Cú bắt tay lịch sử của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe

Lần đầu tiên ông Tập và ông Abe  nói chuyện với nhau -từ khi hai ông nắm quyền lực cùng vào cuối năm 2012-  trong chỉ 30 phút, tại Đại lễ đường Nhân dân (Bắc Kinh), ba ngày sau khi hai nước cùng đồng ý làm việc để cải thiện quan hệ, và phát tín hiệu sẵn sàng để lại phía sau việc tranh chấp chủ quyền quần đảo Điếu Ngư mà Nhật đang kiểm soát và gọi là quần đảo Senkaku. 

TQ và Nhật hiện là nền kinh tế thứ nhì và thứ ba thế giới, còn có tính tranh đua khu vực và người TQ vẫn chưa quên thời chiến tranh bị Nhật chiếm đóng.

Hai ông Tập-Abe gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) vốn diễn ra hai ngày 10 và 11.11 tại Băc Kinh.

Cú bắt tay lịch sử giữa hai ông cũng là lần đầu tiên hai ông trực tiếp gặp mặt nhau, nhưng việc xây dựng lại lòng tin giữa hai kình địch sẽ không dễ dàng, và việc giải quyết giải quyết những bất đồng cũng sẽ không dễ dàng.

Ông Abe từng nói Nhật sẽ không thay đổi quan điểm về chủ quyền quần đảo Senkaku, trong khi ủy viên quốc vụ viện TQ Dương Khiết Trì kêu gọi Nhật xử lý thỏa đáng các vấn đề nhạy cảm như lịch sử, chủ quyền biển đảo.

TQ cũng muốn ông Abe không lập lại việc thăm Đền Yakusuni thờ người Nhật chết trong chiến tranh, vì Bắc Kinh xem đền này là biểu tượng quá khứ quân phiệt của Nhật.

Nhưng ông Abe sẽ khó hứa điều này, và hôm 7.11, ông nói thỏa thuận làm việc với nhau không liên quan các vấn đề đặc biệt như chuyện thăm đền của ông.

Phát biểu sau cuộc gặp, ông Abe nói: “Tôi tin Nhật –Trung đã có bước đầu tiên hướng đến việc cải thiện quan hệ, khi chúng tôi cùng trở lại với nguyên tắc quan hệ chiến lược có lợi cho cả hai bên”.

Theo báo The Wall Street Journal, cuộc gặp bên lề được xem là một thắng lợi ngoại giao cho ông Abe, người từ lâu muốn có cuộc gặp ông Tập.