq là Ryan Crocker và Hassan Kazemi Qomi đã có cuộc gặp kéo dài 4 giờ tại văn phòng của Thủ tướng Iraq Nuri al-Maliki tại Vùng Xanh ở thủ đô Baghdad. Đây cuộc gặp trực tiếp ở cấp cao nhất của hai nước trong gần 3 thập kỷ qua với nội dung thảo luận tập trung chủ yếu vào các vấn đề an ninh cho Iraq.

Phát biểu trong buổi họp báo sau cuộc gặp, Đại sứ Mỹ Crocker cho biết cuộc đối thoại giữa ông với Đại sứ Qomi là rất thiết thực, và rằng đã có một đồng thuận lớn về chính sách đối với Iraq. Ông Crocker còn cho biết  phía Iran cũng đã đề nghị thiết lập một “cơ chế an ninh ba bên” bao gồm Mỹ, Iraq và Iran, một ý tưởng mà theo ông Mỹ cần phải có sự cân nhắc trước khi đưa ra quyết định.

Cũng trong cuộc gặp này, ông Crocker đã nói với phía Iran rằng Tehran cần phải thay đổi cách ứng xử và ngừng cung cấp vũ khí, tiền và huấn luyện cho các phiến quân ở Iraq.

Đáp lại, ông Qomi đã cáo buộc Mỹ không cung cấp đủ cho Bátđa các trang thiết bị cần thiết để tự bảo vệ mình và cho biết Tehran sẵn sàng cung cấp vũ khí và huấn luyện quân đội Irắc.

Ông Qomi nói: “Chính phủ Irắc cần một quân đội và cơ cấu an ninh mạnh để có thể đối đầu với các vấn đề an ninh của họ và chúng tôi đề xuất nhiều hình thức trợ giúp, bao gồm cung cấp vũ khí, huấn luyện và trang bị cho các lực lượng này”.

Ông Qomi cũng miêu tả cuộc gặp của ông với người đồng cấp Mỹ tại Bátđa ngày 28/5 là thành công và cho biết hai bên có kế hoạch cho các cuộc gặp trong tương lai.

Phát biểu với các phóng viên, ông Qomi nói: “Nhìn chung, vòng đàm phán này đã đạt được kết quả tích cực, đây là bước khởi đầu quan trọng cho Mỹ và Iran. Chính phủ Irắc cho biết họ sẽ mời hai bên nối lại các cuộc đàm phán và chúng tôi đã tiếp nhận đề nghị này một cách tích cực”.

Ông Qomi cho biết cuộc gặp tiếp theo giữa Mỹ và Iran sẽ tiếp tục diễn ra tại Iraq trong không đầy một tháng nữa.

Ông Crocker cho biết tại cuộc gặp, ông Qomi đã không nêu vấn đề bảy người Iran đang bị Mỹ giam giữ tại Iraq. Ông này nói: “Các cuộc thảo luận của chúng tôi chỉ tập trung vào vấn đề Iraq”.

Đánh giá về cuộc họp này, một phát ngôn viên của chính phủ Iraq cho biết cuộc gặp đã diễn ra trong bầu không khí thẳng thắn và chỉ tập trung vào vấn đề của nước này.

Phát biểu tại Tehran ngay trước cuộc gặp này, Ngoại trưởng Iran Manouchehr Mottaki cho biết các cuộc đối thoại này giữa Iran và Mỹ sẽ có thể thành công nếu Washington thay đổi những chính sách sai lầm của họ. Ông Mottaki cũng để ngỏ khả năng tiếp tục có những cuộc gặp Iran/Mỹ trong tương lai, song với điều kiện Mỹ phải thừa nhận thất bại trong cuộc chiến xâm lược Iraq cũng như trong các vấn đề khác của khu vực.

Các nhà phân tích cho rằng cho dù kết quả mà cuộc gặp này đem lại là chưa nhiều, nhưng chỉ riêng việc Iran và Mỹ ngồi trực tiếp với nhau lần đầu tiên trong 27 năm qua cũng là một diễn biến rất tích cực, bởi chí ít, nó cũng đem lại cho hai bên sự hiểu biết chung và có thể mở đường cho những cuộc gặp cấp cao hơn, vấn đề thảo luận theo đó cũng có thể được mở rộng hơn.

KV