Cơ trưởng Sully Sullenberger: Tôi không phải là Thượng đế

Bản năng hơn máy móc

15 giờ 31 phút ngày 15-1-2009, cơ trưởng Sully cho máy bay lướt trên sông Hudson, cách mặt nước chừng 10m. Phía dưới, gần giữa sông chỉ có một tàu phà nhưng chiếc Airbus 320 nhanh chóng vượt qua nó. Lúc ấy, tốc độ máy bay là 240km/giờ, đủ điều kiện chuẩn để hạ cánh vì nếu dưới mức đó, máy bay sẽ mất lực nâng và sẽ rơi như một hòn đá.

Sau này, khi nghe lại đoạn băng trong chiếc hộp đen, ghi âm cuộc trao đổi giữa cơ trưởng Sully và cơ phó Jeffrey Skiles với tháp kiểm soát không lưu LaGuardia, các thành viên trong Ủy ban An toàn giao thông quốc gia Mỹ đã không ngớt lời khen ngợi, thán phục sự bình tĩnh của tổ lái.

Sully viết trong hồi ký: "Trước khi cho máy bay xuống nước, dù không nói ra nhưng cả tôi lẫn Skiles đều công nhận là con sông rất đẹp. Hầu như cùng một lúc, tôi và Skiles đều à lên, rằng "nó nhìn không đến nỗi tệ đấy chứ".

Vẫn theo cơ trưởng Sully, do không còn thời gian để tham vấn các quy định, cũng như kiểm tra lại mọi chi tiết kỹ thuật theo yêu cầu trong trường hợp buộc phải hạ cánh khẩn cấp nên cả hai hành động gần như bản năng. Bằng cách quan sát các thao tác của nhau, họ nhanh chóng hiểu ngay là mình phải làm gì mà không cần phải diễn giải bằng lời, ngoại trừ câu hỏi của Sully với Skiles, 7 giây trước lúc đáp xuống: "Còn cách nào nữa không?". Khi nghe Skiles đáp "không", Sully nói dứt khoát: "Làm thôi".

Chớp nhoáng sau đó, phần đuôi máy bay tiếp nước đầu tiên. Tất cả hành khách đều nhận ra điều này bởi họ thấy đầu máy bay ngóc lên và có một sự va đập nhưng không mạnh lắm. Tiếp theo, đến phần bụng và cánh máy bay. Do lực tiếp xúc lớn nên động cơ bên trái văng ra khỏi cánh, chìm xuống đáy. Chiếc Airbus dừng lại ở khoảng sông đối diện với đường 50 Tây, Viện bảo tàng Hàng không, Không gian Manhattan, cảng Imperial Weehawken, New Jersey và cách Quảng trường Thời đại (Times Square) chỉ chừng 1,6km...

Trước khi máy bay chạm mặt nước, cơ trưởng Sully đã thông báo cho hành khách: "Brace for impact - nghĩa là "Hãy giữ chặt vị trí để đáp khẩn cấp" còn các tiếp viên thì hét lên: "Cúi đầu xuống. Hãy cúi đầu xuống".

Bà Barbara nhớ lại: "Tôi nghe một tiếng động lớn, rền và kéo dài. Sau đó là tiếng kêu như ai đó đang xé một tấm vải. Lúc tất cả đã yên lặng, tôi mở mắt, nhìn ra ngoài thì thấy xung quanh toàn là nước". Campbell, một hành khách khác mô tả cú hạ cánh được thực hiện "một cách có kiểm soát", và "những người ngồi ở phía sau đuôi như chúng tôi là những người đầu tiên cảm nhận được".

Ông nói: "Khi máy bay lướt trên mặt nước, tôi có cảm giác như đang ngồi trên một chiếc xuồng cao tốc bởi nhìn qua cửa sổ, tôi thấy máy bay ngập trong những cuộn sóng trắng xóa. Thân thể tôi nảy lên, rơi xuống rồi trượt đi. Tất cả diễn ra chỉ trong vài giây".

Ngay khi chiếc Airbus 320 ngừng lại, cơ trưởng Sully mở cửa buồng lái rồi phát lệnh di tản khẩn cấp. Các cửa thoát hiểm và hệ thống cầu thang phao trượt nhanh chóng bung ra sau các thao tác của tiếp viên, ngoại trừ chiếc phao trượt bên trái chẳng hiểu vì sao lại không phồng lên. Một hành khách có lẽ do hoảng loạn, đã mở cánh cửa lên xuống phía sau đuôi máy bay khiến nước ồ ạt tràn vào. Nhìn thấy cảnh này, cô tiếp viên Sheila Daii vội vã chạy tới, cố đóng nó lại nhưng không được vì áp lực nước quá lớn.

Từ phía buồng lái, cơ trưởng Sully bước dọc theo lối đi ở giữa thân máy bay. Cùng với 2 tiếp viên là Sheila Daii và Donna Dent vì tiếp viên Doreen Welsh đã bị thương ở chân, ông thúc giục hành khách nhanh chóng trèo ra cánh máy bay theo các lối thoát hiểm.

Một hành khách là Dave Sanderson khi nhìn thấy cánh trái máy bay đã đầy người, đứng chen chúc nên vừa ra khỏi cửa, ông nhảy xuống dòng nước lạnh 2ºC rồi bơi về phía một con thuyền cứu hộ lúc ấy đang lao tới. Do bị nhiên liệu của máy bay bắn vào mắt nên đến bây giờ, ông vẫn phải đeo kính.

Tất cả đều còn sống

Khi mọi người đã ra hết, cơ trưởng Sully đi dọc theo thân máy bay một lần nữa để khẳng định không ai còn kẹt lại. Trên 2 cánh của chiếc Airbus, nước bắt đầu ngập tới đầu gối những người đứng trên đó. Nhiều người lo sợ xảy ra một vụ nổ và vì biết bơi nên họ liều mạng nhảy xuống dòng nước lạnh buốt.

Campbell, hành khách cuối cùng ra khỏi máy bay - khi bước ngang mặt cơ trưởng Sully, đã nắm chặt tay ông, nghẹn ngào nói lời cảm ơn và gọi cú hạ cánh là một "phép lạ". Đáp lại, Sully từ tốn trả lời rằng: "Tôi không phải là thượng đế. Tôi chỉ làm công việc của tôi".

Lúc này, các tàu vận tải đường thủy của Công ty New York Thomas Jefferson, tàu phà thuộc Công ty Thomas H. Kean và tàu du lịch Circle Line nhanh chóng ào tới. Một tàu vận tải chỉ huy bởi thuyền trưởng Vincent Lombardi là chiếc đầu tiên cập sát cánh máy bay chỉ sau 4 phút kể từ lúc nó đáp xuống nước.

Thêm vài phút nữa, chiếc phà thứ hai, chỉ huy bởi nữ thuyền trưởng Brittany Catanzaro cũng đến cạnh thân máy bay. Không lâu sau đó, đoạn sông Hudson tràn ngập những con tàu của Sở Cứu hỏa New York, của Cảnh sát New York và của Lực lượng tuần duyên Mỹ. Trên bờ, hơn 60 xe cứu thương đèn đỏ chớp nháy, còi hú inh ỏi còn trên trời, hai trực thăng - một của quận Nassau và một của cảnh sát bang New Jersey bay ngang dọc, theo dõi cuộc cứu nạn. Một nhóm thợ lặn cũng nhanh chóng được điều đến nhằm tìm kiếm nếu có người mất tích.

Mất gần 35 phút, 150 hành khách và 5 thành viên phi hành đoàn được đưa vào bờ an toàn. Ngoài tiếp viên Doreen Welsh bị một vết rách khá sâu ở chân, còn có 78 người khác cũng cần phải điều trị những thương tích nhẹ hoặc hạ thân nhiệt do ngâm mình trong nước lạnh lúc nhảy xuống bơi vào.

Trong khi đó, chiếc Airbus A320 vẫn nổi mặc dù một phần thân đã ngập nước. Rất nhanh chóng, nó được neo vào một bến tàu gần Trung tâm Tài chính Thế giới Manhattan, khoảng 6km về phía hạ lưu, nơi nó đã đáp xuống. Đến ngày 17-1, nó được đưa lên một xà lan và chuyển tới New Jersey để kiểm tra.

Ngày 21-1, một đội điều tra thuộc Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia Mỹ do kỹ sư hàng không Robert Benzon cầm đầu đã công bố, dựa theo phân tích sơ bộ băng ghi âm buồng lái và thiết bị ghi dữ liệu chuyến bay, chiếc Airbus mất lực đẩy ở cả 2 động cơ là do va chạm với đàn ngỗng. Đội điều tra đã tìm thấy một chiếc lông ngỗng còn nguyên vẹn ở động cơ phản lực bên phải cùng những mẩu thịt, xương. Với động cơ bên trái bị văng ra, chìm xuống nước thì sau khi trục vớt, đội điều tra thấy nhiều vết lõm trong cửa hút gió, chứng tỏ có sự va đập mạnh.

Bên cạnh đó, 5 cánh quạt nén khí bị gãy còn 8 cánh khác không tìm thấy. Kết quả thử nghiệm ADN chứng minh rằng những mẩu thịt, xương còn lại trong cả 2 động cơ đều là của loài ngỗng di trú từ Canada. Trong cuộc điều trần trước Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia, Mỹ, cơ trưởng Sully nói: "Có rất nhiều chim. Lũ chim rất to, che hết cả cửa kính buồng lái".

Cũng tại cuộc điều trần này, Sully cho rằng những cảnh báo của Cơ quan Hàng không liên bang về loài chim không phải lúc nào cũng giúp ích trong quá trình bay. Ông nói: "Cho dù công nghệ cao và chính xác đến đâu chăng nữa, một chiếc máy bay vẫn là một chiếc máy bay. Những kỹ năng cơ bản có thể sẽ được sử dụng một cách tốt nhất trong trường hợp các thiết bị tự động hỏng hóc, hoặc những thời điểm không thích hợp với việc áp dụng chế độ tự động".

Kitty Higgins, thành viên Hội đồng quản trị Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia, Mỹ, và cũng là người phát ngôn chính của tổ chức này, đã phát biểu tại một cuộc họp báo: "Việc hạ cánh chiếc Airbus xuống sông Hudson của cơ trưởng Sully là sự kiện thành công nhất trong lịch sử ngành hàng không dân dụng. Sully cùng các thành viên trong phi hành đoàn biết rõ những gì cần phải làm và họ đã làm".

Hạ cánh xuống sông, đúng hay sai?

Mặc dù sự việc đã được chứng minh cụ thể nhưng các chuyên gia của Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia, Mỹ, vẫn tiến hành một loạt các thử nghiệm nhằm đánh giá quyết định của cơ trưởng Sully khi đáp xuống sông Hudson là đúng hay sai.

Bằng việc mô phỏng một máy bay Airbus 320 trên hệ thống siêu máy tính trong điều kiện cả 2 động cơ phản lực đều bị mất phần lớn lực đẩy, các phi công tham gia thử nghiệm có quyền hạ cánh xuống sân bay LaGuardia hoặc sân bay Teterboro.

Kết quả cho thấy chỉ trong 35 giây, máy bay bị rơi khi phi công cố gắng quay đầu lại sân bay LaGuardia còn với sân bay Teterboro, máy bay lao ra khỏi đường băng, đâm đầu xuống một hồ nước vì chiều dài đường băng không đủ để hạ cánh. Do vậy, quyết định của cơ trưởng Sully là "hoàn toàn cần thiết và đúng đắn".

Trên tất cả những tờ báo lớn xuất bản ở Mỹ, những đài phát thanh, những kênh truyền hình, tràn ngập những lời ca tụng cơ trưởng Sully, gọi ông là "người hùng của nước Mỹ". Thị trưởng thành phố New York, ông Michael Bloomberg và Thống đốc bang New York là ông David Paterson nói: "Chúng ta đã có một phép lạ trên đường 34 và giờ đây, chúng ta lại có thêm một phép lạ trên sông Hudson".

Tổng thống mới đắc cử Barack Obama thì cho rằng "cả nước Mỹ đều tự hào về hành động anh hùng của cơ trưởng Sully", đồng thời ông mời 5 thành viên trong phi hành đoàn đến Washington, DC để dự lễ tuyên thệ nhậm chức tổng thống của ông, tổ chức 5 ngày sau đó. Trong hồi ký, Sully viết: "Cả 5 người chúng tôi đều được trao tặng Huân chương Master Guild of Air. Đây là phần thưởng cao quý nhất của ngành hàng không Mỹ".

Về phía các hành khách, tất cả đều nhận được một lá thư xin lỗi từ ban giám đốc Hãng US Airways cùng 5.000USD là tiền bồi thường cho số hành lý bị mất hoặc hư hỏng do thấm nước, cũng như được hoàn lại tiền vé. Đến tháng 5-2009, họ còn nhận được mỗi người 10.000USD do hãng bảo hiểm American International Group (AIG) chi trả.

Để ngăn chặn sự cố tương tự, trong hai tháng 6, 7-2009, Sở Nông nghiệp, Công ty dịch vụ công ích, Cục bảo vệ động vật hoang dã, Cục bảo vệ môi trường và các công viên, khu giải trí ở New York đã cử nhân viên đến 17 địa điểm trên toàn thành phố, nơi bầy ngỗng di trú thường dừng chân nghỉ ngơi trước khi bay xuống phương nam, bắt 1.235 con ngỗng Canada. Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp Mỹ cũng tiến hành biện pháp kiểm soát ngỗng bằng cách ngâm 1.739 trứng ngỗng trong dầu ngô (bắp) để chúng không thể nở ra được nữa.

Ngày 3-3-2010, cơ trưởng Sully Sullenberger nghỉ hưu sau 30 năm phục vụ cho Hãng US Airways. Chuyến bay cuối cùng của ông mang số hiệu 1167, từ Fort Lauderdale, bang Florida, đến Charlotte, bang North Carolina. Tại đây, ông gặp lại cơ phó Jeff Skiles và 6 hành khách đã cùng ông hạ cánh xuống sông Hudson trên chuyến bay Airbus 320 - 1549. Trong hồi ký, ông viết: "Thật là xúc động khi nhìn thấy khuôn mặt thân quen của Jeff Skiles. Không có anh ấy, mình tôi chắc chẳng làm gì được".

Riêng chiếc máy bay Airbus được Ủy ban Lịch sử hàng không mua lại để trưng bày trong Viện Bảo tàng Carolinas Aviation ở Charlotte, Bắc Carolina. Thân máy bay vẫn giữ nguyên như khi nó được kéo lên khỏi sông Hudson.

Ngày khai mạc, cơ trưởng Sully được mời đến nói chuyện với 150 vị khách. Hai cuốn hồi ký của ông - một là "Nhiệm vụ cao nhất", viết chung với nhà văn Jeffrey Zaslow và cuốn "Làm nên sự khác biệt: Những câu chuyện về tầm nhìn và lòng dũng cảm của người lãnh đạo của nước Mỹ" trở thành sách bán chạy nhất. Tạp chí Time xếp ông là 100 anh hùng có ảnh hưởng lớn với xã hội trong năm 2009, chỉ đứng sau bà Michelle Obama, phu nhân của Tổng thống Barak Obama...

Theo Cao Trí (dịch từ History - The Miracle on Hudson)

An ninh thế giới